Kazaya uğrayan Fukuşima nükleer santralinde felaketin ilk 24 saatinde meydana gelen zincirleme kazalarla ilgili bilgiler kamuoyuna duyurulurken Japon medyası, kimin ne zaman hangi kararı verdiğini sorguluyor. Atom mühendisi Masanori Naito Japon televizyonuna yaptığı açıklamada “Durumun bu kadar kötüleşmesine hidrojen patlaması neden oldu. Dolaylısıyla Fukuşima 1 santralini istikrarlaştırma çabaları uzun zaman alacak. Santralin işleticisi, buharı dışarıya vererek basıncı düşürmekte çok ağır davrandı” şeklinde konuştu.

Birinci reaktörün emniyet supaplarını açıp radyoaktif su buharını boşaltma kararının ne zaman verildiği dakikası dakikasına not edilmiş. Ancak kayıtlar aynı zamanda, yüksek radyoaktivite yüzünden görevlilerin reaktöre girmesinin mümkün olmadığını ve bu yüzden supapların sadece birkaçının açılabildiğini de gösteriyor.

Erime devam ediyor

Tepco şirketinin verdiği bilgilere göre, birinci reaktördeki çekirdek erimesi 11 Mart depreminden bir gün sonra başlamıştı. Şirket Salı günü, 60 ila 100 saat arayla iki ve üçüncü reaktörlerde de kısmi çekirdek erimesi olduğunu resmen doğruladı. Aşırı sıcak maddenin basınç hücresine hasar vermesi yüzünden bu iki reaktörde de radyoaktif sızıntı meydana geldiğine ve soğutmada kullanılan suya radyoaktivite karışmasının zaten beklendiğine de şirketin açıklamasında yer verildi.

Tepco şirketi hasarlı reaktörlerin en geç önümüzdeki yılın Ocak ayına kadar kontrol altına alınabileceğini duyurdu. Soğutma sisteminin depremden hasar görüp görmediği sorusuna ‘hayır’ yanıtını veren şirket temsilcisi soğutma sisteminin deprem ve tsunamiden sonra da arızasız çalıştığını ancak deprem dalgalarının ardından yedek soğutma sisteminin bozulduğunu söyledi.

"Böylesi bir felakete ihtimal verilmiyordu"

“Ben dahil, kimse böyle bir felaketi hesaba katmamıştı. Bütün enerji kaynaklarının aynı anda devre dışı kalabileceği tahmin edilmemişti" şeklinde konuşan atom mühendisi Naito, meydana gelebilecek en kötü senaryonun akıllarda olduğunu ama olabileceğine ihtimal verilmediğini belirtti.

Japonya Başbakanı Naoto Kan’ı ihmalkârlıkla suçlayan muhalefet, risk hesabı yapmak üzere, kriz masası tarafından deniz suyuyla soğutma işleminin durdurulup durdurulmadığını öğrenmek istiyor. Kayıtlardan, soğutma işlemlerine faciadan bir gün sonra 55 dakikalığına ara verildiği anlaşılıyor.

Başbakan Naota Kan meclisin özel oturumunda kendini “Reaktörü deniz suyuyla soğutan pompaların durdurulması ne ben, ne de diğer yetkililer tarafından emredildi. Kaldı ki, başbakanlığa gelişmeler hakkında doğru bilgi de verilmedi”sözleri ile savundu. Başbakanlıkla kriz masası ve Tepco şirketi arasındaki bilgi akışının aksadığı, faciadan birkaç saat sonra belli olmuştu. Tepco şirketinin talimatnamelere uyması halinde birinci reaktördeki hidrojen patlamasının önlenebileceği anlaşılıyor. Prosedüre göre basıncın bir kat artması durumunda emniyet supaplarının derhal açılması gerekiyordu. Ama el kitaplarında, yüksek radyasyon ortamında nasıl davranılması gerektiğine dair herhangi bir kayıt bulunmuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Peter Kujath/Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu