ABD Başkanı Donald Trump'ın yüzde 30'luk gümrük vergisi tehdidi için "kesinlikle kabul edilemez" açıklamasını yapan Avrupa Birliği (AB) misilleme için kolları sıvadı.

AB ticaret bakanları dün Brüksel'de bir araya gelerek Trump'ın hafta sonunda gönderdiği mektupla gümrük vergileri konusunda verdiği "ultimatomu" masaya yatırdı. 

Trump, mektubunda 1 Ağustos'a kadar müzakerelerde uzlaşma sağlanmaması halinde AB'yi, sektörel tarifelerden ayrı olarak tüm ürünlere yüzde 30 gümrük vergisi uygulamakla tehdit etti.

Oysa daha geçen hafta Avrupa'da ihtiyatlı da olsa iyimserlik hakimdi. ABD ile müzakereleri yürüten yetkililer olumlu ilerleme olduğunu, Trump yönetimi ile kısa bir süre içersinde bir ticaret anlaşmasının imzalanabileceğini söylemişti.

Ancak "Trump'tan AB'ye tehdit" başlıklarıyla duyurulan mektup, Avrupa başkentlerinde soğuk duş etkisi yarattı ve AB ticaret bakanları Pazartesi günü Brüksel'de izlenecek yeni yol haritasını belirledi. 

En kötü senaryoya hazırlık: 72 milyar euroluk paket 

Alınan kararları açıklayan AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, "yüzde 30'un kesinlikle kabul edilebilir olmadığı çok açık" dedi, bu oranın dünyanın en büyük iki pazarı olan AB ve ABD arasındaki olağan ticareti sona erdireceğini söyledi.

ABD ile müzakerelerin devam ettiğini, öncelikli hedefin bir uzlaşı sağlanması olduğunu belirten Sefcovic, bununla birlikte en kötü senaryoya göre de hazırlık yaptıklarını duyurdu. 

AB komiseri, daha önce ABD'nin gümrük vergilerini artırma hamlesine karşılık vermek için hazırlanan ancak müzakerelere fırsat vermek için askıya alınan ABD mallarına yönelik 21 milyar euroluk gümrük vergi paketine ilave yeni bir paket hazırladıklarını söyledi.

Komiser Sefcovic, ABD mallarına dönük 72 milyar euroluk ikinci paket önerisini AB üye ülkelere sunduklarını açıkladı.

AB dönem başkanı Danimarka'nın Dışişleri Bakanı Lars Rasmussen de toplantı sonrasında üye ülkelerin ABD'ye karşı birlik sergileyeceğini söyleyerek, "AB, gerektiği takdirde sağlam ve orantılı karşı tedbirleri de içerecek şekilde tepki vermeye hazırdır ve toplantımıza güçlü bir birlik ruhu hakimdi" dedi.

AB'nin ikinci paketi hangi ABD ürünlerini hedef alıyor?

Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve üye ülkelere gönderilen liste, AB'nin ABD'den ithal ettiği 72 milyar euro değerindeki malları kapsıyor. 

Washington'la yapılan görüşmelerde uzlaşılamaması halinde gümrük vergisi uygulanması önerilen ABD malları listesinde uçaklar, makineler, otomobiller, kimyasallar ve tıbbi cihazlar gibi Amerikan teknoloji devleri tarafından üretilen mallar ve ürünler yer alıyor. 

Liste ayrıca elektrikli ve hassas ekipmanların yanı sıra toplam 6 milyar 340 milyon euro değerinde tarım ve gıda ürünlerini de içeriyor. Üye ülkelerin ikinci paketi ne zaman onaylayacakları şu aşamada belirsiz.

AB'nin misilleme hazırlığının nedeni, Trump'ın yeni gümrük tarifelerinin Avrupa ekonomilerinde yol açması muhtemel sarsıntılara dayanıyor. 

Çünkü Donald Trump'ın uygulamakla tehdit ettiği gümrük vergileri, ABD'de Fransız peynirlerinden, İtalyan deri ürünlerine kadar pek çok ürünün fiyatlarında büyük artışa yol açabilecek. Ve Norveç'ten Portekiz'e, neredeyse her AB üyesinin ekonomisini sarsacak. 

Avrupa'nın en büyük ekonomisi ve birliğin lokomotif ülkesi Almanya ise ABD'nin uygulamakla tehdit ettiği yeni gümrük tarifesinden en çok etkilenecek ülkelerin başında yer alıyor.

Merz hükümetinin ekonomiyi canlandırma planı suya düşebilir

Almanya ekonomisi ihracata bağımlı. Gümrük vergilerinde artış özellikle otomobil üreticilerini, çelik ve kimya şirketlerini ve makine endüstrisini zora sokabilir. Zira Alman otomobil üreticisi Mercedes Benz örneğin gelirinin yüzde 23'ünü ABD ile ticaretten elde ediyor. Yalnızca Almanya'nın ABD'yle dış ticaret fazlası bile yaklaşık 84 milyar 400 milyon dolar seviyesinde.

