İktidarın çok yönlü baskısı altındaki CHP, 24 Ekim'deki ana kurultay davasını etkisiz kılmak ve kayyum ihtimalini aşmak için olağanüstü kurultayda önce güvensizlik, ardından güven oyu alma yöntemini kullandı. CHP yönetimine göre delegelerin mevcut yönetimi yeniden seçmesi ile kurultay davası "konusuz" kaldı.

CHP'nin son iki yılda üçüncü kurultayı yani 22. Olağanüstü Kurultayı dün Ankara'da "Darbeye ve Kayyıma Hayır" sloganıyla gerçekleştirildi.

Kurultayda önce güvensizlik oyu verilip CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve mevcut yönetim düşürüldü, ardından aynı yönetim güvenoyu alarak yeniden seçildi.

Özel 835 geçerli oyun tamamını alarak iki yıl içinde üçüncü kez genel başkanlığa seçilmiş oldu.

Güvensizlik oylaması sürpriz miydi?

22. Olağanüstü Kurultay, 4-5 Kasım 2023'teki 38. Olağan Kurultay ve 6 Nisan 2025'teki 21. Olağanüstü Kurultay ile ilgili Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen ana kurultay ya da kamuoyunda bilinen şekliyle "mutlak butlan" davasını etkisiz kılmak için toplandı.

Bir sonraki duruşması 24 Ekim'de görülecek olan bu dava, Özgür Özel'in genel başkan seçildiği iki kurultayın iptali ve partiye mutlak butlan ile kayyum atanması riski getiriyor.

Bu nedenle delegelerden önce güvensizlik oyu istendi.

DW Türkçe'ye konuşan CHP'li üst düzey bir yetkili önce güvensizlik oyu alınmasının sürpriz olarak nitelendirilemeyeceğini, bu unsurun hem tüzükte hem de delegelerden toplanan imzalarda bulunduğunu söyleyerek, "Hukuken güvensizlik oylaması olmadan seçim maddesine geçilemezdi" dedi.

Özel'in en yakınındaki isimlerden biri olarak bilinen Malatya Milletvekili Veli Ağababa'nın bir televizyon kanalında yaptığı "Başkan bugün yeni icat çıkardı. Haberimiz yoktu" açıklaması tartışma yaratmıştı. 

Güvensizlik oyu parti tüzüğünün 48. maddesi 5. fıkrası gereği mevcut yönetimin düşürülmesini ve yeni bir seçim sürecinin başlatılmasını sağlamış oldu.

Aynı yetkili bu durumun açıklaması için Özel'in konuşmasındaki ifadelere bakılması gerektiğini de kaydetti.

Özel, delegeye kendilerine "güvenoyu vermemesi" için kurultayda şu çağrıyı yapmıştı:

"Buradan güven oyu verdiğiniz takdirde seçim maddesine geçilmeden evlerimize gideceğiz. Hepinizden güvensizlik yönünde oy kullanarak seçimin önünü açmanızı talep edeceğim. Vereceğiniz güvensizlik oyu, sarayın adalet üzerindeki yaptığı oyunlara verilen güvensizlik oyu. Partiye kurulan kumpasa güvensizlik oyu vermek için talep ediyorum."

Bu arada CHP yönetimine göre güvensizlik oyu aynı zamanda önceki kurultaylara yönelik davaları da "konusuz" bırakarak hukuki riskleri de bertaraf etti. Bu çerçevede CHP yönetimine göre "24 Ekim'deki duruşma boşa düşmüş oldu."

Güvensizlik oyunun ardından Özel yönetiminin delegelerden yüksek bir güven oyu almasıyla da parti liderliğinin meşruiyetinin teyit edildiğini belirten parti kaynakları, delegelerin Özel'i 4-5 Kasım 2023 kurultayında seçen iradesini koruduğunun da görüldüğünü belirtiyor.

Kurultayın önemi ne?

Peki son iki yıldaki üçüncü CHP kurultayının önemi ve farkı ne?

Kurultayın divan başkanlığını yapan CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada bu sorunun yanıtını şöyle veriyor:

"Hiç olmaması gereken bir dava açıldı. Amaç CHP'yi tartıştırmak, içerisinde bir tartışma varmış gibi göstermek, kurultay delegelerimizi lekelemekti. Buna karşılık ise delegelerimiz duruma el koydu ve kendi iradeleriyle imza topladı. Bu kurultayı diğerlerinden farklı yapan delege iradesiyle toplanmış olması ve kendilerine menfaat temin ettikleri iftirası atılan delegelerimizin hep birlikte açık ve sert bir cevap vermiş olmalarıdır."

Emir, 24 Ekim'de görülecek olan davanın konusunun 38. Kurultay'daki delegelerin iradesinin "menfaat karşılığında sakatlandığı" iddiası olduğunu hatırlatarak, "Bu kurultay da göstermiştir ki delegelerimizin iradesi açık ve net bir biçimde Genel Başkanımız Özgür Özel üzerinde toplanmıştır. Dolayısıyla artık 24 Ekim'deki dava konusuz kalmıştır ve reddedilmesi gerekir" diyor.

Bu arada mahkeme kararıyla kurultay delegeliklerinden uzaklaştırılan 196 İstanbul delegesi ile doğal delegeler de kurultayda oy kullanmadı.

