Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanması talebiyle İstanbul Galatasaray Meydanı'nda açıklama yapmak isteyen Cumartesi Anneleri'ne polis bugün de müdahale etti. Cumartesi Anneleri'nin Twitter hesabından yapılan açıklamada "Galatasaray Meydanı'na erişemeden, Meşrutiyet Caddesi girişinde engellenerek hukuksuzca gözaltına alınıyoruz" dendi.

955'inci hafta buluşmasında Cumartesi Anneleri'nin uzun süreli destekçilerinden en az 15'inin kelepçelenerek gözaltına alındığı ve 33 dereceyi aşan sıcaklıkta otobüste bekletildikleri bildirildi. Gözaltına alınanlar daha sonra serbest bırakıldı.

Cumartesi Anneleri, Galatasaray Meydanı'nda süregelen hak arama mücadelelerine dönük engellemeleri Anayasa Mahkemesi'nin "hak ihlali" olarak niteleyen kararından sonra 8 Nisan 2023 tarihinden itibaren yeniden Galatasaray Meydan'ında buluşma eylemleri düzenlemeye çalışıyor.

Eylemlere yönelik müdahalelerde dozun arttığı iddiasını araştırmak üzere dört hak arama kuruluşu biraraya gelerek son üç ayın raporunu tuttu. Hafıza Merkezi, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütü, Cumartesi Anneleri eylemlerini gözlemleyerek yaşanan ihlalleri 29 Nisan tarihinden bu yana kaydettiği raporunu bugün meydanda açıklayacağını duyurdu, ancak eyleme müdahale üzerinde rapor daha sonra kamuoyuna sunuldu.

Eylemcilere yönelik müdahalenin dozu artıyor

Hafıza Merkezi’nden Avukat Özlem Zıngıl 10 haftalık gözlemin sonucunda yaptıkları en temel tespitin, "Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucularının toplanmalarını engelleme ve toplanmaya müdahale etmede polisin her hafta dozu artan sabırsızlığı ve bu sabırsızlığa eşlik eden orantısız güç kullanımı" olduğunu söylüyor. Zıngıl, "Çemberin içerisindekiler polise direnç göstermiyor. Tek yaptıkları sessizce durmak. Sabahtan hazır edilen gözaltı araçları getiriliyor. Gözaltına alınan kişiler keyfi biçimde kelepçeleniyor. 10 haftalık gözlemimizde sadece bir hafta kimseye kelepçe takılmadı" diyerek yaşananları özetliyor.

Uluslararası Af Örgütü Kampanyalar Koordinatörü Damla Uğantaş da, adalet arayışlarının engellemesinin büyük bir risk olduğuna dikkat çekiyor ve "Gözaltında kaybedilenlerin anneleri ve diğer yakınları, sevdiklerinin akıbetini bilmeyi hak ediyor. Süren yasaklamalar bu taleplerinin duyulmasını da güçleştiriyor. Protesto hakkını aşındırmaya yönelik genişleyen ve yoğunlaşan çabalara karşı koymayı bu nedenle önemli buluyoruz" diyerek neden eylemlere destek verdiklerini açıklıyor.

TİHV’den Murat Kök de "Biz bu gözleme başladığımızda Cumartesi Anneleri/İnsanları uzun bir süre yasaklama kararı olmadan engellenmiş ve gözaltına alınmıştır. Seçimlerden öncesine denk gelen bu dönem, Anayasa'yı tanımayan memurların, aslında demokratik hukuk devleti düzenine yani anayasal düzene karşı suç işlediklerinin farkında olduklarını göstermektedir. Bu durum, ilk seçim sonuçları ile değişmiştir" diyor. 945'inci haftada kendisi de gözaltına alınan Kök, "Üç aylık tanıklığımızda değişmeyen en önemli şey Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın iradesidir" diye vurguluyor. 

MLSA Kurucusu Barış Altıntaş da gözlem sürecinde basına dönük engelleme ve şiddeti "sistematik" diye niteliyor. "Yapılan polis müdahalelerinden görüntü almak isteyen basın mensuplarına karşı da sistematik, açık ve planlı olarak engelleme ve şiddet uygulanmaktadır" diye belirtiyor. Altıntaş, "8 Temmuz’da, gözaltı sonrasında açıklama yapmak isteyen milletvekillerine yönelik engellemede çıkan arbedede polis, gazetecilere açıktan şiddet uyguladı. Sadece geçen haftadan örnek olarak devam etmek gerekirse, polis bir muhabirin boğazını sıktı, bir diğer muhabir yere itildi. Üçüncü bir gazetecide ise kollarına darbeler nedeniyle morluklar oluştu ve telefonu yere atarak kırıldı" diye yaşananları aktarıyor.

Bugünkü 955'nci hafta eyleminde polisin Cumartesi Anneleri'ne müdahalesini görüntülemek isteyen ve yerinde haber takibi yapan PİRHA muhabiri Dilan Şimşek'in de gözaltına alındığı bildirildi.

DW / ETO,EC

DW Türkçe'ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?