Kıbrıs’ta liderler, kapsamlı müzakerelerin başlama tarihini belirlemek için bugün yeniden biraraya geliyor. Talat ve Hristofyas’ın görüşmesinden, müzakerelerin Eylül ayının ilk yarısında başlaması yönünde bir mutabakat çıkması bekleniyor.

Kıbrıslı Türk ve Rum liderler, 1 Temmuz’daki son toplantıda kamuoyuna açıklamamakla birlikte, soruna yön veren ülkelerin de beklentisi doğrultusunda, müzakerelerin Eylül ayında başlaması yönünde bir ilke anlaşmasına varmıştı.

Mutabakata varılan esaslar

Liderler Eylül ayındaki müzakerelere hangi şartlarda oturacaklarını, yani müzakere zeminini bundan önceki 3 görüşmede belirlemişti. Liderlerin, “uygulamayı müzakerelerde belirlemek koşuluyla” üzerinde mutabakata vardığı esaslar şöyle:

1) Kurulacak yeni ortaklık devletinin adı Birleşik Federal Kıbrıs Cumhuriyeti olacak

2) Siyasi yapı, siyasi eşitliğe dayalı, iki toplumlu iki bölgeli federasyon olacak

3) Kurulacak yeni devleti, eşit statüdeki Türk ve Rum kurucu devletler oluşturacak

4) Birleşik Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, tek egemenliği, tek vatandaşlığı ve tek uluslararası kimliği olacak

Talat ve Hristofyas’ın Eylül ayında başlamayı planladıkları müzakerelerde Kıbrıs sorunu oluşturan mülkiyet, toprak, güvenlik ve garantiler, göçmenler ile yetki paylaşımı konuları ele alınacak. Liderler özellikle mülkiyet, toprak ve yetki paylaşımı konularında çetin müzakereler yapacak. Bu noktada pazarlığa dayalı bir al-ver süreci yaşanacak.

Avustralyalı diplomat yön veriyor

Eylül ayında başlaması planlanan müzakerelere, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin yeni atadığı Avustralyalı diplomat Alexander Downer yön verecek. Avustralya eski dışişleri bakanı olan ve birçok sorunlu bölgede görev alan Downer, kurulacak müzakere masasında arabuluculuk rolü üstlenecek. Downer, ilk temaslar için haftasonunda adada olacak ve Salı günü liderlerle ayrı ayrı görüşecek.

Mehmet Ali Talat’la Dimitris Hristofyas’ın bugünkü toplantısında ayrıca müzakerelere hazırlık oluşturması için kurulan çalışma gruplarıyla teknik komitelerin faaliyetleri de son kez değerlendirilecek.

Güven yaratıcı önlemler

Bu çerçevede, iki toplumun günlük yaşantısını etkileycek bazı güven yaratıcı önlemlerin ilan edilmesi bekleniyor. Bunun yanı sıra adanın en batısındaki Yeşilırmak sınır kapısının açılması yönünde bir karar da kamuoyuna açıklanacak.

Liderler kapsamlı müzakereleri sürdürürken, Kıbrıs sorununun temel unsurlarını ele alan çalışma gruplarıyla, iki toplum arasındaki günlük sorunlara çözüm arayan teknik komitelerin faaliyetleri arka planda devam edecek.

Türk lider Mehmet Ali Talat'la Rum lider Dimitris Hristofyas, 45 yıldır çözülemeyen sorunun kaderini belirleyecek yeni bir sürece imza atacak. Referandumla sonuçlanması beklenen bu müzakere sürecinde, soruna en geç 2009 yılı içinde çözüm bulunması hedefleniyor.