İran ile yaşanan nükleer tartışmalar uluslararası gündemden düşmüyor. BM, İran’ı enerji üretimi adı altında nükleer silah çalışmaları yapmakla suçluyor. İran ise bu suçlamaları reddediyor. ABD ve İsrail’in askeri yollarla çözüm olasılığını hâlâ saklı tuttuğunu göz önünde bulunduran Altılar Grubu, ortamı yatıştırmak için çaba gösteriyor.

Askerî çözüm olasılığı saklı tutuluyor

Zaman akıyor. Diplomatik çözüm arayışları sona ermek üzere ve sertleştirilmiş yaptırımlar gündemde. O da işe yaramazsa, askeri saldırı olasılığı her zaman saklı tutuluyor. Washington’daki diplomatlar, Obama yönetiminin İran’a bakış açısını böyle tarif ediyor. Gerçek şu ki ABD Başkanı Barack Obama, gittikçe daha fazla oranda müzakere baskısı altında duruyor.

ABD’nin, Tahran’a, İran’ın nükleer teknolojiyi sivil amaçlar için kullanmasını güvence altına almak için bir müzakere yolu önerdiği belirtiliyor. Obama, İran yönetimine bugüne kadar verdiği mesajlarda, Washington’un askeri çözüm aramadığını belirtmişti. Ancak Obama, bir kaç ay önce şu uyarıda bulunmayı da ihmal etmedi:

"Şüphesiz sabrımız sınırsız değildir. İran yönetiminin şeffaflık için çaba göstermesi ve nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullandığını kanıtlaması gerekiyor.“

Altılar Grubu'nun önerisi

Tahran yönetiminden, 2009 yılının sonuna kadar somut adımlar bekleniyordu. Bu arada, Obama, BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’nın son derece kabul edilebilir önerisinin de masada bulunduğunu vurguluyor. Öneri, İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını yurt dışında, Rusya ya da Fransa’da yapabilmesini içeriyor. Ancak İran daha önce olduğu gibi, atom bombası yapmasını engellemesi beklenen bu nükleer anlaşmayı kabul etmiyor. ABD Savunma Bakanı Robert Gates, duydukları endişeyi şu sözlerle dile getiriyor:

"İran ile yaşanan nükleer sorunu diplomatik yollarla çözmek için zamanın durdurulamaz bir şekilde ilerlemesi hepimizi endişelendiriyor.“

Gates şahsen, İran’ın nükleer silah geliştirme niyetinden şüphe duymuyor: "Ahmedinejad yönetimi, nükleer silah geliştirme düşüncesine sahip. Ancak İran’ın buna çoktan başlayıp başlamadığını söylemek çok zor.“

İran’ın kutsal şehri Kum yakınlarındaki bir askeri üste uzun süre gizlenen uranyum zenginleştirme tesisi ve Ahmedinejad yönetiminin dağların içinde inşaa ettiği dev tünel ile yer altı yolları, Amerikan Savunma Bakanlığı uzmanlarının endişelerini artırıyor.

Süper bomba geliştiriliyor

ABC kanalında yer alan haberlere göre, ABD Savunma Bakanlığı, kayalıklar içindeki ya da toprağın derinliklerindeki hedefleri vurabilmek için süper bomba olarak adlandırılan bir bomba geliştiriyor.

14 bin kilogramlık bu dev bomba, “Massive Ordnance Penetrator“ olarak adlandırılıyor. Sürekli, askeri bir saldırının kesinlikle söz konusu olmadığını vurgulayan Gates, İran’ın, nükleer silahlanmanın ülkeyi önemli ölçüde zayıflatacağının farkına varmasını istiyor.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İran’ın bu bilince varmasını sağlamak amacıyla, hafta sonunda New York’ta dördüncü kez İran’a karşı yaptırımların görüşüleceği bir toplantı düzenleneceğini bildirdi. Çin’in yaptırımlara katılacağına ise Washington’da hiç kimse inanmıyor. Şimdi, İsrail’in sessizliğinin daha ne kadar süreceği ve diplomatik çözüm için ne kadar zaman kaldığı soruları bulunuyor.



© Deutsche Welle Türkçe

Ralph Sina / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay