Enerji sektörü açısından stratejik konumu ve dinamik pazarı ile dikkatleri her zaman kendinde toplayan Türkiye’de sektöre yerli yabancı birçok yatırımcı giriyor. Alman enerji devi E.ON’un Türkiye’de yatırım kararı alması son dönemdeki ilgi çekici haberlerden sadece bir tanesini oluşturuyor. Türkiye Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre, 2012’nin ilk dokuz ayında elektrik ve gaz sektörlerinde 42 yabancı şirket yatırım yaparken, aynı dönemde bu alana 695 milyon dolar yatırım geldi.

Yabancıların ilgisi ne kadar yoğun olsa da halen yetersiz olmadığını düşünen uzmanlar da var. ODTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Osman Sevaioğlu, enerji sektöründeki yabancı yatırımcıların pozisyonunu şöyle değerlendiriyor: “Türkiye’de yabancı yatırımcıların bu piyasayı doğru değerlendirdiğini düşünmüyorum. Stratejik kararlardan ziyade gündelik taktik kararlar alınıyor. Bir kömür santralinin kurulması yaklaşık 7 yıl. Siz Türkiye’de bugün bir karar alsanız bile bunun sonuçlanması yıllar alacaktır. Yabancı yatırımcılar Türkiye’de yatırım planlarken alım garantisini, bugünü düşünüyorlar. Halbuki bizim hesaplamalarımıza göre 2017 yılında Türkiye’de bir enerji krizi olacak. O zaman enerji fiyatları ciddi düzeyde artacak. Kimi yatırımcılar bunu görmezken kimi yatırımcılar da iyi analiz ediyor. Sevaioğlu, yabancı yatırımcılar Türkiye ile ilgili kararlarını açıkladığında, bu kararlara temkinli yaklaşmak gerektiği uyarısında bulunuyor.

Enerji borsasında Türk-Alman ortaklığı

Türkiye’de enerji sektörüne yönelen yatırımın daha da artması için sektörün kurumsallaşmasına yönelik çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmaların başında enerji borsası geliyor. Türkiye’de enerji borsası çalışmalarına Alman kurumlarının yakın bir ilgi gösterdiği görülüyor. Bu doğrultuda Türkiye’deki resmi kurumlarla merkezi Leipzig’de bulunan Avrupa Enerji Borsası’nın da ortak çalışmaları bulunuyor. Kasım ayının ortalarında Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Almanya Federal Cumhuriyeti Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı arasında "Enerji Alanında İşbirliğine Yönelik Ortak Bildiri"nin imzalanması da iki ülkenin bu yöndeki ortaklıklarına vurgu yapıyor.

“Türkiye bölge için önemli”

Avrupa Enerji Borsası Üst Finansal Yöneticisi Iris Weidinger, Türkiye’nin bölge açısından kritik bir pazar niteliği taşıdığını söylüyor. Weidinger, “Son 10 yıl içerisinde Avrupa Enerji Borsası; yasal, teknik ve operasyonel altyapısını geliştirdi. Avrupa Enerji Borsası olarak, Türkiye ile bu konuda işbirliği yapmaktan dolayı mutluluk duyuyoruz. Çünkü Türkiye, Güneydoğu Avrupa bölgesindeki en büyük pazar niteliği taşıyor. Bununla birlikte Türkiye’nin bu bölgedeki enerji fiyatlarının belirlenmesi için de potansiyel bir etkisi bulunuyor. Bunlardan ayrı olarak bizim borsamızda yer alan bazı müşteriler hâlihazırda Türkiye'de bulunuyor. Bu nedenle Türkiye enerji piyasasının gelişmesi için Avrupa standartlarının getirilmesi de bu yatırımcıların ilgi alanında bulunuyor. Türkiye enerji sektörü açısından bir sonraki önemli dönüm noktası, 2013 yılında çıkmasını beklediğimiz enerji ile ilgili yasal düzenlemeler olacak” ifadelerini kullanıyor.

“Enerji borsası sektörün olmazsa olmazı”

Türkiye’de enerji fiyatları ile ilgili çalışmaları yapan danışmanlık kuruluşu ETRM Enerji Danışmanlık ve Risk Yönetimi AŞ. Yönetici Ortağı Murat Kutlutürk, Türkiye’de enerji piyasasının daha öngörülebilir olması için fiyatların belirleneceği enerji borsasının önemli olduğunu vurguluyor. Kutlutürk, borsanın işlevini ve gelinen aşamayı şu şekilde anlatıyor: “Enerji borsası günlük bir piyasadan daha geniş bir piyasada 6 aylık ya da 1 yıllık vadelerde elektrik satabilme, alıcı ile satıcıyı buluşturabilme olanağı yaratacak. Fiyat sinyali verme açısından yatırımcıya ya da işletmeciye yönelik olarak daha kurumsal fiyat sinyali yaratacak. Türkiye’de Elektrik Piyasası İşletme AŞ. adı altında bir şirketin kurulması ve bu şirketin altında da elektrik borsasının faaliyet göstermesi konusunda ciddi atılımlar var. Burada anladığım kadarıyla İMKB’nin mi yoksa TEİAŞ’ın mı bünyesinde olacağı konusunda karar verme noktasındalar.”

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Selçuk Oktay / İstanbul

Editör: Başak Özay