CHP'li eski milletvekili Enis Berberoğlu'nun milletvekilliğinin düşürülmesini 17 Eylül'de açıkladığı kararda hak ihlali olarak değerlendiren Anayasa Mahkemesi, gerekçeli kararını açıkladı. Resmi Gazete'de bugün yayımlanan gerekçeli kararda, hakkında yargı süreci devam etmesine rağmen milletvekilliği düşürülen Berberoğlu'nun "seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı" ile "kişi hürriyeti ve güvenliği" hakkının ihlal edildiğine hükmedildi.

Gerekçeli kararda Anayasa'nın yasama dokunulmazlığına ilişkin 83'üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki "milletvekillerinin TBMM'nin kararı olmadıkça tutuklanamayacağı ve yargılanamayacağı güvencesine" atıfta bulunularak dördüncü fıkranın "tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını TBMM'nin yeniden dokunulmazlığı kaldırmasına bağladığı" belirtildi.

Tekrar milletvekili seçilen kişinin, Anayasanın 83'üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralının esas olduğu ve geçerliliğini koruduğu bildirilen gerekçede, "Anayasanın geçici 20'nci maddesinde tekrar seçilen milletvekilinin yasama dokunulmazlığından faydalanmasını engelleyen ayrı ve açık bir hüküm bulunmadığı" kaydedildi.

"Seçildikten sonra tutulmaya devam etmesi Anayasa'ya aykırı"

Gerekçeli kararda kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline ilişkin ise başvurucunun 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde yeniden milletvekili seçilmesi dolayısıyla milletvekili seçildiği tarih itibarıyla tekrar yasama dokunulmazlığından yararlanmaya başladığı, bu nedenle anılan tarihten sonra tutulmaya devam ettirilmesinin anayasayla bağdaşmadığı belirtildi.

Kararın bir örneğinin ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verildi.

Şentop'a "gerekeni yap" çağrısı

AYM'nin gerekçeli kararının ardından Cumhuriyet Halk Partisi, TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a, Berberoğlu'nun milletvekili olarak görevine devam etmesi için gerekeni yapması çağrısını yineledi.

CHP Meclis Grup Başkanvekili Özgür Özel, gerekçeli kararın tüm tartışmaları sonlandırdığını belirterek "Enis Berberoğlu'nun şu anda Meclis'te görev yapan her milletvekili kadar milletin vekili olduğunu, dokunulmazlığı olduğunu ve görevine devam etmesi gerektiğini açıkça tescil etmektedir" dedi.

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç da gerekçeli kararın hak ihlalini açıkça ortaya koyduğunu belirterek TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a seslendi. Özkoç, "Sayın Şentop yanlıştan dönmeli, gereğini yapmalıdır. Milletvekilimiz Enis Berberoğlu TBMM'ye geri dönmelidir" çağrısında bulundu.

Şentop "henüz erken" demişti

AYM'nin 17 Eylül'de Berberoğlu ile ilgili hak ihlali kararı vermesinin ardından gözler Mustafa Şentop'a çevrilmiş, TBMM Başkanı 30 Eylül'de yaptığı açıklamada "Bu konuda net olarak bir hukuki görüş ifade etmek için henüz erken. Bunu ifade etmek için önce AYM’nin ihlal kararının gerekçesini, o gerekçe üzerine Yargıtay’ın ilgili dairesinin nasıl bir adım atacağını görmek lazım” demişti.

Meclis’in, Berberoğlu’yla ilgili bir karar almadığını, sadece Yargıtay’dan gelen kesinleşmiş hükmün Genel Kurul’a bildirildiğini ifade eden Şentop, "Bireysel başvuru sonucu verilen hak ihlali kararı sonucundaki gelişmelerin, bu kesin hükmü ortadan kaldırıp-kaldırmayacağı, kalktığı zaman da bunun ne zaman, hangi tarih itibarıyla ortadan kalkacağının önemli olduğunu" söylemişti.

Yargı süreci

Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini Cumhuriyet gazetesi eski genel yayın yönetmeni Can Dündar'a verdiği gerekçesiyle 13 Şubat 2018'de "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

Berberoğlu cezaevindeyken katıldığı 24 Haziran 2018 milletvekilliği seçimlerinde CHP İstanbul milletvekili olarak seçilmiş, Yargıtay aldığı hapis cezasını 20 Eylül 2018'de oy çokluğuyla onamıştı. Yargıtay ayrıca Berberoğlu'nun milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar vermişti. Bu kararın ardından tahliye edilen Berberoğlu, 1 Ekim 2018'de TBMM Genel Kurulunda milletvekili yemini etmişti.

TBMM Başkanlığı, AYM'deki bireysel başvuru süreci devam etmesine rağmen Berberoğlu hakkındaki kesinleşmiş cezayı 4 Haziran 2020'de TBMM Genel Kurulu'nda okutmuş ve Berberoğlu'nun milletvekilliği düşürülmüştü. Ertesi gün gözaltına alınan Berberoğlu, yeniden tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, aynı gün koronavirüs tedbirleri kapsamında izinli olarak cezaevinden çıkarılmıştı.

DW/BK,TY

© Deutsche Welle Türkçe