Aşk, gerilim, dram, komedi... Almanya’nın başkenti Berlin’de süren Uluslararası Film Festivali, her türün meraklısına sayısız seçenek sunuyor. Sinemaseverler, senaristlerin, yönetmenlerin hayal gücünden doğmuş dünyalara dalıyor. Ancak bir de hayatın kendi yazdığı hikayeler, yani belgeseller var. Ve bu sene Berlinale’de gösterilen 342 filmin tam 101 tanesi bir belgesel.

Berlinale programındaki belgeseller sinemaseverleri geçmişe götürüyor, günümüz dünyasının dört bir köşesinde dolaştırıyor ve gelecek hakkında fikir veriyor. Örneğin Alman yönetmen Jonas Heldt imzalı "Automotive", dijital devrimin yaşandığı iş dünyasının bugününe ve yarınına bakıyor. Bir otomobil fabrikasındaki üretim bandında çalışan Türkiye kökenli Sedanur ve fabrikada daha az işçiyle çalışılabilmesi için uzman arayan Eva, filmin eşlik ettiği zıt kariyerli kişiler. Günün birinde bir Mercedes sahibi olabilmenin hayalini kuran Sedanur, bir krizde işten çıkarılırken, Eva da aslında günün birinde kendi yaptığı işin de bir algoritma tarafından üstlenilebileceğinin farkında. 

LGBTİ’lere devlet eliyle uygulanan zulüm

"Welcome to Chechnya" ise ABD yapımı bir belgesel. Çeçenistan'da LGBTİ’lere devlet eliyle uygulanan zulmü gösteren film, insanların hayatta kalma mücadelesini beyazperdeye taşıyan ilk belgesel olma niteliğini taşıyor. Aktivistlere eşlik eden yönetmen David France, Çeçenistan'da LGBTİ olmanın ne anlama geldiğini gözler önüne seriyor. 2017'de Çeçenistan'da LGBTİ’lerin, koordineli operasyonlarla kaçırıldığı, işkence gördüğü ve öldürüldüğü yönündeki haberler dünya kamuoyunda büyük tepki çekmişti.

"Gülümseme Devrimi"

Berlinale'de gösterilen "Nardjes A." adlı belgesel tesadüfen çekilmiş denebilir. Brezilya doğumlu yönetmen Karim Aïnouz, 2019'da aslında babasının vatanı olan Cezayir hakkında bir film çekmek üzere ülkeye gitmiş. Ancak tam Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın beşinci dönem için görev yapmasına karşı düzenlenen protestoların ortasına düşmüş ve fikrini değiştirmiş. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde 24 saat boyunca bir kadın aktiviste eşlik eden yönetmen, ülkesinin demokratik geleceği için "Gülümseme Devrimi" olarak da adlandırılan protestolarda sokaklara dökülen gençliğin portresini çiziyor.

Toplama kampında hayatta kalan büyükanne

Fransa yapımı "Golda Maria", neredeyse 25 yıl önce çekilmiş görüntülerden oluşuyor. Film yapımcısı Patrick Sobelman, Nazilerin toplama kamplarında hayatta kalmayı başarmış 84 yaşındaki büyükannesiyle 1994'te üç gün boyunca toplam sekiz saatlik söyleşi kaydetmiş. Bu görüntülerin bir filme dönüşmesi ise yıllar sonra, büyükanne Golda Maria Tondovska'nın ölümünden sonra mümkün olmuş ve Sobelman kayıtlardan çeyrek asır sonra, belgesel yönetmeni olan oğlu Hugo Sobelman ile bu söyleşilerden dokunaklı bir film çıkarmış.

Berlin Duvarı’nın ABD’deki parçaları

"The American Sector" ise, izleyicileri ABD’de bir yolculuğa çıkarıyor. Courtney Stephens ve Pacho Velez imzalı film, 1989’da yıkılan Berlin Duvarı’ndan parçalar satın almış olan Amerikalı kurum ve kişilerin izlerini sürüyor. Üç yıllık bir çalışma sonucu ortaya çıkan film, otel lobisinden askeri üsse, üniversite kampüsünden alışveriş merkezine kadar birbirinden farklı 60’dan fazla noktada bulunan duvar parçalarına götürüyor izleyicileri. Berlin Duvarı’nın yıkılmasından yaklaşık 30 yıl sonra, dünya prömiyerini Berlin Film Festivali'nde yapan belgeselin yönetmenleri çekimlere, 2016'da Donald Trump'ın ABD Başkanı seçilmesi ve Meksika sınırına bir duvar inşa etme planını açıklamasından sonra başlamış.

Berlinale Belgesel Ödülü

Belgesel meraklılarına bu kadar geniş ve renkli bir yelpaze sunan Berlinale’de bir de özel belgesel ödülü verilecek. Festivalin çeşitli bölümlerinde gösterilen 21 belgesel bu ödüle aday. Ancak tabii ki sonuçta asıl kazanan, bu kadar zengin bir belgesel programını yakalama fırsatına sahip olan Berlinale seyircisi.

Aydın Üstünel / Berlin

© Deutsche Welle Türkçe