Dünya Ticaret Teşkilatı'nda uzlaşma arayışları
17 Aralık 2003Joachim Schubert Ankenbauer
Dünya Ticaret Teşkilatı’nın ikinci yüksek kurulu olan Genel Konsey'de, teşkilat üyesi devletlerin heyet başkanları bir araya gelir ve Bakanlar Konseyi adına karar alırlar. Genel Konsey'in, Bakanlar Konseyi’nin Eylül ayındaki Cancun buluşmasında başarıya ulaştıramadığı, dünya ticaretini liberalleştirme turunu yeniden başlatması öngörülmekteydi. Ancak, Genel Konsey Başkanı Carlos Perez del Castillo geçen hafta Dünya Ticaret Teşkilatı’nın müzakereleri yeniden başlatma aşamasına gelmediğini ve zamana ihtiyacı olduğunu duyurmuştu.
Oysa Konsey Başkanı del Castillo Aralık ayındaki Cenevre buluşması için son derece iddialı konuşmuş, Teşkilat Başkanı Supahai Paniçpakdi ile birlikte bütün dünyayı dolaşarak, Cancun’da hayal kırıklığıyla kesilen süreci yeniden başlatmak için tarafları ikna etmeye çalışmıştı. Dünya Ticaret Teşkilatı sözcüsü Keith Rockwell, az da olsa ilerleme kayddettiklerini söylüyor ve şöyle devam ediyor.:
‘Biliyorum, ilerlemeyi ölçmek mümkün değil. Mümkün olsaydı, km. ile değil, ancak santimle ölçebilirdik.’
Görüş ayrılıkları sürüyor
Öncelikle, kendinden emin görünen ve aralarında Hindistan, Çin ve Brezilya’nın da bulundukları 20’ler grubunun temsil ettiği kalkınma halindeki ülkeler geçen hafta Brezilya’da yaptıkları buluşmada, başta ABD ve AB olmak üzere sanayi ülkelerinden yeniden, tarım sübvansiyonlarını önemli miktarda düşürmelerini istediler. 20’ler Grubu’nun ortak bildirisinde, tarım sektörünün dünya ticaret görüşmelerinin akıbetini belirleyeceğine dikkat çekildi.
AB de konuyu görüşmek istiyor
Avrupa Birliği öncelikle Singapur gündemi olarak adlandırılan ticari anlaşmazlık konularının ele alınabileceğini duyuruyor. Ancak Birlik Avrupası tarım ürünleri ticaretinde ek tavizlere yanaşmıyor ve Cancun görüşmelerinde bile aşırı taviz verdiklerini savunuyor.
Tarafların pozisyonlarında ısrar etmeleri durumunda, dünya ticaret görüşmelerini yeniden başlatmanın anlamsız olacağı ortada.
Cenevre'de teknik konular görüşülecek
Dünya Ticaret Teşkilatı sözcüsü Rockwell, başta tarım ürünleri ticareti olmak üzere, Cancun buluşmasının gündemini hazırlayan dokuz çalışma grubunun yeniden görevlendirilmesini öneriyor. Ancak dünya ticaret görüşmelerindeki takvime sadık kalınabileceğine artık kimse ihtimal vermiyor. Dünya ticaret görüşmelerini yıllardır izleyen gayrı resmi kuruluşlar, görüşmelerin çıkmaza girmesinden, güney yarı küreye dünya ticaretine katılma şansı tanımadıklarını öne sürdükleri ABD ve Avrupa Birliği’ni sorumlu tutuyorlar.