Hint-Avrupa dillerinden biri olan İzlandaca toplamda sadece 318 bin kişi tarafından konuşuluyor. Zira küçük bir ada ülkesi olan İzlanda’nın nüfusu bu kadar. İşte bu küçük ülkenin, küçük kitap pazarı bu yıl Frankfurt Kitap Fuarı’na konuk oluyor. Ancak İzlanda her ne kadar nüfus ve yüzölçümü bakımından küçük bir ülke de olsa, kendisini edebiyatla bu denli özdeşleştirmeyi başarmış az sayıdaki ülkeden biri. İstatistiklere göre her İzlandalı yılda ortalama sekiz kitap satın alıyor, bu da her yıl toplam 2,5 milyon kitabın satıldığı anlamına geliyor.

Frankfurt Kitap Fuarı organizasyon ekibinden Thomas Böhm, İzlanda’da kitapların en sevilen hediye olduğunu, ülkede bir okuma kültürü ve tutkusunun varlığından söz edilebileceğini belirtiyor. Böhm, “İzlanda’da saat 6 olunca tüm dükkânlar kapanır, ancak kitapçılar gece 10’a, hatta 12’ye kadar açıktır. Buralar insanların buluşma merkezidir. Bence İzlandalıların okumaya ne kadar büyük bir tutkuyla bağlı olduğunu gösteren en güzel örnek budur. Ayrıca, Noel döneminde kitapçılarda romanlar kadar şiir kitapları da ön plana çıkarılır. Şiire roman kadar değer veren bir ülke, büyük bir edebiyat ülkesi olmalı…”

Edebiyatın kökeni sagalara uzanıyor

Edebiyat İzlandalılar yaşamına öylesine işlemiş ki, ülkede her iki kişiden birinin yazar olduğu söylentileri dillerden düşmüyor. Bu tahmin belki biraz abartılı, ancak yine de İzlanda Yazarlar Derneği’nin 400 üyesi bulunuyor. 1955 yılında İzlandalı romancı Halldor Laxness’in Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülmesi, İzlanda edebiyatına dikkatlerin çevrilmesine neden olmuştu. İzlanda edebiyatına kaynaklık eden eserlerin başında ise 13 ve 14’üncü yüzyıllarda yazılmış saga adı verilen destanlar yer alıyor. Nobelli yazar Laxness de sagaların basit ancak etkili dilinin kendilerine ilham verdiğini şu sözlerle anlatıyordu: “Ülkedeki en eğitimli kişi de bu metinlerden zevk alabilir, balıkçılar ve köylüler de… Sagalarda sınıf farkı yok. Herkes bunun tadına varabilir.”

İzlandalıların hikâye anlatmaktan büyük keyif aldığı bir gerçek. İzlanda edebiyatının sürükleyici, heyecanlı ve okuru kitaba bağlayan hikâye geleneğinden beslenmesi Frankfurt Kitap Fuarı’nın sloganına da yansımış: “Küçük ada, büyük öyküler” sloganıyla Fuar'da bu sene uzak ada ülkesinin deniz esintileri taşıyan edebiyatı onurlandırılıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Gabriela Schaaf / Çeviren: Başak Özay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu