Sayılar umut verici. Şimdiye kadar 80 binden fazla insan yeni koronavirüsün neden olduğu COVID-19 hastalığını atlatmayı başardı. Bunun nedeni hastalığın bu kişilerde hafif ya da orta şiddette seyretmiş olması ve/veya bu hastaların iyi bir sağlık bakımı alabilmiş olmaları. Ancak yaşam mücadelesini kazanan bu kişilerin hastalık sonrasındaki sağlık durumu hakkında veriler son derece sınırlı.

İyileşenler, fiziksel ve elbette psikolojik olarak da yorucu olan bu süreci geride bırakmaktan duydukları rahatlığı ve sevinci ifade ediyor. Hem semptomlardan kurtulmuş oldukları hem bilinmezlik ve yıpratıcı tecrit süreci geride kaldığı için mutlular. Hastalığı atlatarak SARS-CoV-2 virüsüne karşı da bağışıklık kazandıkları için sevinçliler.

Tam bir iyileşme mümkün mü?

Gelecek aylarda yapılacak araştırmalar iyileşen COVID-19 hastalarında hastalığın komplikasyonlarının kalıp kalmadığını ortaya koyacak. Burada asıl merak konusu ise akciğerlerin durumu. SARS-CoV-2 virüsü alt solunum yollarını etkilediği için virüse yakalananlarda kuru öksürük, solunum darlığı ve/veya zatürre görülüyor.

Hong Kong'daki doktorlar iyileşen bir COVID-19 hastasında akciğer fonksiyonlarında azalma ve sürekli nefes darlığı olduğunu tespit etti. Her ne kadar araştırma küçük bir grup üzerinde yapılmış olsa da hastalığın komplikasyonları üzerine ilk sonuçları da ortaya koydu.

Hong Kong’daki Princess Margaret Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Merkezi Direktörü Dr. Owen Tsang Tak-yin, araştırmanın sonuçlarıyla ilgili açıklamalar yaptı. "Bazı hastalarda akciğer fonksiyonu iyileşme sonrasında yüzde 20 ila 30 oranında azalabiliyor“ diyen Hong Konglu doktor, hastaların hızlı yürüdükleri zaman soluk soluğa kalabildiklerini söyledi. Bilgisayarlı tomografi sonucunda da hastaların akciğerinde buzlu cama benzer yapılar olduğu tespit edildi. Bu da akciğerin zarar gördüğüne işaret ediyor.

Hong Kong’da elde edilen bu bilgiler Çin'in Vuhan eyaletinde Şubat 2020 başında yapılan ilk araştırmaları doğruluyor. Vuhan Üniversitesi Zhongnam Hastanesi'nden bilim insanları, COVID-19 hastalarından alınan 140 akciğer filmini analiz etmiş ve hepsinin akciğerlerinde buzlu cam benzeri yapılar bulunduğu tespit etmişti.

Akciğer sertleşmesi (fibrozis) şüphesi

İyileşen COVID-19 hastalarında akciğer bağ dokusunun iltihaplanması nedeniyle bir akciğer sertleşmesi (fibrozis) görülüp görülmediği araştırılıyor. İltihaplanma bağ dokunun alveoller ve onların etrafındaki damarlarda hastalıklı bir biçimde büyümesine neden oluyor. Bu nedenle oksijen damarlara geçiş yapamıyor, akciğer sertleşiyor, solunum yüzeysel ve hızlı oluyor. Nefes alma bozuklukları, nefes darlığı ve kuru öksürük nöbetleri ortaya çıkıyor, vücudun iş görme kapasitesi düşüyor ve günlük faaliyetler zor hale geliyor.

Akciğer sertleşmesi geriye döndürülebilir hastalık değil, zira akciğer bağ dokusundaki değişiklik iyileştirilemiyor. Ancak akciğer sertleşmesinin erken tespit halinde yavaşlatılması hatta durdurulması mümkün.

İyileşmiş COVID-19 hastaları bağışıklık kazanmış oluyor mu?

Birçok uzman iyileşen hastaların SARS-CoV-2 virüsüne karşı bağışıklık kazandığı konusunda hemfikir. Vücudun kendi bağışıklık sistemi enfeksiyon sırasında virüsü zararsız hale getiren antikorlar üretiyor. Hastalığı hafif geçiren hatta az ya da belki hiçbir semptom göstermeyen kişilerde de bağışıklık sistemi gerekli antikorları üretmiş oluyor. Bu kişilerin de yeniden yeni koronavirüse yakalanmaları muhtemel görülmüyor.

Alexander Freund

© Deutsche Welle Türkçe