İsrail donanması, Gazze Şeridi'ne insani yardım taşıyan uluslararası Küresel Sumud Filosu'nauluslararası sularda müdahale etti.

Dün gece Gazze'ye yaklaşırken operasyon düzenlenen filonun Telegram kanalından yapılan açıklamada, "Küresel Sumud Filosu İsrail deniz kuvvetlerince durduruldu" bilgisi paylaşıldı. Küresel Sumud Filosu, İsrail donanmasının operasyonunda yaklaşık 40 teknenin durdurulduğunu duyurdu. Teknelerdeki yaklaşık 450 kişi İsrail donanması tarafından gözaltına alındı.

İsrail Dışişleri Bakanlığı bugün öğle saatlerinde yaptığı açıklamada, son bir tekne kaldığını ve uzaktaki bu teknenin yaklaşması durumunda "aktif muharebe bölgesine girme ve ablukayı delme girişiminin engelleneceğini" belirtti.

Açıklamada, "Hamas-Sumud provokasyon sona erdi. Hamas-Sumud provokasyon teknelerinin hiçbiri aktif muharebe bölgesine girmeyi ya da yasal deniz ablukasını kırmayı başaramadı. Tüm yolcular güvende ve sağlıkları iyi. Güvenli şekilde İsrail'e ilerliyorlar, oradan da Avrupa'ya sınır dışı edilecekler" denildi.

Cep telefonlarını denize attılar

Operasyon sırasında canlı yayınlanan görüntülerde, teknelerdeki aktivistlerin can yelekleriyle İsrail askerlerinin teknelere çıkmasını beklediği görüldü.

Dün İsrail gemilerinin yaklaştığı sırada bazı teknelerin iletişim sistemleri devre dışı kalırken elektronik sistemlerinde de hasar oluştuğu bildirilmişti.

İsrail donanmasının filoya yönelik baskını öncesinde de teknelerdeki aktivistlerin güvenlik protokolleri doğrultusunda telefonlarını denize attığı görüldü.

Önceden belirlenen protokol doğrultusunda alınan bu önlem, "Captain Nikos" adlı teknenin içinden çekilen görüntülere de yansıdı. Filistin asıllı Fransız milletvekili Rima Hassan dâhil teknedekilerin cep telefonlarını suya fırlattığı bildirildi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığından soruşturma

Küresel Sumud Filosu Türkiye Delegasyonu operasyon sırasında 37 Türk vatandaşının gözaltına alındığını duyurdu. Daha sonra bu sayının 38'e yükseldiği bildirildi. 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı operasyon sırasında Türk vatandaşlarının gözaltına alınmaları hakkında soruşturma başlatıldığını açıkladı. Savcılık'tan yapılan açıklama şöyle:

"İnsani yardım ulaştırmak amacıyla Gazze'ye doğru yol alan Küresel Sumud Filosu'na yönelik İsrail donanması unsurları tarafından uluslararası sularda gerçekleştirilen saldırı neticesinde alıkonulan (24) vatandaşımız ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesindeki düzenlemeler, 5271 sy. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 15. maddesindeki yetki kuralları ve 5237 sy. Türk Ceza Kanunu'nun 12/13. Maddelerindeki görev kuralları çerçevesinde Cumhuriyet Başsavcılığımızca 'Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma', 'Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması', 'Nitelikli Yağma', 'Mala Zarar Verme' ve 'Eziyet' suçları kapsamında soruşturma başlatılmış olup soruşturma çok yönlü olarak sürdürülmektedir."

Dışişleri Bakanlığı: Terör eylemi

Türkiye Dışişleri Bakanlığı da İsrail'in askeri müdahalesine sert tepki gösterdi. Bakanlık'tan yapılan açıklamada, "Gazze halkına insani yardım ulaştırmak amacıyla yola çıkan Küresel Sumud Filosu'na İsrail güçleri tarafından uluslararası sularda gerçekleştirilen saldırı, uluslararası hukuku en ağır biçimde ihlal eden ve masum sivillerin hayatını tehlikeye atan bir terör eylemidir" denildi.

