Küreselleşme ve gelişmiş iletişim teknolojileri, dünyanın küçük bir kasaba halini almasını sağladı. Ne var ki, özellikle para piyasalarında küreselleşme, dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen bir krizin, tüm dünya piyasalarını anında etkilemesine de neden olmakta.

Geçtiğimiz aylarda Amerika Birleşik Devletlerinde meydana gelen Mortgage krizinden etkilenen finans piyasaları, henüz fırtınayı tam olarak atlatmış değil. Krizin etkilerinin, büyük ölçüde kontrol altına alınabildiğini bildiren Uluslararası Para Fonu uzmanlarına göre, piyasaların yeni şartlara uyum sağlaması zaman alabilir. Uzmanlar, bu süre içinde sıkıntıların yaşanmasının doğal olduğunu vurguluyor.

”Krizin etkisi uzun sürecek”

Amerika Birleşik Devletleri Maliye Bakanı Henry Paulson’a göre, Mortgage krizi, Amerika Birleşik Devletleri ekonomisi için en önemli risk faktörü. Paulson, geçtiğimiz hafta yaptığı bir konuşmasında aylardır devam eden gayrımenkul krizinin, Amerikan ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin zannedilenden daha uzun süreceğini ifade etti. Bakan, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki sağlam büyüme oranlarına rağmen Para piyasalarının ve gayrımenkul sahiplerinin de etkilenmelerinin muhtemel olduğunu vurguladı.

Sağlıklı büyümeye rağmen...

Büyüme, Uluslararası Para Fonu, para ve sermaye piyasaları dairesi müdürü Jaime Caruana’nın da gündeminde. Caruana, dünya çapında sağlıklı büyüme rakamlarının kaydedilmesini iyi haber olarak verirken borsalardaki dalgalanmaların durulduğunu ve hisse senetleri piyasalarının stabilize olduğunu söyledi.

“Önemli finans kuruluşları, sistematik olarak büyük sermaye tamponları oluşturdu. Bu, kayıpların karşılanmasını sağlar. Yine de pekçok piyasa ve kuruluş, önümüzdeki aylarda zorluklarla karşılaşabilir.”

Piyasalarda güvensizlik artıyor

Caruana’ya göre, yaşanan finans krizinin, dünya ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri olacak. Uluslararası Para Fonu, dünya çapındaki büyüme oranı beklentisini yüzde 5.2’den yüzde 4.8’e düşürdü. Kuruluşun, konuyla ilgili ayrıntılı bir raporu bugün yayımlaması bekleniyor.

Küresel finans piyasalarında güvensizliğin arttığına ve bu güvensizlik sonucunda bankaların kredi vermekte zorlandığına dikkat çeken Caruana, “Uluslararası bankalar piyasası üzerindeki bu baskı, büyük ihtimalle fiyatların artmasına, kredi miktarlarında bir düşüşe ve kredi verilmesinde zorluklara sebep olacaktır” diye konuştu.

Şeffaflık sorunu

Kredi verilmesine engel olan başka bir etmen ise şeffaflığın olmaması. Zararların ve borç miktarlarının açık edilmemesi, herhangi bir denetlemeyi imkansız kılarak güven oluşmasının önünde engel teşkil ediyor. Yine de yatırımcılar, sadece üçüncü şahısların analizlerine dayanarak hareket etmemeli, kendi risk idarelerini itina ile yapmalılar.

Amerika Birleşik Devletleri’nde hem devlet hem de özel kuruluşlar bu risk idaresini yapmaya başladılar. New York Times’ın haberine göre, çok sayıda Amerikan bankası, olası bir mortgage ve kredi krizinin meydana getireceği dalgalanmayı karşılayabilmek amacıyla bir tür süper fon oluşturmayı hedefliyor. Bu habere göre, bankalar, kendi hisse senetlerinden elde edecekleri yaklaşık 200 Milyar Doları bu fona aktaracak.