AB dışişleri bakanları, savunma ve kalkınma bakanları zirvesi bugün Brüksel’de başladı. Haziran ayında yapılacak zirveye hazırlık niteliğinde olan ve AB dönem başkanı Almanya’nın öncülüğünde başlayan buluşmada, Brüksel’in Afrika politikasının temel hatları, Ortadoğu barış süreci, Filistin’e yardım konuları, ayrıca AB’nin ABD ve de Rusya ile olan ilişkileri masaya yatırılıyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, bu hafta sonunda yapılması planlanan AB-Rusya zirvesini kurtarmak için elinden geleni yapıyor. AB Dönem Başkanı sıfatıyla yarın Moskova’ya gidecek olan Steinmeier, Rus meslektaşı Sergey Lavrov ile bir araya gelerek, zirve öncesi uzun sorunlar listesinin kısaltılıp kısaltılamayacağına bakacak.

Birikmiş sorunlar

Zirve öncesi durumun gerçekten de karmaşık olduğunu belirten Steinmeier, birikmiş bir dizi sorunun bulunduğunu ve bu tablonun da zirveyi zora soktuğunu söylüyor. Bu sorunlardan biri Rusya ve Estonya arasında yaşanan anıt krizi. Estonya hükümetinin, İkinci Dünya Savaşı'nda hayatını kaybeden Sovyet askerlerine ait bronz anıtı başkent Talin'in merkezindeki yerinden söküp bir mezarlığa yerleştirmesinden bu yana iki ülke arasındaki ilişkiler gergin. Alman bakan ise iki tarafı da sükunete davet etti.

Rusya’nın Polonya’dan et ithalatına uyguladığı boykota da son vermesi gerekiyor. Bu boykot yüzünden Polonya da AB ile Rusya arasında planlanan ortaklık anlaşmasını aylardır veto ediyor. Steinmeier, Moskova ziyareti sırasında bu konuyu da masaya getireceğini söylüyor, ancak pek ümitli bir görüntü sergilemiyor. Rusya Devlet Başkanı Putin, siyasi sebeplerden dolayı komşusu Polonya’ya baskı uyguluyor.

Ancak Alman Dışişleri Bakanı Steinmeier, bu karmaşık tablo karşısında AB-Rusya zirvesinin iptalinden yana olanlara özellikle de şartların kolay olmadığı bir durumda, masaya oturup karşılıklı konuşmanın daha fazla önem kazandığı yanıtını verdi.

Ortadoğu için çözüm arayışı

Bugün AB dışişleri bakanlarını Brüksel’de buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’nin bir diğer gündem maddesi ise Ortadoğu. Birliğin 27 üyesinin dışişleri bakanları, Arap Konseyi’nden meslektaşları ile birlikte Ortadoğu’daki krize çözüm arayışında. Steinmeier başkanlığında toplanan bakanlar, Mısır, Ürdün, Katar, Lübnan, Fas, Suudi Arabistan ve Suriye’nin bakanları ile, barışın sağlanması için görüş alış verişinde bulunuyor.

AB, İsrail’in 1967’den bu yana işgal altında tuttuğu topraklardan geri çekilmesi karşılığında, İsrail ile ilişkilerin normalleştirilebileceği yönündeki Arap Konseyi önerisini destekliyor. Alman Dışişleri Bakanı, bu konuda yeni bir siyasi açılım sağlanması gerektiği kanısında.

Dışişleri bakanları toplantısına, Filistin hükümetinin Hamas kanadından olmayan Dışişleri Bakanı Ziyad Ebu Amr da katılıyor.Hamas konusunda AB’nin siyasi çizgisinde ise bir değişiklik yok. Şiddete son verilmediği ve İsrail tanınmadığı sürece, Hamas ile ilişki kurulmuyor.

AB dışişleri bakanları, Hamas'ın iktidara gelmesinden sonra askıya alınan Filistin yönetimine doğrudan yardımların tekrar başlatılmasını bir sonraki Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyinde (GİDİK) karara bağlama konusunda uzlaştı.

Dışişleri bakanlarını Brüksel’de buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’nin bir sonraki toplantısı Haziran ayında yapılacak ve bu toplantıya İsrail Dışişleri Bakanı Zivni Lipi de davet edilecek. Yani AB, “durum ne kadar zor olursa, o kadar daha fazla diyalog gerek” şeklindeki politikasından vazgeçmeyecek.

Ortak savunma sanayi

Öte yandan AB savunma bakanları, birliğin askeri ihtiyaçlarının karşılanması için ortak savunma sanayi ve teknolojisi oluşturma konusunda uzlaştı. AB ortak dış politika ve güvenlik yüksek temsilcisi Javier Solana, "Savunma alanında artık ihtiyaç duyduğumuz ekipmanları sadece ulusal düzeyde kararlaştırarak ayrı ayrı araştırma ve geliştirme programları yürütemeyiz" dedi.

Savunma sanayinde mevcut ulusalcı anlayışın "ekonomik açıdan sürdürülemez" olduğunu ve çok uluslu operasyonların yapıldığı dünyada geçerliliğini yitirdiğini söyleyen Solana, AB'nin askeri kapasitesinin geliştirilmesi için gelecekte önem kazanacak teknolojilerin paylaşmacı bir yaklaşımla Avrupa'da geliştirilmesi ve korunması gerektiğini ifade etti.

AB savunma bakanları ayrıca, insansız uçaklar geliştirilmesi için yeni fonlar tahsis edilmesini onayladı. AB fonlarıyla geliştirilecek insansız uçakların AB hava sahasında uçuşlarıyla ilgili yasal düzenlemelerin yapılarak, sınırların gözetlenmesinde ve hatta nakliye amacıyla kullanılması planlanıyor.