Chelsea Manning 2013 yılında bir Amerikan savaş mahkemesi tarafından, 1917 tarihli casuslukla mücadele yasası uyarınca 35 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. ABD'nin en ağır hapis cezası alan ‘muhbiri' hakkındaki 22 iddianın 17'sinden suçlu bulunmuştu. ‘Düşmana yardım' suçlaması kabul edilseydi Manning idama da mahkûm edilebilirdi.

Mahkûmiyet kararı açıklanana kadar üç yıl da nezarette tutulan Manning'in tutukluluk şartları ve günde 23 saat hücreye kapatılması Birleşmiş Milletlerin işkence ile mücadele raportörü Juan Mendez tarafından sert dille eleştirilmişti.

‘Orantısız ceza'

Manning cezasının dolmasına 28 yıl kala, cinsiyet değiştirmesinin ardından tek kadın olarak yattığı erkek cezaevinden tahliye edilecek. Tutukluluğu sırasında sürekli olarak kötü muameleye maruz bırakılan Chelsea Manning en az iki kez intihara teşebbüs etmişti.

Manning, başkanlık döneminin son haftasında Barack Obama tarafından affedilmişti. Obama Manning'e verilen cezayı orantısız bulduğunu ve 7 yıllık mahkûmiyetin potansiyel muhbirlerin gözünü korkutmaya yeteceğini söylemişti. Manning'in avukatı Nancy Hollander ise Deutsche Welle'ye gönderdiği e-postada, Obama'nın başkanlık dönemini ‘Amerikan tarihinde en çok muhbirin takibata alındığı yılar olarak' tanımlamıştı.

Chelsea Mannig askeri bilişim uzmanı olarak yaptığı Irak görevi sırada 700 bin gizli dosyayı ifşa platformu Wikileaks'e sızdırmıştı.

Yayın organlarına bol malzeme

Wikileaks Manning sayesinde bir anda üne kavuşmuş ve ilk olarak 5 Nisan 2010'da ‘Colleteral Murder' adı altında bir görsel yayınlamıştı. 2007 yılında Bağdat'taki bir saldırı sırasında savaş helikopteri tarafından yapılan 17 dakikalık kayıtta aralarında iki de muhabirin bulunduğu 11 sivilin öldürülüşü gösterilmekteydi.

Afganistan ve Irak savaşının günlükleri, elçilik telsizleri ve Guantanamo dosyası dünyanın büyük yayın organlarında günlerce yer almış ve savaş suçu olarak sınıflandırılabilecek olaylar da kamuoyu tarafından öğrenilmişti.

Onu ele veren sohbetleşme

Manning ‘Colleteral Murder' videosunun yayınlanmasından bir ay sonra, 2010 yılında Irak'ta tutuklanmıştı. Manning'i Amerikan makamlarına Adrian Lamo adlı eski bir hacker ihbar etmişti. Manning tanımadığı Lamo ile askeri ortamda transseksüelliğini yaşayamamanın sıkıntılarını paylaşmasının bedelini yakalanarak ödedi. Lamo aralarındaki haberleşmenin dökümünü 2010 yılının ekim ayında bir internet sitesinde yayınlatmıştı.

Manning internet üzerinden yaptıkları ‘sohbet' sırasında içini dökmüş ve aynı zamanda topladığı gizli askeri bilgileri ak saçlı bir Avustralyalıya teslim ettiğini de Lamo'ya bildirmişti.

Adalet güdüsü

Chelsea Manning devletin halka ilişkiler çalışmalarının gerçeklerden son derece farklı olmasından, hükümetin şeffaf olması gerektiğine olan inancının boşa çıkmasından ve savaş suçlarının takip edilip suçluların cezalandırılmamasından duyduğu hayal kırıklığıyla böyle davranmıştı. "İnsanların gerçeği görmelerini istiyorum. Çünkü kamuoyu bilgisi olmadan bilerek karar veremez”, diyordu.

Chelsea Manning cezaevinden çıktıktan sonra belki de hayatında ilk kez istediği gibi, yani hür ve bir kadın olarak yaşama fırsatına kavuşacak. Kendisi için toplanan 140 bin dolarlık bağışlarla da yeni bir hayat kurma şansını elde edecek.

© Deutsche Welle Türkçe

Matthias von Hein