Kamuoyunun uzun süredir beklediği infaz düzenlemesi dün gece TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Muhalefet partileri tarafından yetersiz bulunan infaz düzenlemesi ile ilgili sonbaharda yeni paketlerin TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.

10'uncu Yargı Paketi olarak bilinen "Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" AKP milletvekillerinin imzasıyla 29 Mayıs'ta Meclis'e sunulmuştu. 30 maddeden oluşan ve dokuz ayrı kanunda düzenlemeler içeren teklif 31 Mayıs'ta ise TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilmişti.

Teklifte uzun zamandır konuşulan, Covid-19 salgını dönemindeki düzenlemenin genişletilerek, 31 Temmuz 2023 öncesini kapsaması ve cezaevlerindeki binlerce kişinin yararlanması beklenen düzenlemeye yer verilmezken, buna başta DEM Parti olmak üzere muhalefet partileri tepki göstermişti. İktidarın bu düzenlemeyi PKK'lıların yanı sıra "FETÖ'nün üst düzey üyelerinin de yararlanacağı" gerekçesiyle geri çektiği belirtilmişti.

Tekliften 8 madde çıkarıldı

Genel Kurul gündemine gelen 30 maddeden oluşan teklifle ilgili partilerin sağladığı uzlaşma sonucunda, aralarında internet düzenlemeleri ve çocuk hükümlülere ilişkin maddelerin de olduğu sekiz madde metinden çıkarıldı.

Bu nedenle teklif 22 madde olarak kabul edildi.

İnternet ortamında yapılan paylaşımlara ilişkin düzenlemeler ve mahkeme kararı olmaksızın Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi yetkisini öngören 23, 24 ve 25'inci maddeler verilen önergelerle tekliften çıkarıldı.

Çıkarılan diğer maddeler de çocuk mahkumlar ile ilgili oldu. Çocuk hükümlülerin cezalarının infazına çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında başlanması akabinde çocuk eğitim evlerine gönderilmesini düzenleyen ilgili 16'ncı ve 17'nci maddeler yeniden değerlendirilmek üzere metinden çıkarıldı.

Konutta infazın kapsamı genişletildi

Yasa ile kasten yaralama ve tehdit suçlarında cezalar artırılırken, konutta infazın kapsamı genişletildi.

Halen kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş kişiler için bir yıl olarak uygulanan konutta infaz sınırı 3 yıla, 70 yaşını bitirenler için 2 yıl olarak uygulanan süre 4 yıla, 75 yaşını bitirmiş olan kişiler için uygulanan 4 yıllık süre ise 5 yıla yükseltildi. Ayrıca 80 yaşını bitirmiş kişilerin cezalarının 6 yılını konutlarında infaz edebilmesi de mevzuata girdi.

Halen toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan ağır hasta veya engelli hükümlüler için uygulanan fıkra da değiştirildi. Düzenlemeyle ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar hariç olmak üzere hükümlülerden, maruz kaldığı ağır hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hâkimi tarafından karar verilebilecek.

Bazı suçlarda cezalar artırıldı

Yasa ile trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda, alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi hakkında verilecek cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarıldı.

Kasten yaralama olayları için cezalar artırılırken, kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişiye yönelik hapis cezasının alt sınırı bir yıldan, bir yıl 6 aya çıkarıldı. Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması halinde, mağdurun şikayeti üzerine hükmolunacak 4 aydan bir yıla kadar olan hapis cezası ise 6 aydan bir yıl 6 aya kadar şeklinde değiştirildi. Suçun kadına karşı işlenmesi halinde ise verilecek cezanın alt sınırı 6 aydan 9 aya yükseltildi.

Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamaya neden olan kasten yaralamaya yönelik hapis cezaları da artırıldı.

Kanunla tehdit suçuyla daha etkin mücadele edilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amaçlanırken, bu kapsamda malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte, mağdurun şikayeti üzerine verilecek hapis cezasının alt sınırı 2 ay oldu.

Yasayla mükerrer suçlarla ilgili de düzenleme yapılıyor. Bu çerçevede ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler koşullu olarak serbest kalabilecek. Bu kapsamda, süreli hapis cezaları bakımından koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacak.

Bu arada denetimli serbestlikle ilgili madde kapsamında, açık ceza infaz kurumlarında bulunan ve koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli bir hükümlü, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az onda birini ceza infaz kurumunda geçirecek. Hükümlünün ceza infaz kurumunda geçireceği süre, 5 günden az olmayacak.

Muhalefet ne dedi?

Teklifin görüşmeleri sırasında muhalefet partileri temsilcileri teklifteki maddelerin yetersiz olduğu ve bayram öncesi görüşmelerin dar bir takvime sıkıştırıldığı gibi eleştiriler getirdi.

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın teklifi "hiç kimsenin sorununa bir çözüm getirmeyen, havanda su döven" olarak niteleyerek, "2002'de bu memleketin nüfusu 67 milyondu, 74 bin cezaevi kapasitesi vardı ve 60 bin tutuklu vardı. Aradan 22 yıl geçmiş Türkiye'nin nüfusu 85 milyon olmuş, cezaevi kapasitesi 300 bin, cezaevlerinde 415 bin hükümlü ve tutuklu var. Siz bir memleket düşünün ki hükümlü ya da tutuklu yaptığınız insana yatacak yer gösteremiyorsunuz" diye konuştu.

DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un bu paket Meclis'e gelmeden önce defalarca dile getirdiği bazı başlıklar bulunduğunu, kamuoyunun da büyük bir beklentiye girdiğini hatırlatarak, "Fakat sonuçta gelen paket maalesef toplumun beklentilerini karşılamaktan çok uzak, hatta bu dönemin özelliğine dair beklenen bir yargı paketi olma vasfını da taşıyor diyemeyiz" dedi.

Temelli, bu teklifle "çok kısmi bir düzenleme" yapıldığını söyleyerek, iktidara çok geç kalmadan yeni bir yargı paketini bir an önce Meclis'e sunması çağrısında bulundu.

Bu arada iktidar bu teklifin son paket olmadığını ve yeni paketin gerekli etki analizleri yapıldıktan sonra sonbaharda TBMM'nin gündemine gelebileceğini belirtiyor.

Yeni Yol Grup Başkanı Bülent Kaya ise Covid-19 düzenlemelerinin teklifte olmamasına tepki göstererek şöyle konuştu:

"Bizim ceza ve infaz sistemimizde suç tarihi esas alınır. Hükmün kesinleşme tarihi sanığın lehine olan hükümlere göre değerlendirilir. Toplumda Covid yasasıyla ilgili bir intiba var. Bunun için de bir düzenleme yapılması şarttır. Covid yasasıyla ilgili bir beklenti yarattığınız an bu konuyu düzenlemezseniz binlerce insanın mağduriyetine sebep olursunuz."

 

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?