Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika... Kalkınmakta olan bu beş ülkenin oluşturduğu BRICS'te de dengeler Ukrayna krizi yüzünden değişeceğe benziyor. Rusya, Ukrayna politikası nedeniyle uluslararası arenada izole olma tehlikesiyle karşı karşıya kalırken, BRICS'te liderlik koltuğunu Brezilya doldurmaya hazırlanıyor.

Kalkınma olan ve ekonomileri hızla büyüyen BRICS ülkelerinin ortak hedefi, Amerika Birleşik Devletleri'nin küresel düzendeki ekonomik egemenliğini yıkmak. Nedeni ise bu ülkelerin mevcut uluslararası sistemden memnun olmamaları. Ancak şu sıralar Ukrayna krizi nedeniyle bazı siyasi ve ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya, diğer BRICS ülkelerini düşündürüyor.

Öncü ülke hangisi olacak

Merkezi Berlin'deki İbero Amerikan Enstitüsü'nün araştırma bölümünden sorumlu Peter Birle, Rusya ile ilgili yaşanan son gelişmelerin BRICS ülkelerinin yapılanmasında değişime yol açabileceğini belirterek şöyle konuşuyor:

“Eğer Rusya G8'den kalıcı olarak uzaklaştırılırsa, elbette geçmişe oranla gücünü daha fazla ortaya koyacak başka öncü ülkelere ihtiyaç duyulacaktır. Bu ülkeler Ukrayna'da olup bitenlere Avrupa Birliği'nden daha az müdahil oldular. Şu an için belki spekülasyon olacak ama, bu gelişmeler doğrultusunda BRICS'de yeni yapılanma söz konusu olabilir."

Birle'ye göre BRICS ülkeleri, 1945'ten sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin lehine oluşan güç dengesini kalıcı olarak değiştirmek ve ABD'nin uluslararası arenadaki pozisyonunu etkisizleştirmede kararlı.

Avrupa önemsizleşiyor

BRICS'in dünyanın geleceğinde söz sahibi olmak için mücadele ettiğini belirten Birle, konuya ilişkin görüşlerini şu sözlerle aktardı:

“BRICS ülkeleri, 1945'de harcı karılan güç dengelerini kalıcı olarak değiştirmek istiyor. Çin ve Rusya, ABD'nin pozisyonunu kalıcı olarak zayıflatmayı amaçlıyorlar. Burada kesinlikle ortak çıkarlar söz konusu. Bu ülkelerin her biri kendini geleceğin etki sahibi gücü olarak görüyor. Buna karşın Avrupa, gelecekte daha az önemsenen, değeri düşen ve dünyada etkisi olmayan bir bölge olarak değerlendiriliyor.

BRICS ülkeleri içinde Brezilya'nin yıldızı parlıyor. Diğer dört ülke ile sürekli gelişen bir işbirliği içinde. 15 - 16 Temmuz tarihlerinde Fortaleza kentinde BRICS zirvesi düzenleyecek. Bu zirvenin en önemli gündem maddesi ise 100 milyar dolar sermayeyle bir kalkınma bankasının kurulması. Brezilya Dışişleri Bakanlığı bu fikre büyük sempatiyle yaklaşıyor.

ABD gelişmelerden rahatsız

Ancak bu gelişmeler ABD'de hiç de hoş karşılanmıyor. Dünya Bankası ve Dünya Yatırım Fonu'nun yeniden düzenlenmesiyle ilgili 2010 yılında alınan kararlar Amerikan Kongresi'nden geçmedi. Son olarak eski CIA çalışanı Edward Snowden'ın telefon dinlemeleriyle ilgili ifşa ettiği bilgiler de eklenince Brezilya ile ABD arasında ipler kopma noktasına geldi.

Şimdi Brezilya'da gözler Çin'e çevrilmiş durumda. Çin'le yapılan ticaret sürekli artıyor. Brezilya'nın Asya ve Afrika'ya yönelmesi Ukrayna krizi nedeniyle daha da hızlandı. Rusya'nın giderek izole olması de diğer BRICS ülkelerinin bu yöndeki adımlarını hızlandırıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Astrid Prange