Yemen'de savaş suçu işlendiği iddiasını gündeme getiren BM, bundan Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun sorumlu olabileceğini belirtti. Tecavüz ve çocukları savaşmaya zorlama raporda belirtilen ihlaller arasında.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Husilerin kontrolündeki Hudeyde kentinde düzenlediği hava saldırılarında 30 kadar çocuk hayatını kaybemiştiFotoğraf: Reuters/N. Rahma
Reklam
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'na bağlı uzmanlar iç savaşın hüküm sürdüğü Yemen'de uluslararası hukukun ihlal edildiğine dair somut ipuçları bulunduğunu açıkladı. Yemen'de savaş suçları işlendiği sonucuna varan uzmanlar, Yemen hükümeti ile müttefikleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin bundan sorumlu olabileceğini belirtti. Birleşmiş Milletler komisyonu sorumlulardan bağımsız mahkemede hesap sorulmasını talep etti.
Uzmanlar heyetinin başkanı Kamel Jendoubi Salı günü Cenevre'de yaptığı açıklamada iç savaşa katılan tarafların sivil kayıpların önlenmesine gayret ettiklerine dair hiçbir emarenin bulunmadığını söyledi. Üç kişiden oluşan uzmanın hazırladığı raporda "İnsan hakları ihlallerinde Yemen hükümeti, Birleşik Arap Emirlikleri ile Suudi Arabistan'ın sorumlulu olduğuna inanmamız için makul nedenlerimiz var" denildi.
Çocuk askerler
BM İnsan Hakları heyetinin raporunda koalisyon güçlerinin düğün ve cenaze törenleriyle, pazar yerlerine, sivilleri taşıyan gemilere ve sağlık tesislerine hava saldırısı düzenlediği, keyfi tutuklama ve işkencenin de devam ettiği ve sekiz yaşındaki çocukların muharip birliklere katılmaya zorlandığı belirtiliyor. Raporda ifade edilen diğer insan hakları ihlalleri arasında "yaşama hakkından mahrum bırakma" ve tecavüz de yer alıyor.
Savaş suçu işlendiğine dair somut bulgulara rastlandığını ifade eden uzmanlar 2015 yılından bu yana Yemen'de an az 6 bin 600 sivilin öldürüldüğünü, 10 binden fazla sivilin de yaralandığını açıkladılar. Heyetin raporunda gerçek rakamların daha yüksek olabileceği belirtildi. Sivillerin ölümünden kent merkezlerinde misket bombası kullanan Husilerin de sorumlu oldukları ve bu suçlamalarla ilgili incelemelerin sürmesi gerektiğine de raporda yer verildi.
Rapor sonrasında açıklama yapan Birleşik Arap Emirlikleri Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş, BM'nin raporunu inceleyeceklerini ve ardından bir cevap vereceklerini belirtti. Sünni Yemen hükümeti ile müttefikleri üç yıldan uzun süredir İran tarafından desteklenen Şii Husilerin ayaklanmasını bastırmaya çalışıyor.
Yemen'de sağlık krizi: "Savaş bizim hayatımızı kararttı"
Yemen’de 3 yıldır süren savaşta BM’nin verilerine göre en az 50 bin kişi hayatını kaybetti. Ülkede kanser, kolera ve sıtma gibi hastalıklar yayılmış durumda. Hastalanaların tedavi görmeleri ise neredeyse imkansız.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Tedavi pahalı
Khaled İsmail kanser nedeniyle sol kolu omzundan kesilmek zorunda kalan kızı Radhiya’nın sağ elini öpüyor. Varını yokunu satmasına hatta borç almasına rağmen daha iyi bir tedaviye parası yetmeyen baba şöyle diyor "Savaş bizim hayatımızı kararttı. Yurt dışına çıkamıyoruz, bu yüzden kızım iyi bir tedavi alamadı."
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Devletten yardım yok
Yemen’in başkenti Sanaa’da bulunan Ulusal Onkoloji Merkezi iki yıldır devletten destek almıyor. Merkez, Dünya Sağlık örgütü başta olmak üzere uluslararası yardım dernekleri ve iş insanlarının sağladığı katkılarla ayakta duruyor.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Sadece çocuklara yatak var
Kanser merkezinde bulunan az sayıdaki yatak ise çocuklara ayrılmış durumda. Klinik her ay yaklaşık yeni 600 hasta kabul ediyor. Bu kadar hastanın tedavisi için geçtiğimiz yıl içinde sadece 1 milyon dolar bütçe ayrıldı.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Bekleme salonunda kanser tedavisi
Kanser hastası yetişkinlerin tedavisi serumlar yoluyla iki büklüm oturdukları bekleme odalarında yapılıyor. Savaştan önce yılda 15 milyon dolar yardım alan klinikte Yemen’in diğer kanser klinikleri için ilaç tedariği bile yapılıyordu.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Yardım malzemesi stokları yok
Bir kanser hastası Sanaa’daki klinikte tedavisini bekliyor. Ancak tıbbı yardım malzemeleri konusunda yokluk yaşanıyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri bölgeye karadan ve havadan ulaşımı kısıtladı. Böylece başkent dahil ülkenin bir kısmını kontrolü altında tutan Husilere silah yardımı yapılmasını engellemeye çalışıyorlar.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
Doktor sayısı çok az
70 yaşındaki Ali Hizam Mused’in beyninde tümör var. Sanaa’daki bir yardım örgütü ona ve diğer kanser hastalarına kalacak yer sağlıyor. Ancak Yemen’de eksik olan sadece hastaların yatacağı yataklar değil. Tıbbı personel bulmak da oldukça zor. Ayrıca bölgedeki insanların çoğunun tedaviyi karşılayacak parası yok.
Fotoğraf: Reuters/K. Abdullah
İnsani kriz
14 yaşındaki kanser hastası Amena Muhssein Owaid kanser hastalarının konakladığı, yardım organizasyonuna ait bir evde kalıyor. Yemen’deki milyonlarca insan açlık, kolera, difteri ve sıtma gibi hastalıkların pençesi altında. Birleşmiş Milletler’in tahminlerine göre savaş nedeniyle 50 bin insan hayatını kaybetti.
