ISAF komutanı Dan McNeill, Afganistan’a silah kaçakçılığı konusuna değindiği basın toplantısında, beklenmedik ölçüde açık hedef gösterdi:

“ISAF 5 Eylül’de Afganistan’ın batısında yaptığı operasyonda bir silah nakliyatını durdurdu. Bu nakliyat İran’dan geliyordu. Ve silahlar arasında yüksek teknoloji ürünü patlayıcılar vardı. Bu silahların İran sınır görevlilerinin haberi olmadan Afganistan’a geçmiş olabileceğine inanmıyorum.”

Uyuşturucu, silah, araba...

İran’ın Afganistan’a silah kaçakçılığına göz yumduğu çoktandır spekülasyon konusu idi. İki ülke sınırında yoğun kaçakçılık yapılıyor. Afganistan’ın batısındaki Herat kentinde insani yardım organizasyonlarının güvenliği için çalışan Bart Robertson’ın kaçakçılık konusundaki gözlemleri şöyle:

“Sınırdan geçiş çok kolay ve kaçakçılar bu sınırı yıllardır kullanıyor. Herşeyi geçiriyorlar. Uyuşturucu, silah, araba, aklınıza gelen her şeyi...”

İran suçlamaları reddetti

İran hükümet temsilcileri sınır kaçakçılığını da Taliban’a silah sevkiyatı yapıldığını da reddediyor. Kabil’deki İran büyükelçisi bu konudaki açıklamaları geri çevirdi:

“Bu kesinlikle kabul edilemez. Biz Afganistan’a en fazla yardım yapan ülkeyiz. Ve Afganistan’ın istikrarı konusunda uluslararası toplumla aynı hedefleri gözetiyoruz.”

Aslında İranlılarla Afganistanlılar arasında mezhep farkı var ve Şii İranlılar, Sünni Taliban’a kuşku ile bakıyor. 90’lı yıllarda Taliban, İranlı diplomatları öldürdüğünde, Tahran hükümeti Afganistan’a müdahale tehdidinde bulunmuştu. Ama bu dönemler geride kaldı. İran, şimdi Afganistan’da nüfuz sahibi olmaya çalışıyor.

Sınırdaki görevliler göz yumuyor

Amerikalı General McNeill’e göre sorun Taliban’a silah sevkiyatının İran’dan gelip gelmediği değil, İran hükümetinin bu kaçakçılığa izin verip vermediği. General McNeill, en azından sınırdaki görevlilerin kaçakçılığa göz yumduğu görüşünde. Peki buna karşı ne yapılabilir? General McNeill, sorumluluğu politikacılara bırakıyor:

“Afganistan güvenlik güçlerinin eğitimi tamamlandığında, silah kaçakçılığını durdurmak için teknolojimizi tam kapasite kullanabileceğiz. Ama sorun aslında politik. Ben politikacı olmadığım için bu konuyu diplomatlara bırakıyorum.”

Bu arada Afganistan’daki ISAF komutanının açıklamalarının uluslararası komuoyunda İran’a karşı tartışmaların yükseldiği döneme denk gelmesi, en azından “dikkat çekici” bulunuyor.