İsviçre son günlerde hiç de alışık olmadığı, bir suistimal skandalıyla sarsılıyor. Bir yanda halkın çok sevdiği genç İsviçre Merkez Bankası eski başkanı, diğer yanda aşırı sağcı İsviçre Halk Partisi (SVP) milletvekili Christoph Blocher.

İkili arasında bir yıldır devam eden mücadele, Pazartesi günü Philipp Hildebrand’ın İsviçre Merkez Bankası (SNB) başkanlığı ile Uluslararası Para Fonu ve Uluslararası Habitat Bankası’ndaki (BIS- Bank of International Settlements) görevlerinden istifa etmesiyle bitti sanılırken, kavganın giderek büyüdüğü görülüyor.

Olay nasıl patlak verdi?

SVP yanlısı Weltwoche dergisinin geçtiğimiz hafta piyasaya çıkan sayısında, İsviçre Merkez Bankası (SNB) Başkanı Philipp Hildebrand’ın eşi Kashya Hildebrand’ın 15 Ağustos 2011’de, SNB’ın döviz kuruna müdahalesinden 3 hafta önce, İsviçre Frangı diğer para birimleri karşısında en kuvvetli dönemlerinden birini yaşarken, 504 bin Amerikan Doları karşılığında frank bozdurduğu açıklandı.

Dergi, Hildebrand’ın bu dövizi 2 ay sonra, yüksek dolar kurundan tekrar İsviçre Frangı'na dönüştürdüğünü ve 64 bin ABD Doları kâr ettiğini iddia etti. Bu işlemin tesadüfi bir döviz alımı olmadığının altını çizen dergi, içerden bilgi almak suretiyle yapılan bir ticaretin söz konusu olduğunu ve Philipp Hildebrand’ın görevden alınması gerektiğini savunmuştu.

Skandal, söz konusu döviz işlemlerinin yapıldığı Bank Sarasin’in Zürih şubesinde görevli bir bilgi işlem elemanının, Hildebrandların yaptığı işlemlerin bilgisini SVP milletvekili Christoph Blocher’ın avukatına vermesiyle ortaya çıktı.

Banka çalışanı, olayın basında yer almasının ardından emniyete kendisinin bizzat olayı basına veren kişi olduğunu açıkladı. Olay sonrası işini kaybeden ve SVP Thurgau kantonu parti üyesi olduğu ortaya çıkan banka çalışanı savcılık soruşturmasıyla karşı karşıya kaldı. Yakın çevresi tarafından basına verilen bilgiye göre, banka çalışanı SVP’nin kendisine yardımcı olmadığı gerekçesiyle intihara teşebbüs etti.

İstifa etmeyeceğini açıklamıştı

Hildebrand’ın 5 Ocak Perşembe günü yaptığı basın toplantısının ardından görevinden çekilmeyeceğini açıklaması SVP ile iplerin daha fazla gerilmesine yol açtı. 9 Ocak Pazartesi öğlen saatlerinde SNB’in internet sayfası aracılığıyla, Philipp Hildebrand’ın o gün itibarıyla istifa ettiği ve basın toplantısı ile bunu açıklayacağı duyuruldu.

Hildebrand, SNB’in adının spekülasyonlara karışmaması ve kredibilitesinin artması için istifa ettiğini kamuoyuna duyurdu. Eşinin dolar alım satımı ile ilgisi olmadığını, geç haberdar olduğunu yineledi.

“Görevim gereği olan bütün kuralları uyguladım. Zaten Merkez Bankasınca yapılan soruşturmada görevimi kötüye kullanmadığım belirlendi” diyerek eleştirilere cevap veren Hildebrand yaptığı basın toplantısında eşi Kashya’nın bir iş kadını olduğunu hatırlattı.

“Eşim kendi işini en iyi şekilde yapmaya çalışır. Çok kuvvetli bir karaktere sahip, ona neyi yapması gerektiğini kolayca söylemezsiniz. ABD Doları alma işlemini de tamamen kendi kararı ile yaptı. Şu anda geldiğimiz noktada elde ettiğimiz geliri, bir yardım kuruluşuna bağışlamayı kararlaştırdık” şeklinde konuştu.

