Katalonya Özerk Bölgesi Başkanı Artur Mas kısa bir süre önce bölgenin bağımsızlığı için 9 Kasım'da referandum düzenlemek istediklerini açıklamıştı. Ancak İspanyol yasalarına göre, Katalan bölgesinde böyle bir referandum yapılması için parlamentonun onayına ihtiyaç var. İspanya Parlamentosu da bugün Katalan yetkililerin başvurusu üzerine bölgede bağımsızlık amacıyla referandum yapılmasına izin verilmesi talebini görüştü.

Ancak İspanyol milletvekilleri parlamentodaki görüşmede bağımsızlık talebine sert bir dille karşı çıktı. İspanya Başbakanı Mariano Rojay, bunun anayasaya aykırı olduğunu belirterek "Katalonya İspanya'ya ait olmalı, çünkü ne İspanya Katalonyasız ne de Katalonya İspanya ve Avrupa'nın dışında tasavvur edilemez" diye konuştu.

Parlamentodan referanduma onay çıkması beklenmezken, Alman Bilim ve Politika Vakfı'ndan Dr. Kai Olaf Lang bundan sonra yaşanabilecek gelişmeleri DW'ye değerlendirdi.

Lang, "Bu durumda Katalon yönetimi, vatandaşlarına söz hakkı vermek için alternatifler arayacaktır. Yani yasal ve sağlam bir çerçeve arayışına girecektir. Bu durumda yaz tatilinden sonrada Katalonya özerk hükümeti halk oylamasına ilişkin yeni bir yasa çıkarabilir" diye konuştu. Lang, referandumun yapılması halinde Anayasa Mahkemesi'nin de anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle buna itiraz edebileceğini sözlerine ekledi.

Katalanlar ne diyor?

Peki Katalanlar bağımsızlık konusunda düşünüyor? Katalan kamuoyu araştırma şirketi Centre d'Estudies d'Opinio tarafından yapılan bir ankete göre Katalanların yüzde 49'u bölgenin İspanya'dan bağımsız olmasını istiyor. Ayrıca Katalanların yarısından fazlası kendini Katalan olarak nitelendirirken, yüzde 38'i hem Katalan hem İspanyol olarak nitelendiriyor.

Katalonya'nın bağımsızlık istemesinin nedenlerinden biri de bölgenin ekonomik gücü. 1970'li yıllarda refah seviyesi artan bölge, iş imkanları ve yüksek maaşlarla iş gücünü bölgeye çekti. Katalonya ekonomisi bugün İspanya ortalamasının hayli üzerinde.

Her ne kadar İspanya nüfusunun yüzde 16'sı bölgede yaşasa da, Katalonya, İspanya'nın milli gelirinin beşte birini ve toplam ihracatın da dörtte birini sağlıyor. Ancak bölge her yıl yaklaşık yüzde yedi oranında zarar ediyor. Bunun nedeniyse Katalonya bölgesinde sağlanan kazancın diğer bölgelere ya da Madrid merkezi yönetimine aktarıyor olması.

Avrupa'da ayrılık sesleri

Diğer yandan bağımsızlık arayışları sadece Katalonya'da değil Avrupa'nın farklı ülkelerinde de son zamanlarda sıkça dile getirilmeye başlandı. İtalya'nın Güney Tirol bölgesi ya da Belçika'daki Flamanlar bunlara birkaç örnek. Katalonya'da olduğu gibi bu bölgeler de ülkeleri içindeki refah seviyesi daha düşük bölgeler maddi destek vermek zorunda. Avrupa'da yaşanan ekonomik kriz sonrasında bu tür bölgelerin bağımsızlık taleplerini daha yüksek sesle dile getirilmeye başladığı dikkat çekiyor.

Tüm bu ekonomik nedenlere rağmen Alman Sosyal Demokrat Parti milletvekili ve Katalonya uzmanı Jörg Mose başka bir nedene de dikkat çekiyor. Mose, "Bu talepleri sadece ekonomik nedenlere bağlamak Katalanlara haksızlık olur. Çünkü onlar için bu bir kimlik meselesi. Birçok kişi için bölgesel ya da ulusal kimlik paradan çok daha önemli" diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Stefanie Höppner (NS/AG/HS)