İsrail'de tartışmalı yargı reformu meclisten geçiyor
14 Mart 2023İsrail'de parlamento, protestolarla karşılanan yargı reformunun kritik maddelerini oylamaya devam ediyor. Parlamentonun (Knesset), Yüksek Mahkeme kararlarını salt çoğunlukla geçersiz kılmasını mümkün kılan madde, ilk oylamadan geçti. Gece yarısı yapılan oylamada 120 milletvekilinden 61'i değişiklik lehinde oy kullandı.
Söz konusu yasa değişikliği, Yüksek Mahkeme'nin meclisten geçen yasaları anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etme gücünü de sınırlandırıyor. Mahkemede bir yasanın iptali için 15 yargıçtan 12'sinin lehte oy kullanması gerekiyor.
İlk oylamadan geçen yasa değişikliğinin yürürlüğe girmesi için mecliste ikinci ve üçüncü bir oylamadan daha geçmesi gerekiyor.
Knesset, söz konusu yasa değişikliğinden önce de Başbakan'ın görevden alınmasını zorlaştıran bir başka maddeyi onayladı. Buna göre başbakanın görevden alınması için parlamentoda dörtte üçlük çoğunluk gerekiyor ve azil süreci ancak fiziksel ya da başka sağlık sebepleri söz konusuysa başlatılabiliyor. Bu değişikliğin hakkında yolsuzluk davası süren Başbakan Benyamin Netanyahu'nun işini kolaylaştıracağı tahmin ediliyor.
Protestolara neden olmuştu
İsrail'de Netanyahu liderliğindeki ultra Ortodoks ve aşırı sağcı partilerden oluşan yeni koalisyon hükümeti yargı reformunu Ocak ayında sunmuştu. Bağımsız yargıyı zayıflattığı ve güçler ayrılığını kaldırdığı gerekçesiyle reform, İsrail'de 10 hafta boyunca protesto gösterilerine neden olmuştu. Netanyahu ve Adalet Bakanı Yariv Levin ise reformun seçilmişlerle Yüksek Yargı arasındaki dengeyi yeniden oluşturmak için gerekli olduğunu ileri sürüyor. Reform, hükümetin hakim atamaları konusunda yetkilerini de artırıyor.
İsrail'in ciddi bir siyasi krize gireceği yönündeki endişeler de büyüyor.İsrail Cumhurbaşkanı Yitzhak Herzog Pazartesi akşamı yaptığı açıklamada "Kötü çok kötü bir durumun içindeyiz" dedi. Hem reform yanlılarına hem de karşıtlarına hitap eden Herzog, İsrail'in bir uzlaşma sağlanarak krizden çıkartılması konusunda gereken her şeyin yapılması gerektiğini söyledi. Herzog Perşembe günü de koalisyon hükümetine "demokrasinin temellerine bir tehdit" olarak nitelediği yasamayı durdurma çağrısı yaptı.
AFP, dpa / EC, JD