Siyaset Bilimci Barış Övgün'e göre de CHP'nin 22. Olağanüstü Kurultayı'nın önemi birkaç noktada toplanıyor.

Övgün, CHP tarihinde daha önce delegelerin notere gidip imza vererek talep ettiği bir kurultay hatırlamadığını söyleyerek, bunun yanı sıra sadece 82 geçersiz oyun çıkmasının eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun ekibine olan desteğin ne kadar az olduğunu gösterdiğini belirtiyor.

Normalde CHP delegelerinin kurultay sevdiğini, hatta parti içi demokrasi gereği çekişmeli geçtiğini söyleyen Övgün, "Ancak bu kez delegelerin daha çok destek amaçlı geldiği anlaşılıyor. Ayrıca İstanbul delegesinin, Parti Meclisi'nin, Merkez Yönetim Kurulu (MYK) delegesinin oy kullanmadığı durumu CHP tarihinde yok" yorumu yapıyor.

CHP ile ilgili oyun planı mı değiştiriliyor?

Parti yönetimi 22. Olağanüstü Kurultay ile 24 Ekim duruşmasından mutlak butlan çıkmasının hukuken mümkün olamayacağını söylerken, Ankara kulislerinde CHP ile ilgili "oyun planının değiştirilip değiştirilmediği" merak ediliyor.

Farklı kesimlerden yapılan açıklamalar ve söylem değişikliklerinin siyasetteki bazı grupların ve kişilerin artık "mutlak butlan davasından" beklentisinin kalmadığı şeklinde yorumlanabileceğini söyleyen Övgün, ancak yine de bu konunun siyasi olduğuna ve son anda farklı durumların ortaya çıkabileceğine dikkat çekiyor.

CHP'nin dünkü kurultayında Özel'in yeniden genel başkan seçilmesinin ardından iktidara yakın gazeteci Cem Küçük, CHP'den ihracı istenen gazeteci Barış Yarkadaş'a seslenerek; "Söyle arkadaşlarına daha diretmesinler. Yenildiklerini kabul etsinler. Parti artık Özgür Özel'indir. Siz kaybettiniz bu işi" ifadelerini kullanmıştı.

İktidara yakın bir diğer gazeteci Abdülkadir Selvi de son birkaç haftadır yazılarında eskisinden farklı bir çizgi takip ediyor ve Özgür Özel'in siyaset tarzını övücü yorumlar yapıyor.

AKP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) Üyesi Orhan Miroğlu, CHP'nin "hukukî ve siyasî güvence" olarak nitelendirilen 22. Olağanüstü Kurultayı'na ilişkin açıklamasında "Kale artık içeriden fethedilemiyor. Kalenin içeriden fethedilmesi için kullanılan Truva atlarıyla sonuç alınamıyor" dedi. AKP'li Miroğlu, "Umarım bu son tecrübeden sonra herkes işine gücüne bakar" ifadelerini kullandı.

Övgün'e göre söylemlerde görülen bu değişiklik Özel ile tutuklu İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun arasını açmaya yönelik hamlelerin habercisi olabilir.

Murat Emir ise iktidarın "son derece dağınık ve savruk bir biçimde kendi erimesini değiştiremeyince birinci parti olan CHP üzerinde her türlü hukuk dışı yolu kullanarak operasyon yapmaya çalıştığını" savunuyor ve şunları söylüyor:

"İktidarınki bir taktik değişikliğinden öte bir şey; bulabildikleri her yere saldırıyorlar ama her yaptıkları halkın tepkisiyle ve CHP'nin kararlı duruşu ile duvara çarpıyor. Bundan sonra da partimize dönük her türlü gayrimeşru hukuk dışı saldırıyı bekleriz ama bugünkülere nasıl direndiysek, karşı cevabımızı verdiysek, aynı şekilde yine veririz."

Olağan kurultay takvimi devam ediyor

Öte yandan CHP'nin olağan kurultay takvimi de devam ediyor.

CHP'li yetkililer il kongrelerinin ana kurultay davasının ertelendiği tarih olan 24 Ekim'den önce sona ermesini planladıklarını belirterek 39. Olağan Kurultay'ın Kasım ayında yapılmasını öngördüklerini kaydediyor.

Ankara'da dünkü kurultayda Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu üyelerinin seçimi için blok liste yapılmıştı. Ancak Özel Kasım'daki olağan kurultayda blok listeye gidilmeyeceğini açıkladı.

39. Olağan Kurultay yine seçimli olacak; yani genel başkan dahil CHP yönetimi için yeniden seçimlere gidilecek.

Nisan ayındaki olağanüstü kurultayda "Denge ve Dayanışma Listesi" çıkaran İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı bu kurultayda bir oluşuma gitmemiş ve bunu "Partimizin bölünmesi beklentisiyle ellerini ovuşturanlar, hayal kırıklığına uğrayacaktır" diyerek açıklamıştı.

Övgün olağan kurultayda Özel'e genel başkanlık için ciddi bir rakip çıkabileceğine ihtimal vermezken, Salıcı gibi isimlerin belki Parti Meclisi ya da diğer yetkili organlardaki seçimlerde etkili olmaya çalışabileceğini belirtiyor.