Alman Sanayi Birliği (BDI), Cumartesi günü yaptığı açıklamayla Trump'ın yüzde 30'luk tehdidinden "derin endişe" duyulduğunu duyurdu. BDI İcra Kurulu Üyesi Wolfgang Niedermark, Trump'ın tehdidini "Atlantik'in her iki yakasındaki sanayiler için alarm sinyali" olarak nitelendirdi, Alman hükümetine Avrupa Komisyonu'na ve ABD yönetimine "tırmanışı önlemek adına nesnel diyalog yoluyla çözüm bulma" çağrısı yaptı.

Mayıs ayında göreve başlayan Merz hükümeti, öncelikli hedefinin Alman ekonomisini durgunluktan çıkartarak yeniden canlandırmak olduğunu açıklamıştı. Ama ABD ile 1 Ağustos'a kadar bir uzlaşı sağlanamadığı takdirde bu hedef için belirlenen tüm planlar suya düşecek.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Trump'ın son gümrük vergisi tehdidi ile ilgili endişesini "Almanya ekonomisini derinden etkileyebilir" sözleriyle dile getirdi.

Pazar akşamı ARD televizyonuna konuşan Merz, ABD'nin 1 Ağustos'a kadar bir uzlaşı sağlanamadığı takdirde uygulayacağı gümrük vergilerinin hükümeti ekonomi politikalarının bir kısmının geri plana atmak zorunda bırakacağını kaydetti, "Çünkü bu her şeyi gölgede bırakır. Çünkü bu Alman ihracat ekonomisini vurur" dedi.

Bunun olmaması için göreve başladığı günden bu yana var gücüyle çalıştığını ve son olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve ABD Başkanı Donald Trump ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğini anlatan Merz, 1 Ağustos'a kadar daha vakit olduğuna işaret etti. Bu kısa sürede sonuç alınabilmesi için AB'nin birlik sergilemesi ve ABD Başkanı Trump ile "aklı selim bir diyalog kanalı" oluşturması gerektiğini kaydeden Merz, müzakereler yoluyla makul bir uzlaşı ve çözüm bulunması için yoğun çaba gösterilmesi gerektiğini savundu.

Peki ya 1 Ağustos'a kadar uzlaşı sağlanamazsa? Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un dediği gibi AB "devasa boyutta karşı gümrük tarifeleriyle" yanıt verecek mi?

Bu soruyu Merz "Evet, ama 1 Ağustos'tan önce değil" diyerek yanıtladı, öncelikle müzakerelere odaklanılması gerektiğini vurguladı.

AB safları sıkışlaştırıyor ancak provokasyona gelmemekte mutabık

Avrupa hükümetleri, Trump'ın artan baskısı karşısında safları sıkılaştırıyor, ancak aynı zamanda ABD başkanının daha da hırçınlaşmasına yol açacak hamlelerden kaçınıyor. Bu nedenle öncelikle ABD ile müzakerelerde uzlaşma sağlanmasına odaklanmayı tercih ediyor.

AB siyasi kulislerinde Trump'ın AB'ye tehdit mektubu "provokasyon" olarak nitelendiriliyor ve üye ülkeler arasında en azından 1 Ağustos'a kadar "bu provakasyonu gelinmemesi", "itidalli hareket edilmesi" konusunda genel bir uzlaşı bulunuyor.

ABD Başkanı'nın gümrük vergileri konusunda sürekli yeni rakamlar telaffuz etmesi konusunda ise farklı değerlendirmeler yapılıyor.

Kimileri Trump'ın bununla kafa karıştırarak Avrupalıların gözünü korkutmaya, müzakerelerde kendi elini olabildiğince güçlendirmeye çalıştığını söylüyor. Kimi uzmanlar ise ABD açısından AB ile ticaret dengesinin açıkça negatif olduğuna dikkat çekerek bunun Trump'ı rahatsız ettiği ve bunu gerçekten de tersine çevirmek istediğini söylüyor.

Trump'ın gümrük vergisi tarifeleri konusundaki ısrarı sürmesi halinde bunun küresel ekonomide büyük çaplı sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor. 

ABD'nin dev şirketlerini AB'de temsil eden Amerikan Ticaret Odası'nın Brüksel'deki Ofisi yaptığı açıklamada yeni tarifelerin "AB ve ABD ekonomilerinin tüm sektörlerine zarar verici dalgalanmalara yol açabileceği"konusunda uyardı.

AFP, Reuters/ DA, HS

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?