BM’nin beş özel raportörü tarafından hazırlanan raporda, ABD hükümetinin devletlerarası hukuk kurallarına aykırı davrandığı belirtiliyor. Bunun nedeni ise ABD’nin Guantanamo’daki tuttuğu kişilere yargılanma hakkı tanımaması. Tutukluların maruz kaldığı muamelenin de eleştirildiği raporda, tutuklulara zorla yemek yedirilmesi ve tutuklurın tecrit edilmesi ile soruşturma yöntemlerinin BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi’ne aykırı olduğu belirtiliyor.

Ancak ABD’den soruşturmaya yönelik eleştiriler geldi. Raportörler arasında Cezayir ve Pakistanlı isimlerin olması nedeniyle bilgilerin yanlı olabileceği yönündeki eleştirilere ise BM yetkilileri karşı çıktı. İnsan Hakları Yüksek Komiseri Jose Diaz, “Raportörlerin yetki ve dürüstlüklerinin, uyrukları nedeniyle sorgulanmasını kınıyoruz. Raportörlerin komisyon tarafından deneyim, dürüstlük ve bağımsızlıkları nedeniyle seçildiğini hatırlıyoruz” diye konuştu.

Yargılanma hakkı tanınmalı

Raporda, ayrıca Guantanamo Üssü’nde devletlerarası hukukun geçerli olmasının gerektiği ifade edildi. Rapora göre, tutuklular derhal serbest bırakılmalı veya elde kanıt varsa haklarında dava açılmalı. Aksi halde ABD’nin Guantanamo Üssü’nü derhal kapaması isteniyor. Raporda, terör zanlılarının uluslararası bir mahkemede yargılanması da olasılıklardan biri olarak önerildi.

Guantanamo’ya ilişkin 18 aydır araştırma yapan uzmanlar, daha önce Guantanamo’da bulunmuş tutuklular, aileleri ve avukatlarıyla görüştü. Ancak raportörler, Amerikan hükümetinin onay vermemesi nedeniyle Guantanamo’yu ziyaret edemediler.

ABD’den eleştiri

Ve bu yüzdenden Amerikan hükümeti, raporu kanıtlara değil sadece sözlü ifadelere dayanmakla eleştiriyor. Amerikan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, eski tutukluların ifadelerinin inandırıcı olmadığını söyledi.

Sözcü, raporda atıfta bulunulan hukuk kurallarının da barış zamanlarında geçerli olduğunu, çatışma durumlarında kararların farklı verildiğini belirtti. Raporun gelecek ay yapılacak BM İşkenceyi Önleme Komisyonu toplantısında da önemli bir rol oynaması bekleniyor.