Yapraklardaki bitleri ve sivrisinekleri yiyor, meyve ağaçlarının ve sebzelerin döllenmesini sağlıyor ve hatta çöpleri temizliyorlar. Bazıları bunları öğrendikçe korkularını kaybediyor.

Böceklerin iyi ve yararlı olduklarına dair en bilinen örnekse arılar. Hem bal üretiyorlar, hem de dölleme yetenekleri olmasaydı neredeyse hiçbir ağaç ya da bitki meyve vermezdi. Ancak arılar dünya çapında tehlike altında. Çin’in bazı bölgelerinde çoktan nesilleri tükendi bile. Bunun sorumlusuysa uyuz böceği ve tarımda kullanılan koruyucu maddeler.

Uğurböcekleri de yararlı böcekler arasında. Dünyada kırmızıdan kahverengiye, sarıdan kırmızıya pek çok farklı renkte birçok çeşidi bulunuyor. Ayrıca üzerlerindeki noktaların sayısı da farklı. Bazı uğur böcekleri 2 bazıları 24 nokta taşıyor. Başlıca besin maddeleri ıslak yapraklar ve yaprak bitleri. Bir böcek günde yaklaşık 50 biti yiyerek imha ediyor, bu sayı ömürleri boyunca binleri aşıyor.

Uğur böceği larvaları da zararlılarla biyolojik hasarlarla mücadeledeki en önemli yardımcı. Büyük gruplar halinde tarlalara ya da seralara bırakılan böcekler sayesinde kimyasallar olmadan da çiftçiler ıslak yaprakları ve kabuklu bitleri bitkilerin gövdelerinden uzak tutmayı başarıyor. Ayrıca her ne kadar korkutucu görünse de larvalar da bitleri yok ediyor.

Parazit Hymenoptera'lar insanlar için tamamen tehlikesiz. Belli başlı zararlı böcekler için onlarla birlikte gezmek vahşi bir ölümle sonlanabiliyor çünkü iğneleriyle böcekleri ve bitleri oymaya bayılıyor.

Hamamböcekleri adeta bir haydut gibi yaşıyor ve her şeyden önce kurtulmak istediğimiz bazı hayvanları avlıyor. Örneğin, eşayaklılar, solucan ve sümüklü böcekler de bunlar arasında. Hatta atik ve dirençli patates böceklerinin bile onun kuvvetli dişleri karşısında şansı yok. Dünyanın her yerinde rastlanan hamam böceklerinin çoğu doğanın koruması altında.

İlk bakışta daha çok bir kurt gibi görünse de o da bir böcek. Cepkenli böcekgillerin çok küçük bir kanat alanı var ve bunun altında kıvrılmış deriden kanatlar saklanabiliyor. Şimdiye kadar dünyada yaklaşık 50 bin türü olduğu öğrenildi. Hayvanlar kabuk böceklerini ve sinek larvalarını seviyor, hatta hayvan ve bitki artıklarını bile yiyerek yok ediyorlar.

Eşekarısının görünüşü bile saygı uyandırıyor ama zehri alışıldık diğer yaban arısı türlerine göre daha az tehlikeli. Erişkin hayvanlar bitki özlerini tercih ederken, vahşi türlerse çeşitli taze etlerle besleniyor. Bir eşek arısı grubu her gün yarım kiloya kadar böcek yiyor.

Örümcekler… 8 ayaklı oldukları için böcek sayılmıyorlar ama yine de çok yararlılar. Çünkü ulaşması zor olan yerlerde bize zararlı olan ne varsa avlayıp yiyorlar. Sivrisinek, güve ve yaprak biti en sevdikleri yiyecekler. Bu da iyi!

İğrenmeyin, ezmeyin, vurmayın, aksine varlıklarından memnun olun… © Deutsche Welle Türkçe

Amerikan siyah ayıları dünya genelinde tehdit altındaki 22 bin türden biri. Farklı Amerikan üniversitelerinden bilim insanları yaptıkları ortak araştırma sonucunda, geçen yüzyılda türlerin ölümünün insani aktivitelerin olmadığı döneme oranla 100 kat fazla olduğunu vurguluyor. Doğal Hayatı Koruma Vakfı, her geçen gün 70 türün daha yok olacağını tahmin ediyor.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması Uluslararası Birliği, kurbağagillerin yüzde 41 ve memelilerin ise yüzde 26'sının yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Örneğin bu Titicaca dev kurbağa sadece Peru ve Bolivya'da And Dağları'nda yaşıyor. 1970'lerin başlarında göllerin zeminindeki bu kurbağaların sayısı milyonları buluyordu. Günümüzde ise göllerde neredeyse kayboldular.

Türlerin hızla yok olmasının nedenlerinin büyük kısmından insanlar sorumlu. Bunun yarı sıra küresel ısınma, çevre kirliliği ve ormanlardaki ağaçların kesilmesi de diğer faktörler. Araştırmaya göre son 40 yılda dakikada 2 bin ağaç kesildi.

Yapılan son araştırmada bilim insanları, sanayileşme öncesinde türlerin yokolma oranını, günümüzle karşılaştırdı. Nesli tükenmiş bu kuş Mauritius ada ülkesinde keşfedilmesinden 100 yıl önce, 1690'da tükenmişti. Uçma yeteneği olmayan bu kuşların yokolmasının nedeni, onları yiyen sıçanlar ve ev hayvanlarıydı.