"Söz konusu saldırının, Gazze'de ateşkes sağlanmasına dönük çabalara zarar vermemesini ümit ediyoruz" ifadesine yer verilen açıklamada, Birleşmiş Milletler ve ilgili tüm uluslararası kuruluşlar, Gazze'ye yönelik ablukanın bir an önce kaldırılması, bölgeye insani yardım girişine izin verilmesi ve seyrüsefer serbestisinin güvence altına alınması için harekete geçmeye çağrıldı.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları da el konulan teknelerdeki Türk vatandaşların durumunun yakın takip edildiğini bildirerek, "Tel Aviv Büyükelçiliğimiz, vatandaşlarımıza konsolosluk himayesi sağlanması konusunda gerekli girişimlerde bulunmuştur. Vatandaşlarımızın aileleri gelişmeler hakkında bilgilendirilmektedir" açıklamasında bulundu.

Fransa Dışişleri Bakanlığı da İsrail'e çağrıda bulunarak, katılımcıların güvenliğinin sağlanmasını ve konsolosluk koruma haklarının garanti altına alınmasını istedi.

Türkiye, Almanya ve İtalya'da protestolar

Gazzze'ye insani yardım götürmek üzere yola çıkan Küresel Sumud Filosu'na İsrail tarafından müdahale edilmesi Ankara'da ABD Büyükelçiliği önünde protesto edildi. Vatandaşlar, İsrail'in müdahalesine tepki gösterdi. Polis ekipleri büyükelçilik etrafında yoğun güvenlik önlemleri aldı. Eylemciler, filoya destek sloganları atarak dağıldı.

Almanya'nın başkenti Berlin'de de yaklaşık 300 kişi protesto gösterisi düzenledi. Bazı göstericilerin güvenlik güçlerine şişe fırlattığını ve yasaklı sloganlar attığını belirten polis, çok sayıda kişinin gözaltına alındığını açıkladı.

İtalya'nın başkenti Roma'da da filonun durdurulması protesto edildi. Akşam saatlerinde ana tren garı önünde toplanan göstericiler nedeniyle gara girişler geçici olarak kapatıldı. Ülkenin en büyük sendikası, filoyla dayanışma için Cuma günü genel grev çağrısı yaptı.

İtalyan basınından La Repubblica, göstericilerin Başbakan Giorgia Meloni'nin makamına doğru yürüyüşe geçtiğini aktardı. Göstericiler, hükümeti filoyla dayanışma göstermemekle suçluyor.

"Abluka uluslararası hukuka aykırı"

Ağustos ayı sonunda Barcelona'dan hareket eden filo, uzun süredir İsrail ablukası altındaki Gazze'ye insani yardım ulaştırmayı hedefliyor. En az 44 ülkeden aktivistin yer aldığı tekneler, ağırlık olarak kuru gıda ve tıbbi yardım malzemesi taşıyor.

İsrail Dışişleri Bakanlığı ise filonun yardım amacı taşımadığını öne sürüyor. İsrail açıklamasında, donanmanın filoyu rotasını değiştirmesi için uyardığı, yardımların başka limanlarda teslim edilerek Gazze'ye ulaştırılabileceğinin iletildiği aktarıldı. Bakanlık, "Filo bu teklifi reddetti çünkü amacı yardım değil, provokasyon" ifadelerini kullandı.

Filo sözcüsü Thiago Ávila ise İsrail'in rota değiştirme talebini reddetme gerekçelerini X hesabından paylaştı. Ávila, Gazze halkının kendi sınırlarını kontrol etme hakkı bulunduğuna dikkat çekti, "Gazze'deki Filistin halkına insani yardım ulaştırmak için sizi meşru bir aktör olarak tanımıyoruz. Abluka uluslararası hukuka aykırıdır" dedi.

Filodaki yaklaşık 500 kişi arasında iklim aktivisti Greta Thunberg, Nelson Mandela'nın torunu Mandla Mandela, Filistin asıllı Fransız milletvekili Rima Hassan ve eski Barcelona Belediye Başkanı Ada Colau dâhil çok sayıda aktivist ve siyasetçi bulunuyor.

"Sumud", bugüne kadar Gazze'ye doğru yola çıkan en büyük filo olma özelliğini taşıyor. Arapçada "kararlılık" veya "sarsılmaz azim" anlamlarına gelen Sumud, Filistinliler için direnişi ifade eden bir kavram olarak biliniyor.

DW,dpa,AFP,ANKA,DHA/TY,CÖ,JD