İngiltere'de Liz Truss'un istifası ile Muhafazakar Parti'de başlayan liderlik ve başbakanlık yarışını eski maliye bakanı Rishi Sunak kazandı.

Rakibi Penny Mordaunt'ın adaylık için partisinin 357 milletvekilinden 100'ünün desteğini alamaması sonucunda adaylıkta çekilmesi ile Sunak'ın partinin liderlik yarışını kazandığı açıklandı. İngiltere'de eski Başbakan Boris Johnson  dün Muhafazakar Parti liderlik yarışından çekildiğini açıklamıştı.

Kral 3. Charles'ın hükümeti kurma görevini başbakanlık yarışında tek aday olarak kalan Sunak'a vermesi bekleniyor.

Hint kökenli bir göçmen ailenin oğlu olan Sunak, İngiltere'nin beyaz olmayan ilk başbakanı olacak.

Siyasi gözlemciler tarafından bir "siyasi deha” olarak nitelendirilen Sunak, 42 yaşında. Başbakanlık görevini üstlenmesiyle de, İngiltere'nin son 200 yılının en genç başbakanı olarak tarih sayfalarında yerini alacak.

"Çalışarak büyüdüm"

Eskiden serbest yatırım fonu patronluğu yapan ve multimilyoner olan Sunak'ın, en zengin muhafazakar milletvekilleri arasında olduğu biliniyor.

Ancak Sunak, hayatını anlatırken, çok da kolay koşullarda yetişmediğini söylüyor.

Babası aile hekimi, annesi eczacı olan Sunak, hangi koşullarda büyüdüğünü anlatırken, "Çalışarak büyüdüm” diyor, kimi zaman ilaç teslimatından çalıştığını, kimi zaman da Hint restoranında garsonluk yaptığını aktarıyor.

Seçkin okullardan mezun oldu

Rishi Sunak, ülkenin en seçkin ve aynı zamanda en pahalı yatılı okullarından olan Winchester Koleji mezunu. Sunak ailesinin onu bu okulda okutabilmek için çok para biriktirmek zorunda kaldığını belirtiyor.

Oxford Üniversitesi'nde felsefe, siyaset ve ekonomi okuyan Sunak, lisansüstü eğitimini de Standford Üniversitesi'nde tamamladı.

Mevzun olduktan sonra yatırım bankası Goldman Sachs'ta çalışan Sunak, burada eşi Akshata Murfy ile tanıştı. Çiftin iki çocuğu oldu. Eşi Akshata Murfy'nin babası ünlü Hindistanlı milyarder N. R. Narayana Murthy.

Kariyer basamaklarında Brexit sayesinde yükseldi

Sunak, parti liderliğine adaylığını, "Birleşik Krallık müthiş bir ülke ancak derin bir ekonomik kriz ile karşı karşıyayız” sözleriyle duyurmuştu.

Muhafazakarların yeni liderinin siyasi kariyerindeki dönüm noktasını, İngiltere'nin AB'den ayrılmasına yol açan Brexit oluşturuyor. 

Sunak, 2016 yılındaki Brexit referandumunda, İngiltere'nin AB'den ayrılmasına destek açıklamıştı. Referandumda ayrılma taraftarlarının kazanmasıyla Sunak'ın siyasi kariyerindeki yükseliş de başladı.

Önce hükümette daha alt düzeyde, bakan yardımcılığı gibi görevler üstlenmeye başlayan siyasetçi, Boris Johnson hükümetinde Hazine baş müsteşarlığına, iki yıl önce de maliye bakanlığına getirildi.

Koronavirüs salgının patlak verdiği bir esnada henüz 39 yaşındaki Sunak'ın İngiltere'nin maliye bakanlığını üstlenmesi geniş yankı bulmuştu.

Boris Johnson'u istifaya zorlayan isimlerden

Ancak Rishi Sunak, başta güçlü destek verdiği ve siyasette yükselmesine ön ayak olan Boris Johnson'un başbakanlıktan istifa etmek zorunda kalmasına yol açan isimler arasında.

5 Temmuz'da Sunak'ın maliye bakanlığı görevinden, dönemin sağlık bakanı Sajid Javid ile neredeyse eşzamanlı olarak istifa etmesi, zincirleme istifalara yol açmış, bunun sonucunda Boris Johnsun başbakanlıktan istifa etmek zorunda kalmıştı.

Johnsun'un istifasının ardından, iktidardaki Muhafazakar Parti'deki liderlik yarışına Sunak da katılmış, ancak partililer Liz Truss'ı seçmişti.

Truss'ın kısa süren başbakanlık görevinden geçen hafta istifası ise Sunak için liderlik kapısını bir kez daha araladı. Ve göçmen kökenli siyasetçi bu kez liderlik mücadelesinin kazanan isim oldu.

Serveti ve salgındaki tutumu eleştirilere yol açmıştı

Rishi Sunak'ın, bakanlığı döneminde, koronavirüs salgını önlemlerinin hafifletilmeye başlanmasıyla halka restoranlarda yemek yeme çağrısı yapması tepkilere yol açmıştı. Kimi uzmanlar, bu çağrının yeni bir salgın dalgasına yol açtığını iddia etmişti.

Ayrıca Sunak ve eşinin mali kaynakları ile ilgili de farklı iddialar gündeme getiriliyor.

Bu yılın Şubat ayında eşi Akshata Murty'nin, ülke dışından edindiği gelirlerin vergisini ödemediği ortaya çıkmış, vergi cennetleriyle finansal işlemleri, hararetli tartışmalara yol açmıştı.

Bu faaliyetlerin yasal olduğu belirtilse de, Sunak'ın milyonlarca İngiliz için vergileri artırdığı bir dönemde eşinin yurt dışındaki kazançlarından elde ettiği gelirlerin vergisini ödememesi tepkilere yol açmıştı.

Reuters,AP,AFP/BÖ,DA