İran, ABD'nin Tahran'la yapılan nükleer anlaşmadan Mayıs başında çekildiğini açıklamasının ardından nükleer faaliyetleri ile ilgili önemli bir adım attı. İran, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nu (UAEK) uranyum zenginleştirmek için santrifüj sayısını artıracağı konusunda bir mektupla bilgilendirdi. Tahran yönetimi yeni uranyum santrifüjleri inşa edilmesinin, ABD'nin çekilme kararı aldığı nükleer anlaşmanın ihlal edildiği anlamına gelmediğini belirtti. 

İran Devlet Başkan Yardımcısı ve İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi yaptığı açıklamada, bu adımın Avrupa ülkeleri ile İran'ın imzaladığı nükleer anlaşmayı kurtarma çabalarının başarısız olması anlamına gelmediğini söyledi. Salihi, İran'ın UAEK'yi Pazartesi günü yeni santrifüj kurma kararı konusunda bilgilendirdiğini ifade ederek, çarşamba akşamı Natanz'daki tesiste yeni santrifüjlerin üretimi için çalışmalara başlanabileceğini söyledi.

Macron'dan uyarı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran'ın kararının, nükleer anlaşmada gerilime neden olabileceği uyarısında bulundu. 

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'yu ağırlayan Macron, konuk liderle düzenlediği ortak basın toplantısında, taraflara durumu dengede tutma ve anlaşmazlığa neden olacak şekilde gerilimi artırmama çağrısında bulundu. 

Hamaney Avrupa'ya mesaj vermişti

İran'ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupalılar'ın İran'dan ABD'nin yeni yaptırımlarına tahammül etmesini ve diğer yandan nükleer programının kısıtlanmasını kabul etmesini beklemeyeceğini belirtti. Hamaney, "Bu hiç bir zaman gerçekleşmeyecek bir rüya" diye konuştu.

İran Temmuz 2015'de imzalanan nükleer anlaşma uyarınca Natanz ve Fordo'daki uranyum zenginleştirme tesislerindeki santrifüjlerin sayısını azaltmıştı. Anlaşma İran'ın en fazla yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirmesine izin veriyor. Bunu yanı sıra 2025 yılından önce faaliyete geçmemesi koşuluyla İran'ın yeni santrifüj üretebilmesine olanak tanıyor. 

ABD Başkanı Donald Trump Mayıs ayının başında ülkesinin İran'la imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklayarak, İran'a yönelik yaptırımların yeniden yürürlüğe gireceğini duyurmuştu. Almanya, İngiltere ve Fransa, ABD'nin çekilmesinin ardından da İran'la nükleer anlaşmanın yürürlükte kalması için Tahran yönetimi ile görüşmeler yapmıştı. Tahran, Avrupalı partnerlerin İran'ı ABD'nin yeni ekonomik yaptırımlarından koruma konusunda somut güvence vermemesi halinde, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlayacağını açıklamıştı.  

BM Güvenlik Konseyi'nin daimi beş üyesi İngiltere, ABD, Çin, Fransa ve Rusya ile Almanya ve İran 2015 yılında nükleer anlaşmayı imzalamıştı. İran'la imzalanan nükleer anlaşma, Tahran'ın nükleer programını enerji üretimiyle kısıtlı tutmasına karşılık İran'a uygulanan uluslararası yaptırımların kaldırılmasını öngörüyor.

AFP,rtr/HT,GY

© Deutsche Welle Türkçe