1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Japonya'ya cinsiyet eşitliğine karşı ilk kadın başbakan

Martin Fritz
6 Ekim 2025

Bir heavy metal grubunda bateri çaldı, sonra cinsiyet eşitliğini eleştiren siyasetçi oldu ama menopozda yaşadığı zorlukları da kamuoyu ile paylaştı. Japonya'nın ilk müstakbel ilk kadın başbakanı Sanae Takaichi kimdir?

Japonya'nın müstakbel başbakanı Sanae Takaichi ellerini iki yana kaldırmış heyecanlı bir şekilde konuşma yaparken
Japonya'nın müstakbel başbakanı Sanae TakaichiFotoğraf: Kim Kyung-Hoon/POOL/AFP/Getty Images

Japonya'da Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) üçüncü başkanlık yarışında zafer kazanan kadın siyasetçi Sanae Takaichi'nin başarısı kimilerine göre sürpriz olsa da belirli bir mantığa dayanıyor.

Beş adayın yarıştığı ilk turda kullanılan 630 bin oyun yüzde 40'ını alan Sanae Takaichi, partinin geleneksel tabanında güçlü destek buldu. Bunu dikkate alan milletvekillerinin çoğu, ikinci turda Tarım Bakanı Shinjiro Koizumi yerine Takaichi'ye oy verdi. Takaichi'nin perde arkasındaki en önemli destekçisi ise suikasta kurban giden eski Başbakan Shinzo Abe'nin yakın çalışma arkadaşı, 85 yaşındaki Taro Aso'ydu.

LDP üyeleri, 70 yıldır aralıksız iktidarda olan partinin gerileyişini durdurabilecek isim olarak Takaichi'yi görüyor.

Parlamentoda görevden ayrılan Başbakan Şigeru İşiba'nın yerini kimin alacağına dair oylama 15 Ekim'de yapılacak. LDP'nin parlamentoda 64 yaşındaki Takaichi'yi yeni başbakan seçtirecek çoğunluğu bulunuyor.

Parti, ılımlı lider Shigeru Ishiba döneminde halkın gerileyen yaşam standardı ve artan yabancı nüfus konusundaki kaygılarına yeterince yanıt veremediği için parlamentonun iki kanadında da çoğunluğu kaybetmişti. Ishiba'nın selefi Fumio Kishida ise bağış skandalı nedeniyle istifa etmiş ve partinin halk desteğini zayıflatmıştı.

Zaferinin ardından Takaichi, "Tüm kuşakları yeniden LDP etrafında birleştirerek partiyi toparlayacağım" dedi.

Shinzo Abe'nin siyasi mirasçısı

İki kez bakanlık yapan Takaichi, kendisini Shinzo Abe'nin siyasi mirasçısı olarak görüyor. Abe, güçlü bir Japonya vizyonu ve büyüme odaklı ekonomi politikalarıyla üst üste altı seçim kazanmıştı.

Takaichi, ayrıca 40 yıldır İngiltere'nin eski başbakanı Margaret Thatcher'a hayran olduğunu söylüyor ve kendisini "Japonya'nın Demir Leydisi" olarak tanımlıyor.

Japonya'nın müstakbel başbakanı Sanae TakaichiFotoğraf: Eugene Hoshiko/AP/picture alliance

Ancak eski Başbakan Kishida, onun sert görüşleri nedeniyle Takaichi'ye alaycı biçimde "Taliban Takaichi" lakabını takmıştı. Siyaset eğitimi almış olan Takaichi, aralarında savaş suçlularının da bulunduğu, Japonya'nın savaştaki can kayıplarının anısına adanmış Yasukuni Tapınağı'nı düzenli olarak ziyaret ediyor. Bu ziyaretler, Japonya'nın savaş geçmişiyle yüzleşmeye isteksiz olduğu yönünde değerlendirilerek Çin ve Güney Kore gibi Asya ülkelerinden sert eleştiriler alıyor.

2004 yılında kendi internet sitesinde yayımladığı bir yazıda, Japonya'nın 80 yıl önceki Asya'daki işgal savaşını "savunma savaşı" olarak nitelendirmişti. Japon bayrağının yakılmasının hapis cezası gerektirdiğini savunmuştu. Abe döneminde İçişleri Bakanı olarak, hükümet çizgisinden sapan televizyon kanallarını lisanslarını iptal etmekle tehdit etmişti.

Takaichi, Abe gibi Japonya'yı yeniden "zirveye taşımayı" vaat ediyor. 124 milyon nüfuslu ülke, hâlihazırda ABD, Çin ve Almanya'nın ardından dünyanın dördüncü büyük ekonomisi.

