Çözüm zamanının “şimdi” olduğunu vurgulayan Ban, “mevcut fırsat penceresi sınırsız değildir. BM, iki tarafın da gerekli siyasî iradeyi göstermesi halinde tüm Kıbrıslılar'ın yararına olan kalıcı bir çözümün bulunabileceğine inanıyor” dedi.

Genel Sekreter’in Ocak ayında New York’un Greentree bölgesinde Kıbrıs Türk ve Rum liderleriyle yaptığı zirve toplantılarının ardından sunacağını açıkladığı durum değerlendirme raporu, dün gayrıresmi olarak Güvenlik Konseyi üyelerine iletildi.

İlk planda ön nüsha olarak hazırlanan ve bugünlerde Konsey’e resmen sunulacak olan raporun, görüşmelerle ilgili oldukça karamsar bir tablo çizmesi dikkat çekti.

'Atılan adımlar sınırlı'

“Liderlerin müzakereleri yoğunlaştırmaya yönelik defalarca verdikleri tahhütlere ve mümkün olduğu kadar çabuk bir sonuca ulaşma baskısına rağmen, son aylarda çekirdek konular üzerinde anlaşma yönündeki adımların oldukça sınırlı olması endişe kaynağıdır” diyen BM Genel Sekreteri Ban, müzakerelerin halihazırda cereyan ettiği siyasî ortamın giderek zorlaştığına dikkat çekti.

Ban, liderlerin birbirleri ve süreç aleyhinde olumsuz polemiklere girmeden ve görüşmelerin gizliliğini muhafaza ederek, daha elverişli bir atmosfer oluşturmaları gerektiğini vurguladı. Genel Sekreter, liderlerin kararlı biçimde adım atmalarının “halkın şu anda az güven duyduğu sürecin yaşayabilir olduğu izlenimine de katkıda bulunacağını” kaydetti.

Müzakereler federal yönetimde düğümlendi

BM Genel Sekreteri, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Rum lider Dimitris Hristofiyas ile Kıbrıs Türk lideri Derviş Eroğlu'nun çabalarını, hala masada olan zorlu noktalara çözüm getirmek üzerinde yoğunlaştırmalarını da istedi. Ban, “liderler, özellikle (birleşik bir Kıbrıs’taki) yöneticilerin seçimi üzerinde var olan çıkmazı aşmak ve mülkiyet ve vatandaşlık başlıkları üzerinde daha kesin biçimde ilerleme yolu bulmak zorundalar” dedi.

Bir diğer zorlu müzakere başlığı olan mülkiyet konusunun bazı boyutlarının, toprağa ilişkin harita ve rakamlar elde edilmeden tümüyle sonuçlandırılamayacağını anlayışla karşıladığını kaydeden Ban, ancak iki liderin en azından ortak bir anlayışa varmalarını beklediğini vurguladı. BM Genel Sekreteri, ikinci Greentree Zirvesi'nin bitimindeki açıklamasında öngördüğü biçimde tarafların mülkiyet konusunda bilgi ve veri alışverişine başlamasını memnuniyetle not ettiğini de bildirdi.

Fırsat penceresi kapanıyor

Kıbrıs Türk ve Rum liderlerin mülkiyet konusu üzerinde ortak bir anlayışa varma çabalarını sürdürürken vatandaşlık konusuna yaklaşım üzerinde anlaştığını belirten BM Genel Sekreteri Ban, “mülkiyet konusu üzerinde tam bir anlaşmanın nihai olarak toprak düzenlemeleri sorununun çözümüne bağlı olacağı, iki taraf için de aşikar. İki taraf da haritalar ve rakamların sadece çok taraflı konferansla sonuçlanacak dönemde görüşüleceği konusunda hemfikir” dedi.

Bir başka önemli konunun, bulunacak bir çözümün AB hukukuna nasıl dahil edileceği olduğunu da belirten Ban, tarafların bu konuda öneriler getirdiğini, ancak hiçbirinde anlaşma sağlanamadığı bilgisini verdi. Ban, güvenlik ve garantiler başlığı altında “iç boyutlar” üzerinde genel bir anlaşma ise sağlandığını belirtti.

Müzakerelerin başarılı bir sonuca ulaşmasının iki lidere bağlı olduğunu yineleyen Ban, “liderleri BM’nin çözüm empoze etme niyetinde olmadığı konusunda temin ettim. Ama aynı zamanda görüşmelerin ‘ucu açık’ olmaması gerektiği  ve müzakereler uzadıkça halkın giderek daha fazla hayalkırıklığına uğradığı ve anlaşmanın daha zor hale geldiği görüşümü defalarca dile getirdim” dedi.

©Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Ayhan Şimşek