Ermenistan, Azerbaycan ile vardığı uzlaşının ardından komşusu İran'ın Zengezur Koridoru konusundaki endişelerini gidermeye çalışıyor.

Erivan'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ı ağırlayan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan'ı Ermenistan üzerinden Nahçıvan'a bağlayacak olan koridorun kontrolünün kendi ellerinde olacağını söyledi. Paşinyan, "Ermenistan'dan geçen yollar yalnızca Ermenistan'ın yetki alanında olacak ve güvenlik herhangi bir üçüncü ülke tarafından değil, Ermenistan tarafından sağlanacak" diye konuştu.

Pezeşkiyan da Erivan temaslarına dair X hesabından yaptığı açıklamada, "ortak sınırlar yakınında üçüncü taraf güçlerin bulunmasına dair endişelerinin tamamen giderilmesi gerektiğini" kaydetti.

İran, resmi adı "Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu" (TRIPP) olan proje ile bölgenin ABD kontrolüne geçeceğinden endişe ediyor. TRIPP, Azerbaycan ve Ermenistan arasında on yıllardır süren savaşı bitirme hedefiyle 8 Ağustos'ta Beyaz Saray'da imzalanan anlaşmanın bir parçası. Zengezur Koridoru olarak da adlandırılan güzergâhın açılması, Bakü'nün uzun süredir talepleri arasındaydı. Bu sayede Azerbaycan, kendi toprağı olan ancak kara bağlantısı bulunmayan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne erişebilecek.

Beyaz Saray'da imzalanan anlaşma ile Trump'ın adını taşıyan yolun geliştirilmesi ve işletilmesi hakkı 99 yıllığına ABD'ye devredilmişti.

İran Zengezur Koridoru'na neden karşı çıkıyor?

İranlı konuğu ile düzenlediği ortak basın toplantısı sırasında yolun, İran ve Ermenistan arasında yeni ekonomik fırsatlar yaratacağını söyleyen Paşinyan, projenin İran'a, Ermenistan üzerinden Karadeniz kıyısına uzanan yeni bir demir yolu hattı sunabileceğini de belirtti.

Pezeşkiyan ise "Kafkasya bölgesinde yönetim Kafkasya'ya ait kalmalı. Kafkasya sorunlarının çözümünü bölge dışı güçlere havale etmek işi daha da zorlaştırır" diyerek ABD'nin katılımına yönelik endişesini vurguladı.

Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'nin sınır komşusu olan İran, ABD'nin projedeki rolüne itiraz ediyor. Anlaşmanın duyurulmasından sonra İran Dışişleri Bakanlığı, "ulaşım yollarının açılmasının ancak karşılıklı çıkarlar, egemenlik hakları ve toprak bütünlüğü çerçevesinde gerçekleşmesi durumunda bölge halklarına fayda sağlayacağını" kaydederek, "dış müdahalelerin bölgenin güvenliğine zarar verebileceği" uyarısında bulunmuştu.

İran'ın ruhani lideri Ali Hamaney'in danışmanlarından Ali Ekber Velayeti de "Trump destekli koridora izin vermeyeceklerini" söylemişti.

Uzmanlar, koridor nedeniyle İran'ın Ermenistan'a doğrudan erişimi kaybetmekten endişe ettiği, ayrıca Nahçıvan-Azerbaycan arasında mevcut durumda İran sınırları içinden geçen bağlantıya ihtiyacın ortadan kalkmasının Tahran için ekonomik kayıp anlamına geldiği yorumunu yapıyor.

DW,AFP / MUK,CÖ