Kadın-erkek eşitliğinde katı tutum

Takaichi'nin kadın-erkek eşitliğine dair görüşleri de son derece muhafazakâr. Ona göre eşit ücret uygulaması geleneksel aile yapısını tehdit ediyor. Kadın imparator fikrine karşı çıkıyor; eşcinsel evliliğe ve eşlerin farklı soyadları kullanmasına da karşı. Japon yasalarına göre evli çiftlerin ortak bir soyad seçmesi zorunlu. Çoğu durumda kadınlar eşlerinin soyadını alıyor.

Yakın zamanda seçim bölgesi Nara'daki parklarda yaşayan "kutsal geyiklere" yabancıların tekme attığını iddia ederek tepki çekti. Ancak Asahi Shimbun gazetesine göre yerel yetkililer bu yönde bir olaya rastlamadı; Takaichi de iddiasını destekleyecek bir kanıt sunamadı.

Pragmatik yönetim arayışı

Muhafazakâr bir dünya görüşüne sahip olan Takaichi, genç seçmenleri yeniden LDP'ye kazandırmayı hedefliyor. Son dönemde genç seçmenlerin bir kısmı, sağ popülist Sanseito Partisi gibi hareketlere yönelmişti. Ayrıca Takaichi'nin, muhalefet desteğine ihtiyaç duymadan hükümet kurabilmek için daha geniş bir koalisyon oluşturması gerekiyor.

Bu hedef doğrultusunda seçim öncesinde kendisini "merkez sağ muhafazakâr" olarak tanımladı ve partinin ılımlı kanadını yanına çekmeye çalıştı. Zaferinin ardından da liberal koalisyon ortağı Komeito'yu veya potansiyel yeni destekçilerini uzaklaştırmamak için daha pragmatik bir ton benimsedi.

Japonya'nın müstakbel başbakanı Sanae TakaichiFotoğraf: HIRO KOMAE/POOL/AFP via Getty Images

Öncelikli hedeflerinden biri olarak, 50 yıldır yürürlükte olan benzin vergisinin kaldırılacağını açıkladı. Bu adımın kalıcı enflasyona karşı bir denge oluşturması bekleniyor. Güvenlik politikası konusunda ise ABD ve Güney Kore ile üçlü ittifaka verdiği önemi vurguladı. Böylece, milliyetçi söylemleri nedeniyle Güney Kore ile son dönemde iyileşen ilişkilerin yeniden bozulacağı yönündeki endişeleri yatıştırmaya çalıştı.

Yasukuni Tapınağı'nı tekrar ziyaret edip etmeyeceği sorulduğunda "uygun şekilde karar vereceğini" ve bu konunun "diplomatik bir meseleye dönüşmemesi gerektiğini" söyledi. Ancak bu ziyaretler yalnızca Çin ve Güney Kore'yi değil, koalisyon ortağı Komeito'yu da rahatsız ediyor.

Muhafazakâr çizgiye rağmen kişisel farklılıklar

Takaichi'nin biyografisinde, sert muhafazakâr imajıyla çelişen bazı detaylar bulunuyor. "Yüksek hedefler, geniş ufuklar, derin şefkat” mottosunda aşırı sağcı bir vurgu yok.

Gençliğinde bir heavy metal grubunda bateri çaldı, uzun yıllar bir Toyota Supra kullandı, ABD Kongresi'nde Demokrat Parti için çalıştı ve liberal eğilimli Asahi televizyon kanalında programlar sundu.

Yakın zamanda menopoz sürecinde yaşadığı zorlukları kamuoyuyla paylaştı ve erkeklerin kadın sağlığı konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini savundu. Böylece erkeklerin okullarda ve işyerlerinde kadınlara daha iyi destek olabileceğini söyledi.

Takaichi'nin çocuğu yok. 43 yaşında LDP Milletvekili Taku Yamamoto ile evlendi ve onun üç çocuğunu evlat edindi. Çift 2017'de siyasi görüş ayrılıkları nedeniyle boşandı, ancak Aralık 2021'de yeniden evlendi. Bu ikinci evlilik, Takaichi'nin ilk başkanlık yarışını kaybetmesinden sadece üç ay sonra gerçekleşti. İlginç bir başka ayrıntı ise Yamamoto'nun, ikinci evliliklerinde eşinin soyadını alması. Bu da Sanae Takaichi‘nin "eşlerin ortak soyadı taşıması gerektiği" anlayışıyla da birebir örtüşüyor.