Alman Anayasa Mahkemesi'nde görülen Lizbon Antlaşması ile ilgili davada karar aşamasına gelindi. Mahkeme, Avrupa Birliği'nin geleceğini şekillendirecek olan bu önemli davayla ilgili taraflara son kez söz verdi. Antlaşmanın anayasaya aykırı olduğunu iddia eden tarafla savunmayı bir kez daha dinleyen mahkeme heyetinin salı günü (30.06.2009) nasıl bir karar vereceği ise hala kestirilemiyor. Ancak davayla ilgili ön raporu hazırlayan hâkimlerden Udo di Fabio'nun, 23 AB ülkesinde onaylanan antlaşmaya karşı bir tutum içinde olduğu biliniyor.

Antlaşmayı savunan Alman politikacılar ise karardan olumlu bir sonuç almayı umuyor. Avrupa Parlamentosu'nun Anayasa Komisyonu Başkanı Jo Leinen'e göre Lizbon Antlaşması'nın anayasayı ihlal eden bir yönü yok. Leinen, “Yeni antlaşmanın Alman Anayasası ile neden bağdaşmadığını kesinlikle anlayamıyorum. Ancak bir davada ortaya sunulacak gerekçeler ve alınacak kararlar önceden kestirilemeyebilir, dolayısıyla antlaşmanın hayata geçirilmesi engellenebilir” diyor.

Karşı olanların gerekçesi

Lizbon Antlaşması'nı mahkemeye taşıyan taraflar, antlaşmanın Anayasa ile garanti altına alınan egemenlik hakkını ihlal ettiğini önü sürüyor. Kabulü halinde de Avrupa Birliği hukukunun Alman Anayasası'nın üstüne çıkacağını savunan antlaşma karşıtları, bu durumun aynı zamanda Anayasa Mahkemesi'nin ehliyetini kaybettireceği iddiasında.

Lizbon Antlaşması'na karşı olan muhafazakâr politikacılardan Peter Gauweiler, Alman Parlamentosu'nun da gücünü yitireceğinden endişe ediyor. Gauweiler'in görüşü şöyle: “Lizbon Antlaşması'nda öngörülen yapılanma ile hükümetin bir projesi parlamentoda başarısızlığa uğrarsa, konu Avrupa Konseyi'ne taşınacak, yani Avrupa düzeyindeki düzenlemeler devreye girecek. Parlamento da bu düzenlemelere bağlı kalacak.”

İçişleri Bakanı'na göre bir sorun yok

Karlsruhe'deki Anayasa Mahkemesi'nde görülen davada hükümeti temsil eden isim İçişleri Bakanı Wolfgang Schäuble. Avrupa'nın reform projesinin ulusal anayasa ile aykırılık teşkil etmediğini belirten Schäuble, bundan kesinlikle kuşkusu olmadığını dile getiriyor.

Schäuble, “Anayasa zaten en başından beri Avrupa'nın birliğine işaret ediliyor. 1949'da Anayasa'nın giriş bölümünde, o zamanlar bölünmüş olan Almanya'nın bile dünya barışı için birlik içindeki bir Avrupa'da eşit haklara sahip olmasını öngörüyordu” diyor.

Sol Parti'nin tutumu

Antlaşmanın kabul edilmesi ile Avrupa'nın daha demokratik, daha şeffaf ve daha sosyal olacağını savunanlar için parlamentonun işlevini yitirmesi kesinlikle söz konusu değil. Antlaşmaya karşı olan Alman politikacılardan Sol Parti lideri Oscar Lafontaine ise antlaşmanın daha fazla demokrasi getireceğine inanmıyor.

Lafontaine sözlerini şöyle sürdürüyor: “Benim için en önemli nokta, hâlihazırda başarısızlığa uğramış olan ekonomik düzenin antlaşmada yer alması. Bu sistem sefalete ve kitlesel işsizliğe yol açan ekonomik bir sistem. İkinci nokta ise antlaşmanın daha az bir demokratik katılım öngörmesi. Biz daha demokratik bir Avrupa inşa edebiliriz, ancak buna bürokratlar ve hükümetler izin vermiyor.”

Dört ülkede onay bekliyor

Lizbon Antlaşması'nın Almanya'nın egemenlik hakkını ihlal edip etmediği konusunda son sözü ise Anayasa Mahkemesi söyleyecek. Ancak mahkemenin vereceği karar, sadece Almanya'yı değil, tüm Avrupa'yı etkileyecek. Zira antlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için tüm AB ülkelerinin onayından geçmesi şart. Avrupa Anayasası'nın başarısızlığa uğramasının ardından üzerinde değişiklikler yapılarak Lizbon Antlaşması adını alan proje Almanya ile birlikte dört Birlik üyesinde onay bekliyor. Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde devlet başkanlarının imzasına takılan antlaşma, İrlanda'da ise aralık ayında ikinci kez referanduma sunulacak.

Bernd Riegert/ DW, Çeviri: Hülya Köylü

Editör: Ahmet Günaltay