ABD Başkanı Donald Trump ile milyarder iş insanı Elon Musk arasındaki gerginlik Trump'ın sessizliğini bozması ve sonrasında sosyal medya üzerinden gerçekleşen karşılıklı atışma ile tırmandı. 

Trump, Kongre'nin gündemindeki vergi kesintisi ve harcama tasarısını eleştiren Musk'ın kendisini "büyük hayal kırıklığına uğrattığını" söyledi. Trump'a sosyal medya hesabından yanıt veren Musk ise "Ben olmasaydım Trump seçimi kaybederdi" iddiasını dile getirdi. Bunun üzerine ABD Başkanı da milyarder iş insanının şirketleriyle yapılan devlet sözleşmelerini feshetme tehdidinde bulundu. Musk ise Jeffrey Epstein davasına ilişkin belgelerde Trump'ın isminin de yer aldığını iddia etti.
İkili arasındaki gerginliğin tırmanması öncesinde Musk, Trump yönetimini açıkça eleştirmeye başlamıştı. 

Musk: Harcama tasarısı iğrenç bir şey

Yaşanan görüş ayrılığı sonrası hükümetteki görevinden ayrılan Musk, Trump'ın "büyük ve güzel" olarak nitelendirdiği vergi kesintisi ve harcama paketini sert sözlerle eleştiren açıklamalar yaptı. 

Musk bu hafta içinde X hesabından, "Üzgünüm, ama artık buna tahammül edemiyorum. Bu devasa, rezil harcama tasarısı iğrenç bir şey. Buna oy verenler utansın. Yanlış yaptığınızı biliyorsunuz" diye yazdı.

Musk bir başka paylaşımında "Kongre ABD'yi batıracak" ifadelerini kullandı.

Trump'ın "büyük ve güzel" diye nitelediği tasarı geçen ay Temsilciler Meclisinde kabul edilmişti. Düzenleme zenginlere yönelik ilave vergi avantajları getirirken yoksullara sağlanan sosyal yardımlarda kesinti öngörüyor, ayrıca hükümetin borçlanma limitlerini artırıyor.

Kongre Bütçe Ofisi paketin ABD'nin bütçe açığını gelecek 10 yılda 3,8 trilyon dolar artıracağını hesaplıyor.

"DOGE'un hedeflerinin tersi"

Musk Amerikan CBS televizyonuna verdiği mülakatta da paketin Hükümet Verimliliği Departmanının (DOGE) hedeflerinin tam tersi sonuçlar doğuracağını söyledi. Bu haftaya kadar başında Musk'ın bulunduğu DOGE federal harcamaları kısmayı amaçlıyordu.

Musk, görevde bulunduğu sürede kurumun, vergi mükelleflerinin 165 milyar dolarının boşa harcanmasını önlediğini söylüyor. ABD merkezli Axios haber sitesine göre ise teyit edilmiş tasarruf miktarı yalnızca 16 milyar dolar seviyesinde. Her iki tutar da Musk'ın göreve gelmeden önce ilan ettiği 2 trilyon dolar tasarruf hedefinin çok altında kalıyor.

Cumhuriyetçiler kimi dinleyecek?

Teknoloji milyarderi,Trump yönetimine yönelik bu sert eleştirileriyle beklenmedik bir yerden destek gördü, Demokratların önde gelen isimlerinden Senatör Bernie Sanders, "Musk haklı" dedi. Sanders Trump'ın paketinin en zengin Amerikalılara 664 milyar dolar vergi avantajı sağlayacağını buna karşın yoksullara yönelik gıda yardımı programından 290 milyar dolar kesinti yapılacağını ve düşük gelirli yaklaşık 14 milyon kişinin sağlık sigortasının kesileceğini söyledi.

Seçim bölgelerinde baskı altında kalan bazı Cumhuriyetçi Parti üyeleri de federal harcamaların artırılmasına ve sosyal yardımlarda kesintiye gidilmesine itiraz ediyor. Ancak siyasi analistler Cumhuriyetçi Kongre üyeleri üzerinde Musk'ın etkisinin sınırlı olacağını, günün sonunda Trump'ın istediğini alabileceğini değerlendiriyor.

Pakete ilişkin oylamanın Senato'da gelecek ay başında yapılması bekleniyor. Cumhuriyetçiler 53'e 47 çoğunluğa sahip, bu da en fazla üç Cumhuriyetçi senatörün kaybını göze alabilecekleri anlamına geliyor.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, "Başkan (Trump), Elon Musk'un görüşlerini zaten biliyor ve bu onun fikrini değiştirmeyecek. Bu büyük ve güzel bir paket" açıklamasıyla Beyaz Saray'ın tutumunu ifade etti.

Musk neden Trump ile ters düştü?

Trump'ın seçim kampanyasına 250 milyon dolar bağışta bulunan Musk, geçen günlerde verdiği bir demeçte gelecekte siyasete "daha az" para harcayacağını söylemişti. Musk, göçmen vizelerinden gümrük vergilerine birçok konuda Trump yönetimi ile ters düştü.

Örneğin Musk'ın açık şekilde eleştirdiği son harcama paketi, elektrikli araçlar ve ilgili teknolojilere sağlanan federal fonlarda kesinti öngörüyor. Elon Musk'ın sahibi olduğu Tesla, ABD'nin en büyük elektrikli araç üreticisi konumunda.

Axios'a göre Musk federal havacılık otoritesinin hava trafik kontrol sistemlerinde kendisine ait Starlink uydularını kullanmasını istedi ancak yönetimi buna ikna edemedi.

Musk CBS röportajında Trump'ın gümrük vergilerinin kendi şirketlerini "biraz etkilediğini" de söyledi. Tesla ABD'de sattığı araçları yine bu ülkede ürettiğinden ithal otomobillere uygulanan yüzde 25 ek gümrük vergisinden etkilenmedi. Ancak şirket Çin, Meksika ve Kanada gibi birçok ülkeden parça tedarik ediyor ve bu alımlar ek vergiye tabi.

Ayrıca Musk'ın politik duruşuna yönelik tepki ABD'den Avrupa'ya Tesla'ya yönelik boykotu tetikledi, birçok ülkede şirketin satışları azaldı. Ekonomistler düşen satışlarda Çinli firmalarla rekabet zorluklarının da etkili olduğuna işaret ediyor.

Harvard Üniversitesine yönelik yabancı öğrenci yasağına ilişkin soruya doğrudan yanıt vermekten kaçınan Musk, CBS yayınında, "Yönetimin yaptığı her şeye katılmıyorum. Yönetim aleyhine konuşmak istemiyorum ama yaptıkları her şeyin sorumluluğunu da almak istemiyorum" dedi.

DW,dpa,AP,Reuters / MUK,JD

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?