Boeing ile Airbus kapıştı
21 Temmuz 2005
Avrupa Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki havacılık anlaşmazlığını Dünya Ticaret Örgütü çözecek. Dünya Ticaret Örgütü konuyla ilgili anlaşmazlığı ele almak üzere iki özel komisyon kurulması kararı aldı. Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri, haksız rekabet iddiasıyla Dünya Ticaret Örgütü’ne ayrı ayrı başvuruda bulunmuşlardı.
'Teşvikler yasadışı iddiası'
Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği'nin Avrupa ülkelerinin ortaklığından oluşan havacılık şirketi Arbus'a verdiği teşviklerin yasadışı olduğunu ileri sürüyor. Washington, Airbus’un Almanya, İngiltere, Fransa ve İspanya’dan aldığı mali yardımın rekabet kurallarını ihlal ettiği görüşünde.
Airbus, sadece yeni bir ürünün kar etmesi durumunda Avrupa Birliği kredilerini geri ödüyor. Amerika Birleşik Devletleri, bu düzenlemeyi adil bulmuyor. Amerika’nın iddiaları arasında, dünyanın en büyük yolcu uçağı olarak piyasaya sunulan Airbus A380’in geliştirilmesi için, Brüksel’in 6 milyar 700 milyon dolarlık destek ayırdığı da yer alıyor.
Avrupa Birliği ise rakip Amerikan şirketi Boeing'in vergi indirimleri ve askeri sözleşmeler yoluyla dolaylı olarak adil olmayan teşvikler edindiğini ileri sürüyor. Avrupa Birliği, Amerikan yönetiminin Boeing’in son ürünü 787 Dreamliner için 5 milyar euro teşvik edindiğini ileri sürüyor.
Taraflar uzlaşabilecek mi?
Dünya Ticaret Örgütü’nün anlaşmazlığı çözmek için tesis etmeyi kararlaştırdığı iki komisyon 3 ila 5’er tarafsız uzmandan oluşacak. Tarafların uzmanlar konusunda önümüzdeki 20 gün içinde uzlaşamaması halinde Dünya Ticaret Örgütü Başkanı Supaçay Paniçpakdi devreye girecek ve komisyon üyelerini bizzat atayacak.
Avrupa Birliği adına açıklama yapan yetkililerden Fransa Ticaret Bakanı Christine Lagarde, konunun Dünya Ticaret Örgütüne yansımış olmasına rağmen Washington ile diyalog sürecinin devam edeceğini kaydetti. Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı sözcüsü, Avrupa Birliği ile konuya ilişkin yürütülen müzakerelerin durdurulduğunu, ancak karşılıklı bilgi alışverişinin devam edeceğini açıkladı.
Uzmanlar, Dünya Ticaret Örgütü’nün şu ana kadarki en büyük mali hacimli ticaret anlaşmazlıklarından birini çözümleme sorumluluğunu yüklenmek zorunda kalacağına işaret ediyor.