İstifanın ardından ortaya çıkan belgeler, Hildebrand’ın eşi Kashya Hildebrand’ın Bank Sarasin aracılıyla yaptığı döviz alımından haberdar olmadığı şeklindeki açıklamasının gerçeği yansıtmadığını gözler önüne serdi.

Basler Zeitung gazetesinin bugünkü sayısında yayınlanan Hildebrand’ın el yazısı ile 15 Ağustos 2011 de banka görevlisine verdiği banka işlemleri talimatında döviz alımı ile ilgili ibare de mevcut. Ayrıca Aargauer Zeitung gazetesi de dün Kashya Hildebrand ile banka yetkilisi arasındaki 15 Ağustos tarihli e-postayı yayımlamıştı. Kashya Hildebrand’ın banka yetkilisine, yapılacak işlemi anlatırken, ben yerine eşini de kastederek biz demesi dikkat çekti.

Pakistan’ın Rawalpindi şehrinde dünyaya gelen, Pakistan asıllı ABD vatandaşı sanat galerisi sahibi Kashya Hildebrand ise geçtiğimiz hafta yerel bir televizyona verdiği röportajda galerici olarak ABD Doları ile iş yaptığını hatırlatarak "15 Ağustos’ta ABD Dolarının İsviçre Frangı karşısında tarihinde olmadığı kadar düşük seviyedeydi. Bu işi bilen biri olarak her vatandaş gibi ben de yararlanmak istedim” demişti.

SVP meclis soruşturması istiyor

SVP son bir haftadır medyada yayınlanan belgelere dayanarak, Hildebrand hakkında meclis soruşturması istedi. SVP, Hildebrand’ın bu döviz ticaretinde sadece eş olarak yer almadığını bizatihi içinde olduğunu gösteren e-posta trafiği ile ilgili belgeleri medya ile paylaşmaya devam ediyor. Diğer partilerin mesafeli yaklaştıkları bu isteğin bugünlerde resmen parlamentoya getirilmesi bekleniyor. SNB’ın bağımsız bir kuruluş olması nedeniyle böyle bir soruşturmanın nasıl yapılacağı konusu henüz açıklığa kavuşmuş değil.

İsviçre siyasi partilerinin ortak görüşü ise SNB personel yönetmeliğinin mali konularla ile ilgili kısmının değişmesi gereği noktasında birleşiyor. Banka yönetim kademesinin uyması gereken kuralların yeniden belirlenmesi ve banka yönetim kurulunun daha güçlü hareket etmesi isteniyor.

Son bir haftadır İsviçre’de dünya finans çevrelerinde en çok konuşulan kişilerden olan Hildebrand çiftinin yaptığı alım satımlar da medyanın baş konusu olmaya devam ediyor. Hildebrandların geçtiğimiz yıl başında Gstaad şehrindeki kır evlerini 3 milyon 300 bin İsviçre Frangı'na satıp, St. Moritz gibi ünlü kayak merkezlerinin bulunduğu Grabünden kantonundan bir villa aldıkları basında yer aldı. Bunun yanı sıra Philipp Hildebrand’ın yine Ağustos 2011 de kızı için de 20 bin ABD Doları satın aldığı gazetelere yansıdı.

Kariyerinde çok hızlı yükseldi

İsviçre’nin Luzern kantonunda 1963 yılında doğan Philipp Hildebrand, çalışma hayatına 31 yaşındayken 1994 yılında World Economic Forum’ (WEF) de başladı. Milli yüzücü de olan Hilldebrand, kısa sürede finans ve yatırım uzmanı olarak uzun mesafe kat etti. 2003 yılında henüz kırk yaşındayken SNB yönetim kuruluna girmeyi başardı. 2010 yılı başında başkanlık koltuğuna oturan Hilldebrand, İsviçreli ailelerin çocuklarına örnek gösterdiği bir kişilikti.

© Deutsche Welle Türkçe

Selma GÜVEN STROPPEL/ Basel
Editör: Başak Özay/Hülya Köylü