Gazze'de kritik süreç başladı: Ateşkesi kim denetleyecek?
10 Ekim 2025
Gazze Şeridin'de ateşkes devreye girdi. İsrail, Hamas ile varılan anlaşma uyarınca Gazze'den askerlerini kısmi olarak çekmeye başladı.
İsrail ile Hamas'ın, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze barış planının ilk aşamasının uygulanması kapsamında imzaladıkları anlaşma ile sağlanan ateşkesin bozulmaması, kalıcı barışın tesisi hedefine ulaşılması bakımından kilit önem taşıyor.
İsrail ordusunun üç aşamada, kademeli olarak anlaşmada belirlenen hatlara çekilmesini öngörüyor. İlkinin "sarı hat" olarak nitelendirildiği ve bu hatta çekilmenin bugün içinde tamamlanacağı bildirildi.
72 saat sonra da Hamas'ın elindeki rehineleri serbest bırakmaya başlamasıyla eşzamanlı olarak İsrail de Filistinli tutukluları tahliye etmeye başlayacak.
Bu kritik süreçte, çatışmaların yeniden alevlenmesine yol açacak eylemlerden kaçınılmasının büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Bu nedenle anlaşmanın sahada uygulanmasında ve ateşkesin muhafazasında, Gazze için oluşturulacak uluslararası görev gücü kilit rol oynayacak.
Koordinasyon merkezi kuruluyor
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın (CENTCOM) İsrail'de oluşturulacak "koordinasyon merkezi" için 200 askerini görevlendirdiği açıklandı, ancak bu askerlerin Gazze'de konuşlandırılmayacağı belirtildi.
Daha önce Gazze'de istikrarın sağlanması için uluslararası bir askeri güç oluşturulacağı açıklanmıştı. Bu koordinasyon merkezi ile bu gücün kastedilip edilmediği henüz netlik kazanmadı.
Bununla birlikte Türkiye, Mısır, Katar ve büyük bir ihtimalle Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), sivil ve askeri faaliyetlerde eşgüdümü sağlayacak, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını destekleyecekse izleyecek koordinasyon merkezine asker göndereceği bildirildi. ABD'li kaynaklar bu merkezi kuruma çalışmalarına başlandığını duyurmakla birlikte daha fazla ayrıntı paylaşmadı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan zaten anlaşmanın uygulanmasını takip edecek görev gücünde Türkiye'nin de yer alacağını duyurdu, Milli Savunma Bakanlığı da "Barışın tesisi ve korunmasında tecrübe sahibi Türk Silahlı Kuvvetlerimiz kendisine tevdi edilecek her türlü göreve hazırdır" açıklamasını yaptı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise Gazze ihtilafının çözümüne dönük müzakerelere arabuluculuk yapan ülkelerden oluşacak görev gücünün, İsrail ile Hamas arasındaki anlaşmanın uygulanmasında "kendine düşen görevleri yapacağını" söyledi.
Almanya Gazze barışına destek şartlarını açıkladı
Bu arada Almanya Başbakanı Friedrich Merz, bugün Gazze Şeridi'nde barışın tesisi için vermeye hazır oldukları desteğe ilişkin kapsamlı bir açıklama yayımladı.
Ateşkes konusunda varılan anlaşma için ABD Başkanı Trump'a, arabuluculuk çalışmaları için Katar, Mısır ve Türkiye'ye, barışa giden yolu açtığı için de İsrail'e teşekkür eden Merz, şimdi anlaşmanın hızla uygulanması gerektiğine işaret etti.
Rehinelerin serbest bırakılması, ateşkesin yürürlüğe girmesi ve insani yardımları Gazze'ye hızla ulaştırılması gerektiğini belirten Friedrich Merz, bu süreç tamamlandığı takdirde atılması gereken adımları şu ifadelerle sıraladı:
"Sonra Gazze'nin kalıcı olarak nasıl güvenliğinin sağlanacağını ve nasıl yönetileceğini açıklığa kavuşturmalıyız. Hamas'ın silahsızlandırılması ve çekilmesi organize edilmeli. Ve sivil halkın insani ihtiyaçlarını karşılamayı ve Gazze'nin yeniden inşasını başarmalıyız."
Almanya'nın barışın tesisine katkı sunmaya, serbest bırakılan rehinelere tıbbi ve psikolojik destek sağlamaya hazır olduklarını söyleyen Merz, Federal Hükümetin insani yardım için 29 milyon Euro tutarında ek kaynak sağlayacağın, Almanya'nın Mısır ile birlikte Gazze'nin yeniden inşası için uluslararası bir konferansa ev sahipliği yapacağını açıkladı.
Friedrich Merz, Başkan Trump'ın önerdiği Barış Konseyi'nde sorumluluk almaya hazır olduklarını duyururken, "Barış planının bir parçası, Filistinlilerin gelecekte Gazze Şeridi'ni kendilerinin yönetebilmesidir. Bu nedenle, Filistin Özerk Yönetimi'ndeki acil olarak gerekli reform sürecini desteklemeye yardımcı olmak istiyoruz" vurgusu yaptı.
Federal Hükümet'in, sınır kontrolünü desteklemek için Avrupa Birliği'nin (AB) EUBAM Rafah misyonunun ve Filistin sivil polisini ve adaletini desteklemek için EUPOL COPPS misyonunun güçlendirilmesi için çaba göstereceğini duyuran Almanya Başbakanı, ayrıca "Kalıcı bir barış, tüm taraflarca tanınan uluslararası bir istikrar misyonu ile güvence altına alınacaktır. Almanya için askeri katılım sorusu söz konusu değildir" dedi.
Bununla birlikte Friedrich Merz, bu askeri gücün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı ile oluşturulmasının önemine vurgu yaptı, "Bu misyon için yasal çerçevenin oluşturulmasına yardımcı olmak istiyoruz" diye konuştu.
Berlin İsrail'e kısmi silah ambargosunu gözden geçirecek
Almanya Başbakanı Merz, bir süre önce Almanya'nın İsrail'e Gazze'de kullanabileceği silahların tedariğini durdurduklarını açıklamıştı.
Merz bugün yaptığı açıklamada, Gazze'de ateşkesin sağlanması ile birlikte bu kararlarını gözden geçireceklerini duyurdu.
Başbakan Merz, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Bu süreçte Federal Hükümet net bir pusula izliyor: Almanya, İsrail'in varlığını ve güvenliğini destekliyor. Bu, ilişkilerimizin değişmez özünün bir parçasıdır. Bu, tarihi sorumluluğumuzun bir ifadesidir. Federal Hükümet ayrıca, iki devletli çözümün, İsraillilerin ve Filistinlilerin kalıcı barış ve güvenlik içinde yaşayabilecekleri bir geleceğe en iyi umudu sunduğuna kuvvetle inanmaktadır."
Reuters, AFP, AP, DW/ DA, JD