1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Fidan: Suriye'deki olaylar dış müdahale ile açıklanamaz

2 Aralık 2024

İranlı mevkidaşı Erakçi ile basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Fidan, Suriye'deki olayların dış müdahalelere bağlanamayacağını belirtirken, Esad', "Haritalar Batı'nın istediği gibi çizilmek isteniyor" dedi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (solda) Ankara'da bir araya geldi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (solda) Ankara'da bir araya geldi.Fotoğraf: ADEM ALTAN/AFP

Türkiye'de resmi temaslarda bulunan İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi.

İkili görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan iki bakan Suriye'deki son gelişmeleri değerlendirdi. 

Toplantıda ilk sözü alan Türkiye Dışişleri Bakanı Fidan, "Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunmasını destekledik, destekleyeceğiz." dedi.

"Suriye'deki olayları herhangi bir dış müdahale ile açıklamaya çalışmak yanlış olacaktır" diye konuşan Fidan, Suriye'de gerilimin yeniden tırmanmasında Şam'ın bu zamana kadar sürdürdüğü tutumun etkili olduğunu belirterek, "Rejiminin siyasi sürece dahil olmaması hataydı. Kendi halkıyla uzlaşı sağlaması gerekiyor" ifadesini kullandı.

Ankara'nın Suriye'de istikrarın yeniden tesis edilmesi için destek olmaya hazır olduğunu ifade eden Fidan, "Son gelişmeler, Şam'ın kendi halkıyla ve meşru muhalefetle uzlaşı sağlaması gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Türkiye bu yönde gereken tüm katkıyı sağlamaya hazırdır" dedi.

Astana sürecinin iç savaşın yatışmasında etkili olduğunu kaydeden Fidan, sorunların çözülmemesinin çatışmaların yeniden başlamasına yol açtığını savunarak, "Geldiğimiz noktada Suriye'de geniş çaplı çatışmaların tekrar başlamasının nedeni, bu ülkenin birbiriyle bağlantılı sorunlarının 13 yılı aşkın süredir çözülmemiş olmasıdır" değerlendirmesinde bulundu.

İdlib de yoğun bir bombardımana sahne oldu. Kentte bazı mahalleler saldırı sonucu harabeye döndü. Fotoğraf: Syrian Civil Defence White Helmets/AP Photo/picture alliance

"Esad rejimi siyasi çözüme yanaşmadı"

Ankara'nın Suriye'deki iç savaşın daha da tırmanmasını istemediğini vurgulayan Fidan, sorunların 13 yıldır mevcut olduğunu, Esad rejiminin siyasi çözüme yanaşmadığını belirterek "Taraflar, hem muhalefet hem de rejim üç ülkenin ortaya koyduğu tavrı takip ettiler. İran ve Rus makamlarıyla bu süreçte gerekli iletişimi her zaman sağladık. Cumhurbaşkanımız bu sorunun diyalog ile çözülmesi için gerekli girişimi başlattı. Nüfusun yarısının yerinden edilmesi, terörle ilgili konular meseleyi daha yönetilmesi zor bir hale getirdi. Çözüme yönelik arayış eksiklikleri sorunları bu noktaya kadar getirdi. Türkiye ve İran'ın Suriye meselesindeki görüşlerini samimi şekilde ortaya koyması Suriye için hayati bir konudur."

Türkiye'nin Suriye'deki son gelişmeler doğrultusundaki girişimlerine de değinen Fidan, "Son 48 saatte Suriye ile ilgili mevkidaşlarımızla görüşmelerimizi sağladık. Bölgesel ve uluslararası aktörleri bir arada tutmak çok önemli. Geçmişteki acı olaylara baktığımızda görmek istemediğimiz durumlar var. İç savaşın devam etmesini, şehirlerin bombalarla yıkılmasını, insanların yerlerinden edilmesini istemiyoruz. İnsanların tekrar evlerine dönmesi, mülteci akımının tersine dönmesi önemli. Terör örgütlerinin tekrar fırsat kazanmaması önemli. Rejim ile diyalog kanallarının açılması da önem arz ediyor" diye konuştu.

Astana sürecini canlandırmak için çaba gösterileceğini ve bu süreç kapsamında yakında yeni bir toplantı yapılağını söyleyen Fidan, tarafları Şam ile muhalefet arasında diyalog kurulması için çaba sarf etmeye çağırdı.

Vladimir Putin, İbrahim Reisi ve Recep Tayyip Erdoğan 2022'de Tahran'da Astana formatında Suriye meselesini görüşmüştü. Fotoğraf: Iranian Presidency via ZUMA Press Wire/Zumapress/picture alliance

Astana süreci yeniden başlatılacak

Fidan'dan sonra söz alan İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi Suriye'de güvenliğin ve siyasi istikrarın bozulmaması için komşu ülkelerin acil ve etkili tedbirler alması gerektiğini belirterek, ülkesinin Suriye'ye verdiği tam desteği bir kez daha yineledi ve Suriye'de yaşanan olaylardan Amerika Birleşik Devletleri'ni ve İsrail'i sorumlu tuttu.

Türkiye ile Suriye'de yeniden istikrarın sağlanması için birlikte çalışmak istediklerini ifade eden İranlı Bakan, "Komşu ülkeler olarak etkili ve hızlı girişimlerde bulunup Suriye'de güvenlik ve istikrarın zedelenmesini engellememiz gerekiyor. Bundan önce olduğu gibi bugün de İran olarak Suriye halkına, ordusuna ve hükümetine kesin desteğimizi sunuyoruz" dedi.

"Suriye terörist grupların merkezi haline gelmemeli" diye uyaran Erakçi konuşmasında Astana sürecine yeniden dönülmesi konusundaki kararlılıklarını da dile getirerek, "Astana sürecinin kazanımlarını korumamız gerektiği konusunda hemfikiriz. Bir sonraki Astana toplantısının yakın zamanda dışişleri bakanları düzeyinde yapılması konusunda mutabakata vardık " dedi.

Esad: Haritalar yeniden çizilmek istenyor

Diğer yandan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'la gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde bölgedeki son gelişmeleri

ele aldı. Esad görüşmede, Suriye'nin kuzeyindeki saldırıları, "bölge haritasını ABD ile Batı'nın çıkarları doğrultusunda yeniden çizme girişimi" olarak niteledi.

Esad'ın ofisinden yapılan açıklamada, "Terörist tırmandırma, bölgeyi bölme, bölgedeki ülkeleri parçalama ve haritayı, ABD ve Batı'nın amaçları doğrultusunda yeniden çizme yönündeki geniş kapsamlı hedefleri yansıtıyor" denildi.

DW/TY,BK

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişilir?