İran devlet televizyonu, Tahran'ın Almanya, İngiltere ve Fransa ile nükleer görüşmelerin yeni turunun yapılmasını kabul ettiğini duyurdu. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi'nin "İran, Avrupa ülkelerinin talebine yanıt olarak müzakerelerin yeni turunu kabul etti" şeklindeki sözlerini aktaran devlet televizyonu görüşmelerin 25 Temmuz Cuma günü İstanbul'da yapılacağını bildirdi.

Dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılacak görüşmelerde, İran'ı Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi temsil edecek. Taraflar Mayıs ayında da İstanbul'da bir araya gelmişti. 

E3 olarak adlandırılan Almanya, Fransa ve İngiltere, nükleer anlaşmanın sağlanabilmesi için İran'a çabaları sürdürme çağrısında bulunmuştu.

Fransız haber ajansı AFP'nin Pazar günü diplomatik çevrelerden edindiği bilgilere göre, Berlin, Paris ve Londra, "İran'ın nükleer programına yönelik sürdürülebilir ve doğrulanabilir bir diplomatik çözüm için E3 formatında yoğun bir şekilde çalışmalarına" devam ediyor. E3 ülkelerinin, ABD ile koordineli olarak çalıştığı belirtiliyor.

İlerleme sağlanmazsa yaptırımlar devreye girebilir

Alman diplomatik çevreleri, İran'ın hiçbir şekilde nükleer silah sahibi olmaması gerektiğini vurgulayarak, "Yaz ayları içinde bir çözüme ulaşılmaması halinde, E3 için tetik mekanizması (snapback) tek seçenek olarak kalacak" ifadelerini kullanıyor. Snapback mekanizması, 2015 yılında İran ile varılan nükleer anlaşma ile kademeli olarak kaldırılan uluslararası yaptırımların yeniden uygulanmasına olanak sağlıyor. Bu mekanizmanın süresinin Ekim ayında dolacak olması nedeniyle Avrupa ülkeleri Ağustos ayının sonuna kadar İran ile uzlaşma sağlamayı hedefliyor.

Reuters'ın Fransız diplomatik çevrelerden edindiği bilgilere göre, bu yaz sonuna kadar somut bir ilerleme sağlanmaması halinde E3 ülkeleri İran'a yönelik uluslararası yaptırımların yeniden uygulanmasında kararlı. Batı ülkeleri İran'ın nükleer programı ile nükleer silah geliştirmeyi hedeflediğini öne sürüyor. Tahran ile bu programın sadece sivil amaçlı olduğunu savunuyor.

Fransa, Almanya ve İngiltere'nin yanı sıra ABD, Rusya ve Çin ile İran arasında 2015 yılında Tahran'ın nükleer silah geliştirmesini engellemek üzere nükleer bir anlaşma sağlanmış, ancak Donald Trump'in ilk başkanlığı döneminde ABD anlaşmadan tek taraflı olarak çekilerek İran'a yaptırımlar getirmişti.

İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik Haziran ayındaki saldırıları öncesinde Tahran ve Washington arasında nükleer anlaşmaya dönülmesi için Umman'ın arabuluculuğu ile çok sayıda görüşme yürütülmüştü. Saldırıların sona ermesi sonrasında taraflar müzakere masasına dönmeye hazır olduklarının sinyalini vermişti.

AFP, Reuters/JD, BÖ

 

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?