İdlib mutabakatı sonrası Suriye'deki son durumun ele alınacağı Türkiye'deki Suriye konulu dörtlü zirve İstanbul'da düzenlendi. Zirvenin açılışında konuşan Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Suriyeli kardeşlerimiz başta olmak üzere tüm dünyanın gözleri şu anda bu toplantımıza yönelmiş durumda. Samimi ve yapıcı bir anlayışla hareket ederek bu beklentileri boşa çıkarmayacağımıza inanıyorum" dedi. 

Erdoğan'ın ev sahipliğini yaptığı zirveye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Almanya Başbakanı Angela Merkel katıldı. Erdoğan, zirve öncesi üç liderle ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Zirve öncesi bakanlar seviyesinde de ikili görüşmeler yapıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'la bir araya geldi. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın da Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile görüştüğü belirtiliyor. Anadolu Ajansı, Akar ve Şoygu'nun İdlib'teki son durum ve bölgesel güvenlik konularını ele aldığını duyurdu.

Dörtlü zirveye saatler kala Putin'in, Macron'la bir telefon görüşmesi yaptığı açıklandı. Görüşmeye ilişkin Kremlin'den yapılan bilgilendirmede Putin ve Macron'un Paris'te Rusya ve ABD'yi bir araya getirecek bir görüşme düzenlenmesini ele aldığı belirtildi. Macron zirve öncesi Twitter üzerinden paylaştığı mesajında ise İstanbul'daki zirvenin amacının Suriye'de "yeni bir insani felaketin önüne geçmek" olduğunu söyledi.

İstanbul'daki Vahdettin Köşkü'nde yapılan zirvenin ana gündem maddesini İdlib'deki ateşkesin devam ettirilmesi ve Suriye krizine siyasi çözüm arayışları oluşturdu. Suriye'ye insani yardım sağlanması, taslak anayasa için hazırlıklar ve Suriye'nin yeniden inşaası da ele alınacak diğer konular arasında yer aldı.

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'nın da katıldığı zirve sonrasında liderlerin bir bildiri yayınlaması bekleniyor.

İstanbul'daki zirvede Kaşıkçı uzlaşması 

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti nedeniyle Suudi Arabistan'a silah satışının durdurulması konusunda Merkel ve Macron'un Avrupa'nın ortak adım atması için uzlaştığı duyuruldu. Fransız Cumhurbaşkanlık Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili Merkel ve Macron'un "koordineli hareket etme" kararı aldığı belirtildi. 

Macron, dün yaptığı açıklamada Suudi Arabistan'a silah ihracatına son verilmesine karşı olduğunu duyurmuştu. Macron, silah ihracatının durdurulması talebinin gündeme getirilmesini "sadece demagoji yapmak" olarak nitelendirmişti. 

Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Suudi Arabistan'a silah satışının durdurulması gerektiği görüşünde. Merkel son olarak Çekya'nın başkenti Prag'da yaptığı açıklamada, Riyad yönetimine silah sevkiyatına devam edilebilmesi için öncelikle Kaşıkçı cinayetinin aydınlatılması gerektiğinin altını çizdi. Merkel, cinayet açıklığa kavuşturulana kadar Almanya'nın daha önce de açıklandığı gibi Suudi Arabistan'a silah satışı yapmayacağını söyledi.

Avrupa Parlamentosu da Perşembe günkü oturumda aldığı kararda, AB ülkelerine Suudi Arabistan'a silah ambargosu uygulama çağrısında bulunmuştu.

Almanya'dan Esad açıklaması

Zirve öncesi Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen'den de Suriye konusunda bir açıklama geldi. Suriye'nin yeniden yapılanmasına ancak bazı koşullar altında destek vereceklerini vurgulayan von der Leyen, "Suriye'ye yatırım sadece tüm tarafların yer aldığı tatmin edici siyasi bir ilerlemenin olması durumunda yapılacaktır" dedi. Alman bakan, "Beşar Esad'ın diktatörlüğünü güçlendirecek" yeniden inşa çalışmalarının kabul edilmeyeceğini söyledi.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 17 Eylül'de Soçi'de yaptıkları görüşmede Suriye'nin İdlib vilayetinde silahlardan arındırılmış bir bölgenin oluşturulması konusunda mutabakata varmıştı. 15 ila 20 kilometre derinliğinde bir alanı kapsaması hedeflenen bölgeden ağır silahların ve silahlı radikal grupların çekileceği açıklanmıştı. Mutabakat çerçevesinde ayrıca bölgede kontrolün Rus ve Türk askerler tarafından ortaklaşa yapılması konusunda uzlaşılmıştı.

DW,AFP,AP,rtr/ÖA,SÖ

©Deutsche Welle Türkçe