İran'ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD ile yaşanan gerilim konusunda Başkan Donald Trump ile her türlü müzakereyi reddetti.

Hamaney bugün Tahran'da ABD ile İran arasında arabuluculuk yapmaya çalışan Japonya Başbakanı Şinzo Abe'yi kabul etti. Hamaney, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, "İran ABD'ye güvenmiyor. Nükleer anlaşmada Amerikalılarla zaten kötü bir tecrübe yaşadık ve bu tecrübeyi tekrarlamak istemiyoruz” dedi. Stratejik konularda İran'da son sözü söyleme yetkisine sahip olan Hamaney, baskı ve yaptırımlar altında olan hiçbir ülkenin müzakere yapmak istemeyeceğini söyledi.

Japonya Başbakanı Abe'nin arabuluculuk yapmak istemesini takdirle karşılayan Hamaney, diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump'ın "Bir mesaj göndermeye veya yanıt vermeye değecek bir kişi olmadığını” belirtti. Trump'ın 2015 yılında Viyana'da imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiğini hatırlatan Hamaney, "Tahran neden böyle bir kişi ile yeniden müzakerelere başlasın?” şeklinde konuştu. Trump'ın İran'da rejimi değiştirmek istediğini savunan Hamaney, bunun gerçekleşmeyeceğini söyledi.

Ruhani: Yaptırımlar son bulmadan gerginlik giderilemez

ABD ile İran arasında yaşanan gerilimin giderilmesine katkı sağlamayı hedefleyen Japonya Başbakanı Abe dün de İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüştü. Ruhani görüşme sonrasındaki açıklamasında, ABD'nin uygulanan yaptırımlara son verilmesi halinde iki ülke arasında yaşanan gerilimin giderileceğini söyledi. Ruhani, "Bölgedeki gerginliğin kaynağı ABD'nin uyguladığı ekonomi savaşıdır. Bu sona erdiğinde, yeniden istikrara kavuşacağız” dedi. Ruhani, bölgede askeri bir çatışma istemediklerinin de altını çizdi.

Japonya Başbakanı Abe görüşme sonrasındaki açıklamasında, Tahran'a Ortadoğu'da "yapıcı bir rol” oynama çağrısında bulundu. İran'ın bölgede "barış ve istikrarın” sağlanmasına katkıda bulunabileceğini belirten Abe, artan gerilim nedeniyle "istenmeden” yaşanabilecek şiddetin engellenmesi gerektiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Ruhani ile yaptığı görüşmeyi "iyi ve mantıklı” olarak nitelendiren Abe, İran'ın bölgedeki rolünün güvenlik ve istikrar açısından büyük önem taşıdığına vurgu yaptı. Abe, "Bu nedenle de bu görüşmeleri devam ettirmeli ve umudumuzu kaybetmemeliyiz” dedi.

Abe'nin hedefi arabuluculuk

1979 yılındaki İran İslam Devrimi'den bu yana ülkeyi ziyaret eden ilk Japonya Başbakanı olan Abe, İran ile ABD arasında arabulucu rol oynamak istiyor. Japonya, kısa bir süre öncesine kadar petrol ihtiyacının yüzde 5'ini İran'dan karşılıyordu. Trump'ın bilgisi dahilinde Tahran'da temaslarda bulunan Japonya Başbakanı Abe, ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesine rağmen İran'ın anlaşmayı koruması ve Ruhani'yi Trump ile müzakere için ikna etmeyi hedefliyordu. İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise ABD'nin nükleer anlaşmaya geri dönmesini ve İran'a yönelik yaptırımları kaldırılması talebini tekrarladı.

ABD, İran'ın petrol ve bankacılık sektörünü hedef alan yaptırımlarla, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden müzakere edilmesini ve İran'ın daha ağır koşulları kabul etmesini istiyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi, Avrupa Birliği ve Almanya ile İran arasında 2015 yılında imzalanan anlaşmadan ABD geçen yıl tek taraflı olarak çekilmişti. Diğer imzacı taraflar ise anlaşmanın korunması için çaba gösteriyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ın bu amaçla hafta başında Tahran'da yaptığı temaslarda da ilerleme sağlanmamamıştı.

DW,AFP,dpa/JD,ET

© Deutsche Welle Türkçe