Araştırmacılar omurgalı türlerin yokolmasıyla ilgili çalışmalarında fosilleri de analiz ettiler. Bulgular 4.5 milyar yıl önce yeryüzünde tam olarak nelerin olup bittiğini belirlemekten çok, kaba taslak bilgilere işaret ediyor. Çok eski zamanlarda her yüzyıl 10 bin omurgalı türden ikisi yok oluyordu. Örneğin bu resimdeki at.

Bazı türlerle ekolojik sistemin belirli fonksiyonları da kayboluyor, bitkilerin tozlaşması buna örnek. Araştırmacılara göre türlerin şimdiki yok olma hızı hesaba katılırsa, üç nesil sonraki insanlar biyo çeşitliliğin birçok avantajından vazgeçmek zorunda kalacak. Stanford Üniversitesi'nden araştırmacı Paul Ehrlich, 'Bindiğimiz dalı kesiyoruz' diyor.

Araştırmayı yazan ekibin başındaki Meksika Ulusal Otonom Üniversitesi'nden Gerardo Ceballos, 'Eğer önlem alınmazsa, türümüz çok daha erken bir dönemde yok olacak' tespitinde bulunuyor. Örneğin arılar yok olursa, bunun tahıl üretimi açısından açlık gibi çok önemli sonuçları olabilecek. Arıların ölmesi şimdiden dünya genelinde önemli bir sorun.

Araştırmayı hazırlayanlar acil bir çağrıda bulunuyor: İnsanlık tehdit altındaki türlerin korunması çabalarını hızlandırmalı ve artırmalı. Özellikle doğal yaşam bölgelerinin kaybolmasının, doğanın sömürülmesinin ve iklim değişiminin önüne geçilmeli. Eğer önlem alınmazsa gezegenin kendini toparlaması milyonlarca yıl sürebilecek.

Yapraklardaki bitleri ve sivrisinekleri yiyor, meyve ağaçlarının ve sebzelerin döllenmesini sağlıyor ve hatta çöpleri temizliyorlar. Bazıları bunları öğrendikçe korkularını kaybediyor.

Böceklerin iyi ve yararlı olduklarına dair en bilinen örnekse arılar. Hem bal üretiyorlar, hem de dölleme yetenekleri olmasaydı neredeyse hiçbir ağaç ya da bitki meyve vermezdi. Ancak arılar dünya çapında tehlike altında. Çin’in bazı bölgelerinde çoktan nesilleri tükendi bile. Bunun sorumlusuysa uyuz böceği ve tarımda kullanılan koruyucu maddeler.

Uğurböcekleri de yararlı böcekler arasında. Dünyada kırmızıdan kahverengiye, sarıdan kırmızıya pek çok farklı renkte birçok çeşidi bulunuyor. Ayrıca üzerlerindeki noktaların sayısı da farklı. Bazı uğur böcekleri 2 bazıları 24 nokta taşıyor. Başlıca besin maddeleri ıslak yapraklar ve yaprak bitleri. Bir böcek günde yaklaşık 50 biti yiyerek imha ediyor, bu sayı ömürleri boyunca binleri aşıyor.

Uğur böceği larvaları da zararlılarla biyolojik hasarlarla mücadeledeki en önemli yardımcı. Büyük gruplar halinde tarlalara ya da seralara bırakılan böcekler sayesinde kimyasallar olmadan da çiftçiler ıslak yaprakları ve kabuklu bitleri bitkilerin gövdelerinden uzak tutmayı başarıyor. Ayrıca her ne kadar korkutucu görünse de larvalar da bitleri yok ediyor.

Parazit Hymenoptera'lar insanlar için tamamen tehlikesiz. Belli başlı zararlı böcekler için onlarla birlikte gezmek vahşi bir ölümle sonlanabiliyor çünkü iğneleriyle böcekleri ve bitleri oymaya bayılıyor.

Hamamböcekleri adeta bir haydut gibi yaşıyor ve her şeyden önce kurtulmak istediğimiz bazı hayvanları avlıyor. Örneğin, eşayaklılar, solucan ve sümüklü böcekler de bunlar arasında. Hatta atik ve dirençli patates böceklerinin bile onun kuvvetli dişleri karşısında şansı yok. Dünyanın her yerinde rastlanan hamam böceklerinin çoğu doğanın koruması altında.

İlk bakışta daha çok bir kurt gibi görünse de o da bir böcek. Cepkenli böcekgillerin çok küçük bir kanat alanı var ve bunun altında kıvrılmış deriden kanatlar saklanabiliyor. Şimdiye kadar dünyada yaklaşık 50 bin türü olduğu öğrenildi. Hayvanlar kabuk böceklerini ve sinek larvalarını seviyor, hatta hayvan ve bitki artıklarını bile yiyerek yok ediyorlar.

Eşekarısının görünüşü bile saygı uyandırıyor ama zehri alışıldık diğer yaban arısı türlerine göre daha az tehlikeli. Erişkin hayvanlar bitki özlerini tercih ederken, vahşi türlerse çeşitli taze etlerle besleniyor. Bir eşek arısı grubu her gün yarım kiloya kadar böcek yiyor.

Örümcekler… 8 ayaklı oldukları için böcek sayılmıyorlar ama yine de çok yararlılar. Çünkü ulaşması zor olan yerlerde bize zararlı olan ne varsa avlayıp yiyorlar. Sivrisinek, güve ve yaprak biti en sevdikleri yiyecekler. Bu da iyi!

İğrenmeyin, ezmeyin, vurmayın, aksine varlıklarından memnun olun… © Deutsche Welle Türkçe