Avrupa Birliği (AB), Suriye'de Esad rejiminin devrilmesinden bir yıl sonra Suriyelilerin Avrupa'ya sığınma başvurularında gözetilecek rehber niteliğindeki kılavuzunu güncelledi. 

Avrupa Birliği Sığınma Ajansı (EUAA) tarafından güncellenen kılavuz, iltica hakkının tanınmasını bekleyen yaklaşık 110 bin Suriyelinin başvuru sonuçlarını etkileyecek nitelikte.

Kılavuz bağlayıcı değil, rehber niteliğinde. Bu kılavuz ile AB'ye üye 27 ülkenin yanı sıra Norveç ve İsviçre, Suriye'de değişen siyasi dinamiklerin uluslararası korumaya etkileri hakkında bilgilendiriliyor. Böylelikle 29 ülkenin iltica politikalarında uyumun sağlanması hedefleniyor.

Kimler artık risk grubunda değil?

EUAA'nın güncellenen kılavuzuna göre Aralık 2024'te Esad rejiminin devrilmesi sonrasında Suriye'de iyileşme kaydedildi, ancak istikrar sağlanabilmiş değil.

Belgede başkent Şam'ın güvenli olduğu, ancak Suriye'nin bazı bölgelerinde "ayrım gözetmeyen şiddet olaylarının da devam ettiği" belirtiliyor.

Kılavuza göre Esad rejiminin devrilmesi nedeniyle artık Suriye'de Esad karşıtları ile asker kaçakları "zulüm riskiyle" karşı karşıya değil.

Kimlere koruma sağlanmalı?

Buna karşın Esad rejimi ile bağlantılı bireylerin yanı sıra bazı etnik ve dini gruplara mensup olanların "risk altında kişi" olarak değerlendirilebileceğine işaret ediliyor.

Bu gruplar da Aleviler, Hristiyanlar ve Dürziler olarak sıralanıyor.

EUAA'ya göre iltica talepleri kabul edilmesi gereken iki grup daha var. Bunlar LGBTİ+ bireyler ile Suriye'den Avrupa'ya gelmiş ve artık Birleşmiş Milletler'in (BM) koruması altında olmayan, yardım alamayan Filistinliler.

Kaç Suriyeli ülkesine döndü?

Mart 2011'de başlayan Suriye iç savaşı yarım milyon insanın ölümüne yol açarken, 5 milyon Suriyeli ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Çoğunluğu Türkiye gibi komşu ülkelere sığınırken, yüz binlerce Suriyeli de Avrupa'ya geldi.

EUAA'nın açıkladığı verilere göre 2012'den bu yılın Haziran ayına kadar AB üyesi ülkeler ile Norveç ve İsviçre'de yaklaşık 704 bin Suriyelinin sığınma başvurusu kabul edildi.

Esad'ın devrilmesi Suriyelileri umutlandırmıştı. Ancak bu yılın başından itibaren Suriye'nin kıyı bölgesinde Alevilerin, güneydeki Süveyda'da ise Dürzi azınlığın hedef olduğu şiddet olaylarında yüzlerce kişinin hayatını kaybetmesi, umutları gölgeledi.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNHCR) açıkladığı son verilere göre Esad'ın rejiminin devrilmesinden sonra bir milyondan fazla Suriyeli ülkesine döndü. Ayrıca Suriye içinde yaklaşık 2 milyon kişi de, iç savaş nedeniyle yerinden edildikleri bölgelere, evlerine geri döndü.

AP/ DA, JD