“2004 yılında Port Moresby dünyanın en tehlikeli yerlerinden biri ilan edildi. Sokak çeteleri silahla şiddet uyguluyor. Eminim birçoğunuz biliyordur Papua Yeni Gine gelişmekte olan bir ülke ve kendine ait bir silah sanayi yok.”

24 yaşındaki Vavine Gabi BM Güvenlik ve Silahsızlanma Komitesi’nin davetlisi olarak New York’a davet edildiğinde, küçük ve hafif silahlarla ilgili düşüncelerini bu sözlerle anlatıyordu. Vavine Gabi’nin hikayesi BM temsilcilerini derinden etkiledi. Sekiz yıl önce annesiyle bir haftasonu çıktığı gezide sokak çetelerince yolu kesilen Vavine ve annesinin önce arabası yağmalanır, ardındansa annesi kafasına dayanan bir silahtan çıkan kurşunla hayata veda eder.

875 milyon silah

Vavine’le birlikte New York’a gelip silahlarla ilgili hikayesini anlatan diğer iki kişi de diplomatlara küçük ve hafif silahların her önüne gelen vatandaşın eline geçmesinin engellenmesi için, uluslararası anlaşma hazırlanması çağrısında bulundu. Ancak bu anlaşmanın hazırlanmasının daha uzun sürmesi bekleniyor. Günümüzde dünya üzerinde 875 milyon silah elden ele dolaşıyor üstelik bunların sadece dörtte biri, polis ya da asker gibi kamu görevlilerince kullanılıyor. Geriye kalan 650 milyonluk silah özellikle kriz bölgelerindeki vatandaşların elinde. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana buradan dünyanın dört bir yanına karanlık yollardan silah satışı yapıldı.

200 bin silah kayboldu

Son olarak Amerikan Savunma Bakanlığı’nın yayınladığı bir rapora göre Bosna’dan Irak’a gönderilmek üzere yola çıkan 200 bin silah kayboldu. International Action Network on Small Arms adlı organizasyonunun yöneticisi Rebecca Peters:

“ABD Irak’taki silah ihtiyacını gidermek için başka ülkelerden silah satın aldı. Bu sırada Bosna’dan alınarak Irak’a gönderilen 200 bin silah kayboldu. Bu silahlara ne olduğunu bugüne değin bilen yok. 200 bin çok yüksek bir miktar. Bu, ne kadar büyük oranda silahın piyasaya aktığını gösteren bir örnek. Büyük olasılıkla bu silahlar eline geçmemesi gereken kişilerin eline geçti.”

Irak Ordusunun eski silahları

Papua Yeni Gineli Vavine Gabi gibi BM Komitesi’nin davetlisi olarak New York’a gelenlerden birisi de Kuzey Iraklı Widad Akrawi. Saddam Hüseyin’in Halepçe’deki kimyasal silah saldırısından kurtulmayı başaran Akrawi 1992 yılından beri Danimarka’da mülteci olarak yaşamını sürdürüyor. Akrawi şunları söylüyor: “Irak Ordusu şu sıralar AK-47 silahlarını başka bir silahla değiştirmek istiyor. Bizler uluslararası toplumu ordunun elindeki eski silahların karaborsaya düşmemesi, uluslararası bir kontrole tabi tutulması ve bu silahların yokedilmesi için çabalıyoruz.”

İstatistiklere göre 2010 yılına kadar 1 milyon 200 bin kişi, sıradan vatandaşların kullandığı silahlardan çıkan kurşunlarla yaşamını yitirecek.