Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı yönetim kurulu olağan toplantısı Viyana'da başladı. Öğleden önce Kuzey Kore’nin nükleer dosyasının ele alındığı yönetim kurulunun öğleden sonraki programına ise İran’ın nükleer faaliyetleri damgasını vurdu. Bu konuda AB ve ABD baskıyı arttırmaya çalışırken Rusya ve Çin Tahran yönetiminin tutumunu destekliyor. Hakim olan bu genel tavrın bugün Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın Viyana’daki merkezinde başlayan toplantısı ile de değişmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Sorunsuz denetim

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı üyesi 35 ülkeden oluşan yönetim kurulu toplantısının bugünkü ilk oturumunda kurum Başkanı Muhammed El Baradei'in hazırladığı son İran raporu değerlendirildi. Raporda, ajans müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerinde denetim görevini sorunsuz yürüttükleri belirtiliyor. Ayrıca Ağustos ayında kabul edilen çalışma programı çerçevesinde İran'ın geçmişteki nükleer faaliyetleriyle ilgili bilgiler verdiğinin de altı çiziliyor, ancak Tahran yönetiminin daha etkin bir ortak çalışma gösterebiliceği ve işlemlere hız da verebileceği vurgulanıyor. Bu değerlendirmeler sonucunda hem İran karşıtları hem de İran yanlısı devletler savundukları çizginin onayladığı görüşünde. Kurum Başkanı El Baradei ise olumlu gelişmeleri öne çıkarmak ve açık kalan noktaları ise yıl sonuna kadar netleştirmek konusunda iyimser: „ Sadece müzakere yolu ile İran sorunu çözüme kavuşabilir. Bu nedenle görüşmelere ne kadar erken başlanır ise o kadar iyi olur.“

Uranyum faaliyetleri hala askıya alınmadı

El Baradei'nin sunduğu olumlu rapora rağmen, İran yönetiminin BM Güvenlik Konseyinin talep ettiği uranyum zenginleştirme faaliyetlerini askıya almamış olması ve Natanz nükleer tesisinde 3 bin santrifüjle faaliyetini sürdürmekte ısrar etmesi, yönetim kurulu üyesi ülkeler tarafından "olumsuz bir gelişme" olarak değerlendiriliyor.

Viyana’daki toplantıya katılan İran heyeti başkanı Ali Asker Sultaniye ise taraf oldukları „Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’nın 4.maddesine göre uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduklarını“ tekrarladı.

ABD’nin askeri müdahale eğilimi

Nükleer dosyası uzun süreden beri BM Güvenlik Konseyinde bulunan İran konusunda BM’nin 5 daimi üyesi ile Almanya uzun süredir uzlaşma sağlanmaya çabalıyor. ABD, İngiltere ve Fransa yaptırım uygulanması için bastırırken, Rusya ve Çin bu teklifi ısrarla reddediyor. Uluslararası toplumda ise Washington’un askeri müdahale eğilimi endişe sebebi. Çin yönetimi ise geçen hafta İran’ın sivil amaçlı uranyum zenginleştirebileceği yönündeki görüşünü tekrarladı.

İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda bir sonraki müzakereler İngiltere’de gerçekleşecek. AB Ortak Savunma ve Dışpolitika yüksek temsilcisi Javier Solana 30 kasım’da Londra’da İran’ın nükleer programını taraflarla tekrar masaya yatıracak.