1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Denktaş gerekçelerini anlattı

Oktay Pirim, Duygu Leloğlu15 Nisan 2004

Kıbrıs’ta referandum yaklaşırken hareketlilik de giderek artıyor. TBMM’de konuşan Kuzey Kıbrıs lideri Denktaş, referanduma hayır diyeceğini açıkladı. Brüksel’de Kıbrıs’a yapılacak yardımların görüşüldüğü konferansta Ada‘ya 2 milyar Euro mali yardım yapma sözü verdi. Ancak, çözüm olmazsa, yardımdan vazgeçilecek.

Kuzey Kıbrıs lideri Denktaş, TBMM'de konuştu...
Kuzey Kıbrıs lideri Denktaş, TBMM'de konuştu...Fotoğraf: AP

Kıbrıs’ta 24 Nisan’da yapılacak referandum öncesinde Ada’ya yönelik tartışmalar iyice hızlandı. Kuzey Kıbrıs Türk lideri Rauf Denktaş, Ankara’da Meclis Genel Kurulu’nda konuşup muhalif tavır ortaya koyarken, Dışişleri Bakanlığı Rumlar‘ın Annan planına "evet" demeleri yönünde AB nezdinde girişimlerde bulunuyor. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ise Türkler‘in "evet" Rumlar‘ın "hayır" demesi durumunda Kıbrıs politikasını ”tanınma” zeminine kaydıracaklarını açıkladı. İlk sıcak destek de "biz tanırız” diyen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’den geldi.

Konuşup konuşmayacağı ve neler söyleyeceği merak edilen Rauf Denktaş, Meclis’te milletvekillerine seslendi. Kuzey Kıbrıs Türk lideri, uzun konuşmasında Kıbrıs’la ilgili tarihi süreci anlattı, gelinin noktanın ise son derece kötü olduğunu vurgulayarak, ”bunun için sizlere seslenmek ihtiyacı duydum” dedi. Girit modeli bir benzerle karşı karşıya bulundukları ve sonuçta Kıbrıs’ın Türkler‘den arındırılacağını iddia eden Denktaş, tarafların mutabık kalmadığı bir rejimin baskı ve zorla kabul ettirilmek istendiğini belirtti.

Denktaş, iki kesimliğin sulandırıldığını, adil ve kalıcı bir çözüm getirilmediğini, kurucu devlet deyiminin aldatmaca olduğunu, mal mülk meselelerinin her an patlayacak birer saatli bomba olduğunu anlattı ve bir süre sonra Rumlar‘ın bu rejim işlemiyor gerekçesiyle darbe yapacaklarını, bunu da Türkiye dahil kimsenin önleyemeyeceğini savundu.

"Neden hayır diyeceğim?"

”Şimdi sizlere soruyorum, bizim yerimizde olsaydınız geleceğinizle kumar oynar mıydınız?” diye soran Denktaş, bugün referanduma "hayır" diyen Papadopulos’un AB üyeliğinden sonra veto tehditiyle Türkiye’den alamadıklarını da alacağını kaydetti. Denktaş, referandumda oyunun renginin ”hayır” olacağını açıklayarak, bunun gerekçelerini anlattı. Anlaşmanın Rumlar‘a Kıbrıs’ın tümüne sahip çıkma olanağını vermekte ve Kıbrıs’ı anavatandan ayırmakta olduğunu savunan Denktaş şöyle devam etti:

"Annan planı geleceğin büyük kavgalarına zemin hazırlıyor, halkın yarısını göçmen yapıyor. Hayır diyorum çünkü bu planda bize verilen haklar AB normları altında yok edilebilecektir. Hayır diyeceğim çünkü 9 bin sayfalık paketin geleceğimizi nasıl etkileyeceğini bilmiyorum. Hayır diyeceğim çünkü bu metod halkımıza hakarettir. Hayır diyeceğim çünkü bu plan bizi Türkiye’ye ebediyen hasret bırakacaktır.”

Ada'ya mali yardım konfaransı

Diğer yandan Brüksel’de bugün Kıbrıs'da eş zamanlı referandumdan barış çıkması durumunda uluslararası toplum, Ada‘ya 2 milyar Euro mali yardım yapma sözü verdi. Ancak, çözüm olmazsa, yardımdan vazgeçilecek. Uluslararası Bağış, Ön Hazırlık Konferansı, Annan planının uygulanmasının maliyetini tespit etmek üzere, bugün Brüksel'de 38 ülke ve 11 uluslararası kuruluşu biraraya getirdi. Japonya, Şili hatta Avusturalya gibi ülkelerin de katılığı toplantıda söz alan bütün konuşmacılar, Ada‘da referandum öncesinde, Annan planını ekonomik ve siyasi açıdan destekleme sözü verdiler.

Barış planının uygulanmasının maliyetinin 400 milyon dolarını ABD, 31 milyonunu ise İngiltere karşılayacağını belirtti. Türkiye ise, mali yüke, Kuzey Kıbrıs'a yaptığı yardımı devam ettirerek, ortak olmak niyetinde olduğunu söyledi. Öte yandan, başka hiçbir katılımcı herhangi bir rakam vermedi.

AB ise, kısa bir süre öncesi birlik bütçesinde, çözüm sonrasında verilmek üzere 306 milyon Euro para ayırmıştı. AB'nin hazırlamış olduğu, çözümün maliyetine ilişkin çalışmaya göre, Annan planının, uygulanması için yaklaşık 1 milyar Euro gerekiyor.