Onlarca yıldır kime ait olduğu tartışılan, yaklaşık 4 bin yaşındaki Hattuşaş Sfenksi'ni, Alman yetkili kurumları Çarşamba günü Türkiye iade etti.

Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, aslan figürünün sabah sattlerinde İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne ulaştığını söyledi. Günay, 1900'lü yıllarda Türkiye'de çalışan arkeologların on binlerce tarihî eseri, bakım ve inceleme için yurtdışına götürdüğünü, bunların bir kısmının 1930'lar ile 1980'ler arasında geri alındığını ama en önemli parçalardan biri olan Boğazköy Sfenksi'nin yıllardır Almanya'da kaldığını kaydetti.

Sfenks yaklaşık 100 yıldan beri Berlin'de bulunuyor ve ünlü Bergama Müzesi'nde segileniyordu. Çorum'un Boğazkale ilçesinde 1907 yılında yapılan kazılar sırasında bulunan iki Hattuşaş Sfenksi 1915 yılında restorasyon amacıyla Almanya’nın başkenti Berlin’e getirilmişti. Bu sfenkslerden iyi durumda olanı, restorasyonu tamamlandıktan sonra 1924 yılında İstanbul’a gönderildi. Ancak diğer sfenks Almanya'da kaldı ve 1934 yılından itibaren Bergama Müzesi’nde sergilendi. Almanya, tüm iade tartışmalarında, yapılan anlaşmaya göre sfenkslerden birinin Berlin’de kalmasının kararlaştırıldığını iddia ediyordu. Türkiye ise böyle bir anlaşmanın olmadığını öne sürüyordu.

Sfensk, Boğazkale'ye geri gönderilecek

Türkiye ilk kez 1938 yılında ikinci sfenksin de iadesini istedi. II. Dünya Savaşı sonrasında da bu isteğini belirli aralıklarla tekrarlayan Türkiye, Almanya’dan hep olumsuz yanıt aldı. Alman haber ajansı dpa'nın haberine göre, en son Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ilk baharda ültimatom şeklinde bir açıklamada bulundu ve eğer Alman kurumları ikinci sfenksi haziran ayına kadar iade etmezlerse, Alman arkeologların Hattuşaş'da devam eden kazılara katılmasına izin verilmeyeceğini söyledi. Mayıs ayında bir araya gelen Alman uzmanlar komisyonu da sfenksin iadesi yönünde karar aldı. Sfenksin aslında Kasım ayı sonuna kadar iade edilmesi kararlaştırılmıştı. Zira 28 Kasım'da Hitit başkenti Hattuşaş'ın UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Listesi'ne girişinin 25'inci yılı dolacak.

Taşların da ruhu olduğuna inandığını kaydeden Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Günay, sfenksin en kısa zamanda koparıldığı Boğazkale topraklarına geri döneceğini duyurdu. Günay, mevcut müzelere daha fazla sahip çıkarak ve yenilerini yaparak, Türkiye'ye ait olduğu düşünülen tüm dünyadaki tarihî eserleri isteme hakkının doğacağını vurguladı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW / dpa/ BD/ AG