İstanbul'un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453'ten 1934'te alınan kararla müze oluncaya dek cami olarak kullanılan, 86 yıl müze olarak hizmet veren Ayasofya, Cuma namazıyla yeniden ibadete açıldı. Tarihi günde öne çıkan ayrıntıları yedi başlıkta derledik:

Ziyaretçi yoğunluğu

Ayasofya'daki cuma namazına katılmak isteyen vatandaşlar geceden itibaren Ayasofya çevresinde beklemeye başladı. Vatandaşlar sabah erken saatlerden itibaren 11 yerde kurulan güvenlik noktalarından Ayasofya Meydanı'na alındı. Namaz için belirlenen alanlar namaz öncesinde doldu. Erdoğan katılıma ilişkin "Resmi rakam olarak aldığım 350 bin kişi bugün Cuma Namazı'na iştirak etmiş" açıklamasını yaptı.

Erdoğan Kur’an-ı Kerim okudu

Saat 12'de Ayasofya'ya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan namaz öncesinde Kur’an-ı Kerim okudu. Erdoğan, Fatiha Suresi ve Bakara Suresinin ilk 7 ayetini okudu.

Kılıçla Cuma hutbesi

Ayasofya'da 86 yıl sonra ilk hutbe Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş tarafından verildi. Erbaş "Ayasofya: Fethin nişanesi, Fatih'in emaneti" başlıklı hutbeyi okumak için minbere kılıçla çıktı. Erbaş hutbeye kılıçla çıkmasına ilişkin daha sonra yaptığı açıklamada "Fethin sembolü olan camilerde bu bir gelenektir. 481 yıl hiç kesintiye uğramadan kılıçla çıkılmıştır. Bu geleneği bundan sonra devam ettireceğiz inşallah" dedi. Erbaş, hutbede "Ayasofya'nın ibadete açılması, başta Mescid-i Aksa olmak üzere, yeryüzünün bütün mahzun mescitlerinin ve mazlum müminlerinin can suyuna kavuşmasıdır" ifadelerini kullandı. Erbaş hutbe sonrasında cuma namazını kıldırarak Fetih suresini okudu.

Diyanet İşleri Başkanı, Atatürk'ü mü hedef aldı?

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın yaptığı hutbe konuşmasında "Fatih Sultan Mehmet Ayasofya'yı cami olması için vakfetti. Bizim inancımızda vakıf malı dokunulmazdır, dokunanı yakar! Vakfedenin şartını çiğneyen lanete uğrar" ifadeleri ise tartışmalara yol açtı. Erbaş'ın bu sözleri 1934 tarihli Ayasofya’yı müze yapma kararının altında imzası bulunan Mustafa Kemal Atatürk'ü ve dönemin bakanlarını hedef aldığı şeklinde yorumlandı.

Cumhur İttifakı’ndan ortak fotoğraf

Namazda Erdoğan ile birlikte saf tutanlar arasında Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli de vardı. Erdoğan ile Bahçeli namaz sonrasında aynı araçla Fatih Sultan Mehmet Han’ın türbesine gitti. Türbe girişinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Erdoğan, "Ayasofya'yı, bizim şu anda aslına Cumhur İttifakı olarak büyük bir gayretle döndürmüş olmamız, milletimizin 10 yıllara sari özlemini gerçekleştirme bakımından çok çok önemliydi" dedi. Ziyaretin ardından Erdoğan ile Bahçeli aynı araçla türbeden ayrıldı.

Muharrem İnce Sultanahmet'te namaz kıldı

CHP’nin son seçimdeki cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'nin cuma namazına davet olursa gideceğini söylemesi kamuoyunda ilgi çekmişti. Diyanet İşleri Başkanı Erbaş da İnce’yi namaza davet etmişti. Yalova’dan gelen İnce protokole katılmayarak namazını Sultanahmet’te vatandaşlarla birlikte eda etti. İnce Twitter hesabından daha sonra ""Ezan namaza davettir, ne davetiyesi" diyen Diyanet İşleri Başkanı’nın davetiyesiyle Ayasofya’ya değil, ezanı duyarak Sultanahmet’e gittim. Ne bağırıyorsunuz? Ayasofya’ya gidenlerin sevabı fazla, Sultanahmet’e gidenlerin az mı?" ifadelerini kullandı.

AKP'li Şirin Ünal’ın tweetine tepki yağdı

Ayasofya’daki Cuma namazına AKP İstanbul milletvekili Şirin Ünal da katıldı. Ünal namaz öncesinde Twitter hesabından bir fotoğraf ile paylaşım yaptı. Ünal'ın tweetine binlerce kişi #NadirayaNeOldu etiketiyle tepki gösterdi. Etiket Twitter’da üst sıralara çıktı. 23 yaşındaki Özbekistanlı Nadira Kadirova, yaklaşık bir yıldır çalıştığı Ünal’ın evinde 23 Eylül 2019 tarihinde şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmişti. Kalbinin üzerinde kurşun deliği bulunan Nadirova’nın ölümü, kayıtlara intihar olarak geçmişti. Genç kadının ölümüne sebep olan kurşun, Ünal’ın Beretta marka silahından çıkmıştı.

DW / EC, HS

©Deutsche Welle Türkçe