Eurovision heyecanı bu yıl da Türkiyesiz başladı. Eurovision Şarkı Yarışması'na (ESC) ilk kez Semiha Yankı'nın seslendirdiği "Seninle Bir Dakika" adlı şarkıyla katılan Türkiye, 2013 yılında oylama sistemini gerekçe göstererek yarışmadan çekilmişti. Ancak Eurovision'a olan ilgi Türkiye'de yine de kaybolmuş değil. Yarışma, tüm Avrupa'da olduğu gibi Türkiye'de de ilgiyle takip ediliyor.

Eurovision Şarkı Yarışması, bu yıl İsviçre'nin Basel kentinde siyasi tartışmaların gölgesinde yarı final performanslarıyla başladı. Geçen yıl İsviçreli şarkıcı Nemo, nonbinary (kendini ne erkek ne de kadın olarak gören bireyler) kimliğini anlatan ve opera bölümleri içeren "The Code" şarkısıyla yarışmanın galibi olmuştu.

Açılışta İsrail temsilcisine tepki

Hafta başında nostaljik otobüs ve tramvay geçitleriyle düzenlenen açılış töreni, siyasi tartışmaların gölgesinde gerçekleşti. İsrail kamu yayın kuruluşu KAN, tören sırasında bir protestocunun İsrail delegasyonu ve temsilcisi Yuval Raphael'e yönelik ''boğaz kesme hareketi'' yaptığını ve tükürdüğünü iddia ederek İsviçre polisi ve Avrupa Yayın Birliği'ne (EBU) resmi şikayette bulundu. Polisin aldığı önlemlerle olayın büyümesi engellendi.  

Bu yıl İsrail'i temsil eden Yuval Raphael, Hamas'ın 7 Ekim 2023 saldırılarına hedef olan kişilerden biri. Raphael, Avrupa Birliği ve ABD'nin terör örgütü olarak tanımladığı Hamas'ın Süpernova Müzik Festivali'ne düzenlediği saldırıda cesetlerin arasına saklanarak kurtulduğunu açıklamıştı.

Geçen yıl İsveç'in Malmö kentinde düzenlenen yarışmada da benzer bir gerginlik yaşanmış, İsrail temsilcisi Eden Golan protestolar ve yoğun güvenlik önlemleri altında sahne almıştı.

EBU, benzer olayların bu yıl ESC'de tekrarlanmasını önlemek için sanatçılardan, resmi delegasyon üyelerinden ve gazetecilerden davranış kurallarını belirleyen bir belge imzalamalarını istedi. Bu kurallar dizisinin temel noktalarından biri de her türlü siyasi açıklamanın yasaklanması. Belgede, "Eurovision Şarkı Yarışması, ifade özgürlüğüne temel bir hak olarak saygı gösterir. Katılımcılar, yarışma dışında ifade özgürlüğü hakkını saklı tutar" ifadesi yer alıyor.

Boykot çağrıları ve eski yarışmacıların tepkisi

Ancak EBU'nun bu önlemi siyasi tartışmaların önüne geçemedi. İrlanda’nın 1994 temsilcisi ve o yılın birincisi Charlie McGettigan ile İngiltere'nin 2023 yarışmacısı Mae Muller gibi isimlerin aralarında bulunduğu 70'ten fazla eski Eurovision katılımcısı, KAN'ın yarışmadan men edilmesi çağrısında bulundu ve İsrail’i "soykırım" ile suçlayan bir mektuba imza attı. EBU ise yayıncı KAN'ın doğrudan İsrail hükümeti tarafından desteklenmediğini ve hatta kapatılma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu savunuyor.

Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı Basel'da bin 300'den fazla polis görev yapıyor. Federal polis, ordu ve komşu ülkelerden de destek almış durumda. 

  

Yeni bayrak kuralı ve LGBTİ+ tepkileri

Bu yıl EBU'nun getirdiği bir diğer kural da tartışma yarattı. Sahne ve ''yeşil oda'' olarak bilinen bekleme alanında sadece ülkelerin ulusal bayraklarına izin veriliyor. Bu durum, gökkuşağı renklerindeki Onur bayrağının dolaylı olarak yasaklanması anlamına geliyor. Ancak sanatçılar ve izleyiciler, halka açık alanlarda LGBTİ+ ve bölgesel bayrakları taşıyabilecek.

Geçen yıl bazı izleyicilerin gökkuşağı bayraklarına el konulmasının ardından gelen yeni kural, ''tarafsızlık'' gerekçesiyle savunulsa da Pink Cross gibi eşcinsel hakları örgütleri tarafından sert biçimde eleştirildi.

"Eurovision'un bayrağa değil dayanışma kültürüne ihtiyacı var" diyen EBU direktörü Martin Green de bu uygulamanın dengeyi sağlamak için getirildiğini belirtiyor.

Kim yarışıyor, bu yıl kim favori?

Basel'da iki yarı final sonrası 26 aday ülke, 18 Mayıs Cumartesi akşamı gerçekleşecek büyük finalde yarışacak.

Favoriler arasında, sauna kültüründen ilham alan hareketli parça ''Bara Bada Bastu'' ile İsveç'i temsil eden KAJ, Fransız Louane’nin ''Maman''ı ve ''New Day Will Rise'' adlı şarkısıyla İsrail temsilcisi Yuval Raphael öne çıkıyor. 

Yarışmaya dair bir başka gündem maddesi ise Eurovision tarihinin ikonik isimlerinden biri olan Celine Dion'un bu yıl  finalde sahne alıp almayacağı. Eurovision organizatörleri, 1988'de İsviçre'ye birincilik getiren sanatçıyla ''yakın temas'' halinde olduklarını açıkladı.

AP,Reuters,dpa

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?