Risk Değerlendirme Kuruluşu RMS felaketin neden olduğu zararın karşılanması için hayat ve sağlık sigortalarının 3 ila 8 milyar dolar, diğer genel sigorta branşlarınınsa 18 ila 26 milyar dolar ödeme yapması gerekeceğini kaydetti.

Dünyanın yaşadığı ikinci büyük nükleer felakete neden olan Fukuşima Dayiçi nükleer santralini işleten Tepco firması da nükleer felaketten etkilenenlere tazminat ödemeye hazırlanıyor. Tepco Genel Müdürü Masataka Şimizu, henüz ödemelerin ne şekilde yapılacağı konusunda kesin bir karar alınmadığını kaydetti. Basında çıkan haberlere göre ödenecek tazminatın toplam 24 ila 45 milyar dolarla sınırlanması ve diğer enerji firmalarına da bölüştürülmesi söz konusu.

Sigorta şirketleri ve Tepco firması, ortaya çıkan zararın altından nasıl kalkacağını düşünedursun, yerinden yurdundan olan felaketzedelerin çilesi ise devam ediyor.

Çamur deryasına döndü

Japonya'daki depremin ardından oluşan tsunami, bazı kıyı şeritlerinde kilometrelerce karelik bir alanın çamur deryasına dönüşmesine neden oldu. Bir zamanlar uçsuz bucaksız pirinç tarlalarının yer aldığı alanlarda bugün, dalgaların önüne katıp getirdiği ev ve otomobil parçaları, kökünden söktüğü ağaçlar var.

Japon ordusu, felaketten bu yana enkazı kaldırmak ve hayatını kaybedenlerin cesetlerine ulaşmak için karınca gibi çalışıyor.

Okyanusa yaklaşık 20 kilometre mesafede bulunan Vakabayaşi yakınlarından geçen şehirlerarası yolun kıyısında, maruz kaldıkları türlü felaketlere rağmen ayakta kalmayı başarabilmiş birkaç bina var. Sakanişi Kubota'nın tarım makineleri üreten imalathanesi de bunlardan biri.

"Uzun zaman alacak"

Sakanişi "Bugün felaketin ardından imalathanedeki ilk iş günümüz. Önce buradaki her şeyi elden geçirmemiz gerekti" diyor.

Sakanişi Kubota bunları söylerken, çalışanlardan biri pirinç ekmek için kullanılan bir makineyi çamurdan arındırmaya çalışıyor. Sakanişi'ye göre burada hayatın normale dönmesi daha çok uzun zaman alacak. İmalathane sahibi "Tüm arazi fazlasıyla zarar gördü. Bu konuda uzman değilim ama bence yeniden bir şeyler yetiştirebilmek için en az 5-10 yıl gerekecek. Zira burayı basan okyanus suyu ardında yoğun oranda tuz bıraktı. Büyük ihtimalle buradaki tüm toprağı taşımak gerekecek ki bu da çok uzun sürecek bir iş" açıklamasını yapıyor.

Bu, yerinden yurdundan olan felaketzedelerin çilesinin daha uzun süre devam edeceği anlamına geliyor. Kıyı şeridinde yaşayan Japonlar, tsunaminin ardından iç kesimlere sığındı. Vakabayaşi’deki bir okul da felaketzedelere geçici olarak barınma imkânı sağlamak için organize edilmiş durumda.

"Korkunç bir görüntüydü"

Tsunamiden kaçanlar başlarından geçenleri anlatırken, korku halen gözlerinden okunuyor. Okula sığınan bir kadın "Evimin penceresinden dalganın Rokku Nobori'ye doğru geldiğini gördüm. Hemen arabama atlayıp iç kısımlara, Vakabayaşi'ye doğru kaçtım. Üzerinde beyaz dumanlar tüten simsiyah bir dalgaydı. Gerçekten korkunç bir görüntüydü" şeklinde konuşuyor.

Başka bir afetzede ise asıl yıkıcı olanın deprem değil, ardından gelen tsunami olduğunu söylüyor. Kadın "Evimiz daha bir yıl önce bitmişti. Hâlâ taksitlerini ödüyoruz. Ailem dağıldı. Herkes başka bir yere sığınmak zorunda kaldı. Hastanede yatan annemse, şok geçirip hayatını kaybetti. Bu bizim için beklenmedik başka bir üzüntü kaynağı oldu" açıklamasını yapıyor.

Çile sürecek gibi

Buradaki afetzedeler oldukça ilkel şartlarda yaşıyor. Okulun spor salonunun bir ucu ulaşan yardım sandıklarına ayrılmış. Japonya'nın farklı kentlerinden gelen gönüllüler dışarıda yiyecek bir şeyler pişiriyor. Yoşinobu Ono da yaşadığı bölgede evlerinden olan kişilerin kaldıkları geçici barınakların organizasyonunu sağlamak için işinden izin almış.

Ancak Vakabayaşi'deki afetzedelerin çilesi daha uzun süre devam edecek gibi görünüyor. Zira gerekli olan 3 bin prefabrik konutun henüz sadece 200'ünün inşaasına başlanmış durumda. Yoşinobu Ono "Şu anda inşaata uygun yerler araştırılıyor. Kobe depremi gibi daha önce yaşanmış felaketlerle karşılaştırıldığında, prefabrik konutların inşaasının fazlasıyla uzun sürdüğü söylenebilir" şeklinde konuşuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Peter Kujath / Çeviri: Banu Ertek

Editör: Murat Çelikkafa