Çoğu Basra civarında konuşlu, Irak'ta 7 bin 100 askeri bulunan İngiltere'nin bu ülkedeki askeri mevcudiyetini 5 bin 500'i indirme kararını ABD, "iyiye işaret" olarak değerlendirdi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İngiltere'nin Irak'tan kısmen asker çekme kararının, ABD'nin Irak planına uygunluk içinde olduğunu söyledi.
Irak Devlet Başkanı Celal Talabani'nin, İngiltere'nin ülkedeki askerlerini kısmen çekme kararını olumlu karşıladığı bildirildi.

Irak hükümeti de İngiltere'nin gelecek aylarda 1600 askerini çekmesiyle Basra bölgesinin güvenliği devralmaya hazır olacağını bildirdi. Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin makamından yapılan açıklamada, İngiltere'nin asker sayısını azaltma kararının, Irak güçleri için "hızlı bir gelişmenin" işareti olduğu kaydedildi.

Domino taşı etkisi yaratabilir

İngiltere'de ise karar, "Blair sanki Irak’ta gerekeni yapmış, sorunu çözmüş, artık askerlerini geri çeken bir lider izlenimi yaratmaya çalışıyor" yorumlarına neden oldu.

DW: İngiltere’nin Irak’tan askerlerini çekme kararı farklı yorumlara neden oldu. Londra’da bu haber nasıl yansıdı?

Metin Güneş: İngiltere hükümeti bunu iyi bir haber olarak açıkladı. Yani Irak cehenneminden kaçıyormuş izleniminden çok iş kısmen de olsa tamamlandı artık bir kısmımız geri dönebiliriz izlenimi vermeye çalışıyor hükümet. Şu veya bu nedenle İngiltere’nin Irak’tan asker çekmeye başlaması Irak savaşına karşı olsun olmasın hemen herkes tarafından sevindirici bir gelişme olarak görülüyor.

Gerçi Başbakan Tony Blair İngiliz askerlerinin bulunduğu Basra’da durumun sakin olduğunu bu nedenle aşamalı olarak asker sayısını azaltmaya gideceklerini söylüyor ama aslında Blair’in bu kararla ne yapmaya çalıştığına dair farklı yorumlar var. Bir kere Basra’nın Bağdat’a kıyasla daha sakin olduğu kabul ediliyor ama yine de güvenliğin Iraklılara teslim edilecek kadar güvenli olmadığı ileri sürülüyor. Tony Blair’in bu kararla önümüzdeki yaz başbakanlık görevini bırakmadan önce doğru şeyler yapıyormuş gibi görünme gayretinde oluğu iddia ediliyor. Blair bu sayede sanki Irak’ta gerekeni yapmış, sorunu çözmüş artık askerlerini geri çeken bir lider izlenimi yaratmaya çalıştığı ifade ediliyor.

Ancak az önce de belirttiğimiz gibi bu karar hükümetiyle iktidarıyla, savaşa karşı olanı ya da olmayanıyla herkes tarafından olumlu karşılanıyor. Tartışılan ise Başbakan Blair’in bu kararla neyi kanıtlamaya çalışma gayretinde olduğu.

DW: Londra attığı bu adımla, müttefiki Washington’ı yalnız bırakmış olmuyor mu?

Metin Güneş: Amerikalılar asker sayısını arttırıken İngilizler azaltıyor. Bu da koalisyonda bir çatlak mı meydana geldi sorusunu akla getiriyor. Bu konuda hem İngiliz hem de Amerikalı yetkililer aynı yanıtı veriyor. Şiddet eylemlerinin yüzde 80’inin Bağdat ve çevresinde oluğu oysa Basra’nın çok sakin olduğu gerekçe gösteriliyor. Amerikalılar Basra’da başarıya ulaşıldığını, darısı Bağdat’da bizim başımıza olur türünden söylemlerle bu kararı savunuyor.

Ama aslında bu durumun Bush yönetiminin üzerinde büyük bir baskı yaratmasının kaçınılmaz olacağı görüşü hakim. Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratların şimdi İngiltere’yi örnek göstererek, Amerikan askerlerinin de eve dönmesi için Bush yönetimine baskı yapması bekleniyor. Washington şimdi İngiltere’nin asker çekme kararının domino taşı etkisi yaratarak koalisyonun diğer ortaklarının da asker çekmeye başlamasından çekiniyor.