İdamın bir ceza olmadığından yola çıkarak İtalya'nın girişimi ve 87 ülkenin desteğiyle hazırlanan karar tasarısının amacı, dünya genelinde idam cezalarının uygulanmaması ve nihai olarak da tümden kaldırılması. BM Genel Kurulu'nda 104 oyla kabul edilen tasarıya, 54 ülke ise karşı çıktı. Bu ülkeler arasında idam cezasına yasalarında yer veren ABD, Çin, Malezya, Singapur, İran, Mısır ve Barbados gibi ülkeler bulunuyor. Bu ülkelerin bir kısmı, tasarıyı Genel Kurul'un insan hakları komitesinde de kabul edildiği sırada ise kınadıklarını bildirmişlerdi.

19 bin kişi ölümü bekliyor

İdam cezası, BM Genel Kurulu'nda karşı oy veren ülkelerle birlikte dünya genelinde 66 ülkenin yasalarında ceza olarak hala varlığını koruyor. İdamın Avrupa kıtasında kaldırılmadığı ve uygulandığı tek ülke ise Belarus. Uluslararası Af Örgütü'nün verilerine göre ise dünyada 133 ülkede ise ölüm cezası ya tamamen kaldırılmış durumda ya da pratikte uygulanmıyor.

Ancak idam cezasını uygulamayan ve kaldırmış olan ülkeler çoğunlukta olmasına rağmen, geçtiğimiz yıl 25 ülkede 1591 kişi hakkında verilen ceza; asma, zehirli iğne ya da elektrikli sandalye gibi yöntemlerle infaz edildi. Ve şu anda da dünya genelinde hakkında idam cezası verilen 19 bin kişi, hücresinde cezasının infaz edilmesini bekliyor.

En çok eleştirilen ülke ABD

İdam cezası konusunda en çok eleştirilen ülkelerin başında da hem demokrasi değerlerini savunup hem de yasalarında idama yer veren ABD geliyor. Ancak muhafazakar Amerikan yönetimi, idam cezasında ısrar etmesine karşın ülkede idam karşıtı sesler de var. Geçtiğimiz günlerde New Jersey Eyaleti bu konuda ilk adımı attı ve eyalet parlamentosu, idam cezasının kaldırılması yönündeki yasal düzenlemeyi onadı. Amerikalı hukukçular da idam cezasının kaldırılmasından yana.

'ABD'nin kanayan yarası'

Geçtiğimiz günlerde yaptıkları bir araştırmada, idam cezası ve hukuk devletinin birbiriyle bağdaşmadığı sonucuna varan Amerikan Barolar Birliği, idam cezasanın bir an önce kaldırılması talebinde bulundu. Barolar Birliği Başkanı Stephen Hanlon, Amerikalı bir hukukçu olarak görüşlerini şöyle dile getiriyor: "Amerikan Federal Barolar Birliği, ölüm cezası sisteminin adil ve doğru olduğuna güven duymuyor. Ölüm cezası, Amerikan hukuk sisteminin kanayan bir yarası olmuş durumda."

İdam cezasına karşı olanlar ise bunu bir ceza olarak görmüyor. Bunun barbarca bir yöntem olmasının yanı sıra hukuksal açıdan da sakıncaları söz konusu. Hakkında ölüm cezası verilmiş birinin daha sonra ortaya çıkacabilecek kanıtlar doğrultusunda suçsuz olduğu ispatlanabilir. Nitekim ABD'de 1973 yılından bu yana hakkında idam cezası verilen 120 kişinin daha sonra suçsuz olduğu ortaya çıktı.

Uzmanlara göre idam caydırıcı değil

Uzmanlar, ölüm cezasının caydırıcı bir etki yapmadığına işaret ediyor. Uluslararası Af Örgütü'nün idam cezası uzmanlarından Oliver Hendrich bu görüşü dile getiriyor: "Ölüm cezası, diğer cezalardan daha fazla caydırıcı etki yaratmıyor. Bu görüşü destekleyen BM araştırmaları da var. Pratikte yaşananlar da ölüm cezasının, hapis cezalarından daha caydırıcı olmadığını gösteriyor..."