ABD ve İngiltere, BM’nin Irak’taki rolünü güçlendirmek istiyor.

Dün BM Güvenlik Konseyi’ne sunulan tasarının Perşembe günü yapılacak oylamada onaylanması bekleniyor.

Tasarı, Irak’ta 2003 yılından bu yana görev yapan ve görev süresi 10 Ağustos’ta dolan BM Irak Destek Misyonu’nun yetki alanlarının genişletilerek sürdürülmesini öngörüyor.

BM’ye yeni görevler

Buna göre BM Irak’ın komşularıyla diyaloğunu güçlendirmek gibi görevleri de üstlenecek, BM Özel Temsilcisi Irak hükümetine koşullar elverdiğince siyaset, ekonomi, hukuk, yasama, anayasa, mülteci ve insan hakları alanlarında tavsiye, destek ve yardım sunacak.

Sınır güvenliği, enerji ve mülteciler konusunda komşu ülkelerle diyaloğu teşvik, mültecilerin geri dönüşüne yardım, yeniden imar çalışmalarının koordinasyonu, ekonomik reformların teşviği de Misyon’un yeni görev alanına girecek.

Tasarı metninde ayrıca Irak’taki çokuluslu güçlerin oynadığı rolün önemi de vurgulanıyor.

Halilzad’dan çağrı

ABD’nin BM nezdindeki daimi büyükelçisi Zalmay Halilzad, Irak’ın karşı karşıya bulunduğu zorluklarla başa çıkabilmesinde BM’nin daha etkin bir rol oynaması gerektiğini belirterek, BM’nin konumu gereği Irak’taki içbarış, bölgesel güçlerin bu sürece desteğinin sağlanması ve mülteciler sorununun çözümü gibi konularda avantaja sahip olduğunu kaydetti.

ABD’nin eski Bağdat Temsilcisi olan Halilzad, Şiiler’in ruhani lideri Büyük Ayetullah Ali Sistani gibi Irak’taki bazı etkin güçlerin ABD ya da İngiltere yerine BM ile muhatap olmak istediklerini de vurguladı.

BM Irak’a Destek Misyonu, kurulduğu 2003 yılından bu yana ağırlıklı olarak ülkedeki seçimlere yardım ve insan hakları durumunun gözlenmesine odaklanmıştı.

2003 saldırısı

Başkent Bağdat’ta hükümet ve diplomatik temsilciliklerin bulunduğu korunaklı Yeşil Bölge’deki Misyon bürosunda şu an 50 görevlinin çalıştığı belirtiliyor.

Bağdat’taki BM binası 2003 yılında, Mart işgalinden hemen beş ay sonra bombalı saldırıya hedef olmuş, saldırıda BM Özel Temsilcisi dahil 22 kişi ölmüş, BM personelinin büyük bir bölümü ülkeden çekilmişti.

ABD’nin BM Büyükelçisi Halilzad BM yetkililerinin güvenlik endişelerini gidermek için ABD’nin ek kaynaklar sağlayacağı güvencesini verdi.

BM personel sayısı artacak

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un siyasal işlerden sorumlu yardımcısı Lynn Pascoe saldırıdan sonra azami 65 ile sınırlandırılan BM çalışan sayısının yeni görev kapsamında Ekim ayında 95’e çıkarılabileceğini söyledi.

Tasarıyla eşzamanlı olarak BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, üç yıldır görev başındaki Pakistanlı BM Irak Temsilcisi Eşref Gazi’nin yerine yeni bir isim atamaya hazırlanıyor.

ABD ve İngiltere’nin tasarısına BM Güvenlik Konseyi’ne üye 15 ülke arasında muhalefet olmadığı belirtiliyor.

Moon’dan onay

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon geçtiğimiz ay Washington’a yaptığı ziyarette, aylardır Irak’ta BM’nin rolünün güçlendirilmesi için bastıran Amerikan yönetimine yeşil ışık yakmıştı.

BM çalışanları ise ek eleman gönderilmesine karşı. BM Personel Konseyi, Genel Sekreter Ban’dan Irak’a ek eleman gönderilmemesi, mevcut elemanların da güvenlik durumu iyileşinceye kadar geri çekilmesini talep etti.