Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin liberal-muhafazakâr iktidar partisi Halk Hareketi Birliği (UMP), aşırı sağcı Milli Cephe (FN) partisi tarafından gündeme taşınan “helal et” polemiği nedeniyle ikiye bölündü.

Son haftalarda Fransız medyasında aday-başkan olarak tanımlanan Sarkozy olağanüstü hassas bu dosya konusunda dengeli konuşmaya çalışırken, Başbakan François Fillon beklenmedik bir çıkış yaparak herkesi şaşkına çevirdi. Ülkenin dinlenme oranı yüksek radyolarından Europe-1’e konuşan Fillon, helal et konusunda kendisine yöneltilen bir soruya sadece Müslümanları değil, Yahudileri de kapsayacak şekilde yanıt verdi. Fillon, bu iki dinin koşer ve helâl usullere göre et kesmelerini “atadan kalma” ve bugün geçerliliği sorgulanması gereken gelenekler olarak niteledi. Fransa Başbakanı, “Dinler günümüzde bilim, teknoloji ve sağlık sorunlarıyla hiçbir alakası kalmayan geleneklere bağlılığı yeniden düşünmelidir. Geçmişin hijyen sorunlarına bağlı atadan kalma geleneklerin bugün pek anlamı kalmadı” ifadelerini kullandı. Bu açıklamasıyla birlikte de bugüne kadar helâl et polemiğine sessiz kalan Yahudi cemaatinden tepki gördü.

Başbakan’a protesto

Fransa’nın siyasi yaşamındaki etkinliği herkesçe bilinen Fransa Yahudi Kurumları Temsil Konseyi (CRIF) derhal bir açıklama yayımlayarak Fillon’u protesto etti. Fillon’un ifadelerinin kendilerini “şoke” ettiğini belirten CRIF başkanı Richard Prasquier, Fransa’nın laik bir ülke olduğunu ve Başbakan’ın dini gelenekler hakkında görüş beyan etme yetkisinin bulunmadığını savundu.

Benzer bir tepki de Fransa Yahudi Üniversite Öğrencileri Birliği UEJF’den geldi. UEJF açıklamasında, Fillon “dinlerinin kurallarını yerine getiren Yahudi ve Müslümanları hor görmekle” suçlandı. Yahudi kuruluşları bu tepkilere ek olarak François Fillon ile görüşme talebinde bulundu. Fillon’un kabinesinden yapılan açıklamada Başbakan’ın 7 Mart Çarşamba günü öğle saatlerinde hahambaşı Gilles Bernheim’ı makamında kabul edeceği bildirildi.

Müslümanlar tepkili

Fillon'un ifadeleri Fransa’nın en önemli Müslüman kuruluşu olan “Müslüman Dini Fransız Konseyi” (CFCM) tarafından da protesto edildi. CFCM başkanı Muhammed Musavi, “İslam ve Müslümanların seçim kampanyasında günah keçisi olarak kullanılmasını anlayamadıklarını ve kabul etmediklerini” bildirdi. CFCM başkanı, “Laik bir devlette dini uygulamalar devlet veya dine yabancı bilim tarafından belirlenemez. Bu konuda tek sınırlama kamu düzeninin gereksinimleriyle orantılı olabilir” ifadelerini kullandı. Sarkozy’nin seçimdeki en ciddi rakibi Sosyalist aday François Hollande da Sarkozy ve Fillon’u “inançları incitmemeye ve ölçülü davranmaya” çağırdı.

Yazarlardan Fillon'a destek

Fransız medyasında ise ifadelerinden ötürü Fillon’a yönelik pek eleştiri yok. Tersine bazı önde gelen siyaset gözlemcileri Fillon’a destek yorumlarda bulunuyor. Haftalık haber-kültür dergisi L'Express'in genel yayın yönetmeni Christophe Barbier, bugün yayımlanan bir yorumda, Başbakan Fillon’un “haklı” olduğunu savundu. Barbier, “Dinler pratikteki uygulamalarında güncelliğini yitirmiş ne varsa görmek için ruhlarının içine bakmalılar. Giyim, gıda ve diğerleriyle ilişkiler konularında artık kabul edilemeyecek geçmişten kalma uygulamalar var. Dinler neden yasaklar üzerinde yoğunlaşıyorlar? Geleceğe ve modernliğe bakmalılar” görüşünü dile getirdi.

Bu arada Sarkozy’nin Birinci Dünya Savaşı’nda Fransız ordularında mücadele veren Müslüman askerler onuruna dikilen bir anıtın açılışını yapmak için Salı günü Paris Büyük Camii’ne yapması planlanan ziyaret son anda ertelendi. Ertelenme gerekçesi açıklanmayan ziyaretin bu hafta içinde gerçekleşmesi için çalışıldığı bildirildi.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Ayhan Şimşek